گروه بین الملل جهان نیوزـ اختلافات ماه های اخیر آمریکا و عربستان به یک گزاره مهم برمی گردد و آن اینکه آل سعود معتقد است عربستان دیگر مانند گذشته برای آمریکا اهمیت ندارد.
در طول ماه های اخیر تحلیلگران مختلفی در کشورهای عربی و غربی به این سوال که چرا عربستان برای اوباما کم اهمیت شده پاسخ داده اند. اینکه اوباما زیربار تمام خواسته های آل سعود درباره سوریه، پرونده هسته ای ایران و حتی موضوعاتی همچون حقوق بشر در عربستان، نمی رود قطعا بخش های مهمی از اختلافات این روزهای عربستان و آمریکا هست؛ اما برخی دیگر از تحلیلگران نیز دلایل استراتژیک تری را مطرح می کنند که نشان می دهد آل سعود بی دلیل نیز نگران آینده روابط خود با آمریکا نیستند.
این تحلیلگران معتقدند اصلی ترین معادله ارتباطی آمریکا و عربستان در دهه های اخیر یعنی معادله "نفت در برابر امنیت" متزلزل شده است و آمریکایی ها آنقدر دیگر به نفت عربستان احساس نیاز نمی کنند که تامین امنیت این کشور را با هزینه های سنگین و موقعیت متزلزل و غیر قابل دفاع آل سعود در محیط داخلی عربستان محتمل بشوند.
هرچند آمریکا همچنان به علت درگیر بودن با مسایل خاورمیانه و ترس از آینده این منطقه مهم و سقوط همپیمانانشان از چرخش استراتژیک به شرق آسیا حتی در مراحل اولیه بازمانده است. البته آمریکا همچنان در خاورمیانهی غیر قابل پیش بینی به عربستان نیازمند است. اما اوباما بارها گفته که دخالت در مسایل خاورمیانه درسالهای اخیر بسیار هزینه شده و برای آمریکا مانند گذشته دخالت خیلی مستقیم مانند رویکردهای تهاجمی نظامی به صرفه نیست.
سعودی ها به همین دلیل برای جلب توجه مقامات آمریکایی حتی در برخی پرونده های منطقه خودسری می کنند تا شاید آمریکایی را مجبور به دادن برخی امتیازات بیشتر در این پرونده ها بکنند. با این وجود یک فرضیه حاشیه ای ولی با اهمیت همچنان قابل تامل است. این فرضیه این است که برخی این تصور را دارند که برخی نظرات و برداشت های راهبردی شخص اوباما سبب برخی اختلافات با عربستان شده و یا دموکرات ها اصولا کمی به آل سعود سخت می گیرند و ممکن است با آمدن یک رئیس جمهور جمهوریخواه دوباره برخی چالش ها میان عربستان و آمریکا برطرف شود و روابط به ماقبل اوباما همانند دوران بوش پسر برگردد.
برای پاسخ به این سوال مهم می توان به اظهارات نماد این روزهای جمهوریخواهان – دونالد ترامپ- در انتخابات ریاست جمهوری درباره عربستان نظری انداخت و جواب را یافت.
دونالد ترامپ در گفتوگو با روزنامه نیویورک تایمز اظهار داشت که در صورت مشارکت نکردن ارتش عربستان در جنگ علیه داعش یا پرداخت نکردن هزینه آمریکا در تلاشهایش برای نبرد با این گروه ممکن است خرید و واردات نفت از عربستان را متوقف کند.
ترامپ گفت که کشورهایی که از حمایت آمریکا برخوردار هستند – عربستان- ، باید هزینه این حمایت را بپردازند.
وی تأکید کرد: عربستان بدون ما مدتی طولانی باقی نخواهد ماند.
ترامپ بارها در هفته های اخیر از همپیمانان آمریکا در خاورمیانه خواسته است تا نیروهای زمینی در نبرد با داعش مستقر کنند، به "امکان" توقف خرید نفت از کشورهایی نظیر عربستان در صورت انجام ندادن آن یا نپرداختن هزینه مالی به آمریکا بهخاطر نقش آفرینی این کشور در جنگ اشاره های جدی داشته است. وی حتی گفته روابط نامتوازنی با همپیمانانی مثل عربستان با آمریکا برقرار است.
در همین راستا دونالد ترامپ نامزد پیشتاز حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ در یکی دیگر از موضع گیرهای خود درباره عربستان گفت: عربستان سعودی بدون حمایت آمریکا یک هفته دوام نخواهد داشت.
وی با بیان این مطلب افزود: عربستان می تواند در صورت تحت پیگرد قرار گرفتن به خاطر حوادث ۱۱ سپتامبر، دارایی های خود را به حراج بگذارد.
یا «دونالد ترامپ» نامزد پیشرو جمهوریخواهان، در یک تجمع انتخاباتی در «وائوسا» ایالت ویسکانسین آمریکا صحبت میکرد، گفت: «عربستان، آنها آدمهای خوبی هستند. همه آدمهای خوبی هستند. آنها بودجهای دارند که غیرقابل تصور است. آنها نفت با کیفیت و گرانی دارند و این نفت را با قیمت ارزانی به دست میآورند. یعنی پول خیلی خوبی درمیآورند.»
ترامپ افزود: «ما از آنها محافظت میکنیم. باشد، اما چرا ما باید برای زمینی که در آن پایگاه زدهایم پول بپردازیم و کرایه بدهیم؟ اصلا چرا باید کرایه بدهیم؟ البته منظورم فقط کرایه نیست، هرچند آن هم پول زیادی است، اما من در مورد پولهای خیلی خیلی زیاد صحبت میکنم. منظورم این است که آنها باید سهم خود را بپردازند، چون ما از آنها محافظت میکنیم.»
ترامپ همچنین در برنامه «میت د پرس» شبکه انبیسی آمریکا گفت که عربستان سعودی باید بابت حمایتهای بیشائبه واشنگتن از آلسعود، به آمریکا پول بدهد.
به نوشته پایگاه خبری هیل وی گفت: «آنها روزی یک میلیارد به جیب میزنند. اگر ما نبودیم، عربستان سعودی هم اینجایی که هست، نبود. آنها اصلا وجود نداشتند.»
ترامپ افزود: «آنها باید به ما پول بدهند. خواه ناخواه، بالاخره از عربستان سعودی حمایت شده است. به نظر من، مسئله این است که ما برای این حمایت بهای گزافی پرداختهایم. اما هیچ چیزی در قبال آن دریافت نکردهایم.»
وی در این مصاحبه همچنین تأکید کرد که موازنه بازارهای اقتصادی در جهان، به مرور به ضرر عربستان سعودی میشود.
او ادامه داد: «دلیل اصلی که ما کنار عربستان هستیم، این است که ما به نفت نیاز داریم. (اما) الان دیگر نیاز چندانی به نفت نداریم. اگر بگذاریم مردم خودمان (در تولید نفت) وارد عمل شوند، دیگر کلا هیچ نیازی به (واردات) نفت، نداریم و میتوانیم بگذاریم دیگران بر سر آن با هم کلنجار بروند.»
وی افزود: «ببین، عربستان سعودی خیلی زود به دردسر میافتد. آن وقت است که به کمک نیاز خواهند داشت. فکر میکنم که عربستان سعودی یک هدف بزرگ است، یک هدف بزرگ.»
این اظهارات نشان می دهد که نگاه های تحقیرآمیز به عربستان تبدیل به یک رویه شده و مقامات آمریکایی ها بیش از گذشته نگاه بالا به پایین به انها پیدا کرده اند. هرچند که به قول کیسنجر عربستان همانند یک قلک پول برای آنها محسوب می شود و آمریکایی ها تا خرج کردن آخرین ریال سعودی روابط شان را با آل سعود حفظ خواهند کرد. در هر صورت حتی اگر تندترین جمهوریخواه هم به ریاست جمهوری آمریکا برسد روند نگاه کم اهمیت شدن عربستان ادامه پیدا خواهد کرد و فقط یک چیز تغییر می کند و آن اینکه جمهوریخواهان احتمالا به روش های متفاوت تری از باقیمانده عمر آل سعود در راستای منافع آمریکا استفاده و بهره برداری بکنند.