ایران به‌دنبال سلاح هسته‌ای نبود!
دوشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۱۵
کد مطلب: 468387
موگرینی به نمایندگی از اتحادیه اروپا خبر لغو تحریم‌های اروپا علیه ایران را داد و جان کری وزیر خارجه آمریکا هم که اوباما اختیار لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را به وی سپرده بود، اعلام کرد این تحریم‌ها بنا به مفاد توافق هسته‌ای، لغو یا تعلیق شده است.
خبرنگار بین‌الملل فارس در این خصوص با «رابرت کلی» دانشمند هسته‌ای و مدیر تیم نظارت هسته‌ای سازمان ملل در عراق در سال‌های 1992 و 2001 مصاحبه کرده است. متن این مصاحبه به شرح زیر است.
* آیا اجرای برجام به معنای پایان تقابل ایران و غرب بر سر مسئله هسته‌ای خواهد بود؟
پاسخ دادن به این سؤال، بسیار دشوار است و من هم سیاستمدار نیستم، بنابراین برایم سخت است که حدس بزنم.
با این حال، توافق هسته‌ای قطعاً به نتیجه‌ای که در کوتاه‌مدت به دنبال آن بود، رسیده است.
همین به خودی خود یک موفقیت بزرگ است.
البته من معتقدم ایران، امتیازات بیش از حدی را در توافق اخیر به طرف غربی داده است، اما با این حال، بسیاری از این امتیازات، هوشمندانه بودند، چون برنامه هسته‌ای تهران داشت در مسیری گام برمی‌داشت که ظاهر مشکوکی داشت و حرکت ایران در این جهت به سود این کشور نبود.
اگر به تاریخچه هسته‌ای ایران و مسیری که برنامه هسته‌ای این کشور دنبال کرده نگاه کنید، متوجه می‌شوید که این مسیر بسیار شبیه به مسیری است که سوئیس 20، 30 سال پیش طی کرد و بعدها به این نتیجه رسید که ساختن سلاح هسته‌ای به سود این کشور نیست.
بسیاری از کشورهای دیگر هم همین مسیر را رفته‌اند و برگشته‌اند.
بنابراین به نظر من، ایران خیلی زود این مسئله را متوجه شد و بنابراین هزینه زیادی بابت این مسئله پرداخت نکرد.
در صورتی که رئیس‌جمهور آمریکا که در انتخابات آینده این کشور روی کار می‌آید، تصمیم بگیرد توافق هسته‌ای با ایران را کنار بگذارد، سرنوشت برجام چه خواهد شد؟
مسئله فقط آمریکا نیست.
ممکن است رئیس‌جمهور بعدی آمریکا از توافق هسته‌ای خوشش نیاید، اما باید توجه داشت که فقط ایران و آمریکا نبودند که توافق هسته‌ای را امضا کردند، بلکه کشورهای اروپایی هم در قالب 1+5 این توافق را پذیرفته‌اند.
بنابراین اگر یک روز آمریکایی‌ها هم تصمیم بگیرند از توافق هسته‌ای عقب‌نشینی کنند، هنوز 5 کشور دیگر همراه با ایران هستند که به توافق پای‌بند بمانند و برجام شانس زیادی دارد که هم‌چنان پابرجا بماند.
البته این کشورها با فشارهای آمریکا مواجه خواهند شد، اما باز هم بعید است که همه آن‌ها یک‌باره توافق هسته‌ای را رها کنند.
برخی در ایران می‌گویند اگر غربی‌ها بخواهند توافق را کنار بگذارند، طرف ایرانی ضرر زیادی می‌کند، چون گام‌های جبران‌ناپذیری برداشته است.
قطعاً اگر همه شش کشور تصمیم بگیرند که نمی‌خواهند به اجرای برجام ادامه دهند، ایران است که ضرر می‌کند و باید هر چه را تا قبل از توافق به دست آورده بود، دوباره بازسازی کند.
به نظر من سؤال اصلی که باید پرسیده شود این است که آیا ایرانی‌ها واقعاً به دنبال سلاح بودند یا نه. من فکر می‌کنم پاسخ این سؤال، منفی است و بنابراین توافقی که تهران با کشورهای 1+5 امضا کرد، از همان ابتدا ضرورتی نداشت.
توافقی که میان دو طرف حاصل شد صرفاً نشان داد که ایرانی‌ها نیازی هم به سلاح هسته‌ای ندارند، چون بدون این سلاح‌ها هم می‌توانند در منطقه خاورمیانه زندگی کنند.
اکنون با این توافق، ایرانی‌ها جنبه‌ای از برنامه هسته‌ای خود را که به نظر می‌رسید نظامی باشد، رها کرده‌اند و به جایش امنیت منطقه‌ای را خریده‌اند.
ضمناً تهران ظرفیت‌های نیروگاه‌های هسته‌ای خود را در توافق، از دست نداده است؛ عملاً هیچ‌یک از جنبه‌های برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود را رها نکرده است.
* آیا توافق هسته‌ای، استقلال ایران در زمینه تولید انرژی هسته‌ای را از این کشور نمی‌گیرد؟
اصلاً. تا پیش از این هم رآکتورهای ایران از خارج از این کشور می‌آمدند. سوخت را از کشورهای دیگر می‌گرفتند.
بخشی از توان غنی‌سازی سوخت برای استفاده در رآکتورها هم از منبعی خارج از ایران آمده است.
بنابراین ایرانی‌ها هیچ چیزی را از دست نداده‌اند. آن‌ها هم مانند هر کشور دیگری که می‌خواهد برنامه هسته‌ای خود را به سرعت پیش ببرد، مجبور هستند بخشی از آن را از کشورهای دیگر بخرند.
به کشورهای دیگری مانند امارات، آفریقای جنوبی، ترکیه و ویتنام نگاه کنید.
این‌ها هم برای پیش‌برد برنامه هسته‌ای خود به کشورهای دیگر متوسل شده‌اند.
آن‌چه ایران هم در قالب توافق از دست داده است، نمی‌توانست برنامه هسته‌ای این کشور را پیش ببرد.
بخشی از تحریم‌ها علیه ایران شامل خرید هواپیماهای مسافربری می‌شد که امکان استفاده نظامی یا تروریستی را نداشتند.
اگر ما بخواهیم برای تولید انرژی هسته‌ای به کشورهای غربی وابسته شویم، آیا ممکن نیست این کشورها در آینده تصمیم بگیرند کمک به انرژی هسته‌ای ایران را هم تحریم کنند؟
قطعاً این احتمال وجود دارد، اما باید ببینید در توافق هسته‌ای ایرانی چه چیزی را از دست داده است.
رآکتور اراک هیچ ارتباطی به تولید انرژی هسته‌ای نداشت. ضمناً میزان غنی‌سازی که ایران انجام می‌داد برای دست‌یابی به یک برنامه انرژی هسته‌ای کافی نبود.
بنابراین ایرانی‌ها نباید برنامه هسته‌ای خود را آن‌قدر بزرگ می‌کردند که از یک سو شبیه به یک برنامه تسلیحاتی شود و از سوی دیگر برای تأمین انرژی هسته‌ای مورد نیاز کشور، کارآمد نباشد.
باز هم می‌گویم: به نظر من ایران در توافق هسته‌ای هیچ چیزی را از دست نداده که بتواند مانع از دست‌یابی ایران به یک برنامه تولید انرژی هسته‌ای شود، چون تا روز قبل از توافق هم قادر نبود چنین برنامه‌ای را داشته باشد.
* به نظر شما به عنوان یک مهندس هسته‌ای، ایران با توجه به تحریم‌های بین‌المللی در زمینه هسته‌ای چه اندازه توانست پیش‌روی کند؟
من معتقدم که ایران توانسته است خودش را به عنوان یک قدرت و یک کشور کوچک صنعتی اثبات کند که مسلماً سطحش بسیار بالاتر از میانگین کشورهایی مانند خودش است.
من به شخصه از پیش‌رفت‌های فناوری و مهندسی در این کشور بسیار شگفت‌زده هستم.
اگر این کشور برنامه‌ای هسته‌ای داشته باشد که در زمینه‌هایی مانند انرژی هسته‌ای و پزشکی هسته‌ای فعال باشد، به نظر من می‌تواند در این زمینه‌ها به موفقیت‌های بزرگی دست پیدا کند.
