اصلاح طلبان برای ریاست عارف بر مجلس دهم دلشان را صابون نزنند!
چهارشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۳۳
کد مطلب: 460355
* الان خط‌کشی‌ها در میان اصولگرایان مجلس چطور است؟ طیف معتدل آیا با اصلاح‌طلبان مجلس وارد بحث و گفت‌وگو شده‌اند؟ خود شما به عنوان یک اصلاح‌طلب احتمالا بحثی در این رابطه با نزدیکان آقای لاریجانی داشته‌اید؟
بحث رسمی که نبوده. ولی بحث‌های حاشیه‌ای زیاد است و جدی هم شده. مثلا اینکه یکی از راه‌های عبور کشور از وضعیت فعلی این است که اصلاح‌طلبان معتدل با اصولگرایان معتدل به هم نزدیک بشوند. حتی بحث شده که حداقل به‌طور موقت به هم نزدیک شویم تا از این وضعیت عبور کنیم. چون به هر حال دو طرف می‌دانیم که درنهایت نمی‌توانیم برای همیشه در قالب یک گروه یا جریان کنار هم باشیم و تفاوت‌هایی جدی با یکدیگر داریم. ولی الان این درک از شرایط وجود دارد که فعلا نیاز به همکاری بین ما بسیار زیاد و حتی لازم است. به‌طور مثال اگر ما آقای لاریجانی را در قم داشته باشیم آیا اصلاح‌طلبان باید کاری کنند که او رای نیاورد یا اینکه به شکل دیگری رفتار کنند؟ مثلا فضا را برای او باز بگذارند یا حتی کمکش کنند. در فضای کلی امکانی برای لیست مشترک اصولگرایان و اصلاح‌طلبان معتدل وجود ندارد. چیزی که هست این است که به نظر می‌رسد برخی جاها باید به نفع همدیگر به اصطلاح رایج «جا خالی» بدهیم.
* چقدر این صحبت‌هایی که می‌گویید جدی بوده است؟
جدی بوده ولی رسمی نیست. چون برای رسمیت پیدا کردن آن مشکلاتی وجود دارد. خیلی صریح مثلا اگر آقای لاریجانی اکنون بیاید و بگویید که می‌خواهم با اصلاح‌طلبان معتدل کنار بیایم، شاید خیلی از اصولگرایان ایشان را کنار بگذارند. به هر حال هم آن طرف و هم این طرف قاعده بازی خودشان را دارند. فعلا این موضوع در بحث‌های حاشیه‌ای قرار دارد و نتیجه تا اینجا این بوده که نباید خیلی همدیگر را در انتخابات اذیت کنیم. چون آن‌طرف یک جریانی است که بین ما به عنوان اصلاح‌طلب و جریان معتدل اصولگرا تقریبا فرقی نمی‌گذارد و همه را از یک جنس می‌بیند و با یک شدت به همه حمله می‌کند.
* شما قبول دارید به عنوان طیف اصلاح‌طلب مجلس، نزدیک‌ترین گروه به جریان اصولگرای معتدل در بهارستان هستید؟
بله این‌گونه است. به هر حال این اواخر حتی نزدیکی ما با یکدیگر از نزدیک اصولگرایان سنتی به آنها هم بیشتر و جدی‌تر بوده است.
* خب پس اصولا باید قدری از مناسبات و معادلات و بازی‌سازی‌های آن جریان، یعنی اصولگرایان معتدل برای انتخابات خبر داشته باشید.
تا اینجا آن چیزی که عیان است، جریان آقای لاریجانی رصد جدی داشته برای یافتن و محاسبه امکان ائتلاف با نیروهایی از خارج از جریان اصولگرایی که می‌توانند اعتدال‌گرایان باشند. البته خب به‌طور طبیعی امکان نزدیکی آنها با جریان اعتدال‌گرا که خود را صرفا اصلاح‌طلب و نه صرفا اصولگرا می‌داند بیشتر است.
* یعنی همان هواداران دولت؟
نه الزاما. چون قسمت عمده هواداران و حامیان دولت را هنوز اصلاح‌طلبان تشکیل می‌دهند. ولی تا اینجا جریان‌هایی مثل اعتدال و توسعه خیلی برای چنین همکاری ظرفیت خود را نشان داده‌اند. ولی خود آقای لاریجانی هم تمایلی برای ائتلاف با اصلاح‌طلبان معتدل نشان نداده و موضوع اصلی فقط در حد ایجاد یک درک مشترک میان دو جریان است.
* سازوکار این چگونه است؟ ائتلاف است، لیست مشترک است یا چه چیز دیگری؟
الزاما اینها نیست. ببینید خیلی از این گفت‌وگوها و همکاری‌ها منجر به لیست مشترک و اعلام موجودیت یک ائتلاف نخواهد شد. دلیلش را هم گفتم که چرا این اتفاق می‌افتد. پتانسیلی که وجود دارد نهایتا این‌گونه خود را نشان می‌دهد که این جریان‌ها یک توافق ضمنی با هم انجام دهند که جلوی هم رقیب نتراشند. یعنی به نفع هم جا خالی بدهند. من حرفی از لیست مشترک نمی‌زنم. ولی فرض کنیم تاجگردون در حوزه انتخابیه خودش کاندیدا است. جناح آقای لاریجانی در مقابل آن نامزدی ندهد یا بالعکس مثلا آقای جلالی در شاهرود. آیا اصلاح‌طلبان در شاهرود اگر آقای دکتر جلالی بیایند باید تلاش کنند تا ایشان رای نیاورد یا اینکه یک همکاری و ائتلاف نانوشته داشته باشند. الان بحث جدی این است.
* در عمل تا الان این اتفاق افتاده است؟
من خودم شخصا در حوزه انتخابیه‌ام از این لحاظ با مشکل مواجه نیستم. هر چند از آن طرف قضیه برخی از خود اصلاح‌طلبان در اصلاح‌طلب بودن ماها تشکیک ایجاد می‌کنند.
* آن چیزی که شما از رفتارهای آقای لاریجانی و طیف نزدیک به ایشان در مجلس دیده‌اید و در جریان آن هستید، نشان از چه دست اقداماتی دارد؟ مثلا آیا تلاش‌هایی برای ائتلاف با نزدیکان دولت در کار است یا خیر؟
آقای لاریجانی به دنبال ائتلاف با دولت نیست. بیشتر به دنبال این است که عقلای جریان‌ها را کنار هم بیاورد تا برای خروج از شرایط فعلی یک سری بسترها مهیا شود.
* خب در این صورت حامیان و نزدیکان دولت هم می‌توانند در چنین جریانی باشند.
الان آن تعداد از اصلاح‌طلبان مجلس که از اول هم خود را اصلاح‌طلب معرفی کرده بودند آیا برای انتخابات مجلس دهم با مجموعه‌های مشورتی بیرون مجلس ارتباطی دارند؟
نه. الان فعلا ارتباطی شکل نگرفته است.
* چرا؟ به هر حال آن طرف الان وارد فاز تصمیم‌گیری شده‌اند.
دلیلش این است که آن طرف هنوز تکلیف را مشخص نکرده‌اند. اصلاح‌طلبان تا اینجا فقط شورای تصمیم‌گیری خود را مشخص کرده‌اند. این به معنای روشن شدن اصل تصمیم نیست. ما الان بخواهیم برویم و صحبت کنیم، طرف ما چه کسی است؟ دوستان اصلاح‌طلب ما در مجلس تمایل دارند تا در آن طرف هم ترکیب و هم سازوکارها مشخص شود تا در گفت‌وگوها بتوانند موثر واقع شوند. یعنی اگر تاثیرگذار نباشند چه لزومی دارد تا چنین گفت‌وگویی انجام شود؟
* چرا در جریان شکل‌گیری این مجموعه‌ها در ماه‌های اخیر وارد موضوع نشده‌اید؟
حس ما این بود که ورود ما در مقام نماینده مجلس سبب به هم زدن برخی بازی‌ها یا حداقل سخت شدن کار برای آن طرف می‌شود. چون واقعیت هم این است که برخی بیرون مجلس، تعدادی از نمایندگان اصلاح‌طلب را اصلا جزو جریان اصلاح‌طلب نمی‌دانند و مرتب هم استدلال‌هایی مطرح می‌کنند. ورود ما در این مقطع می‌توانست منازعات جدید ایجاد کند بر سر اینکه آیا فلانی اصلاح‌طلب هست یا نیست یا فلان کاری که در مجلس کرده در راستای اهداف جریان اصلاحات بوده یا نبوده. این منازعه کار را خراب‌تر می‌کرد. ترجیح ما این بود و تصمیم گرفتیم که بگذاریم کارهای اولیه در آن فضا انجام شود و بعدا از ظرفیت خود در قالب یک برنامه هدفمند استفاده کنیم که شبهه‌ای هم برای اینکه این عده می‌خواهند سهم بگیرند، به وجود نیاید. به هر حال ما اعتقاد داریم و اصرار داریم که تا جای ممکن هماهنگ با تصمیم جریان اصلاحات حرکت شود و این یک تصمیم فراگیر باشد. ما در این رابطه تا الان صحبت هماهنگ و جدی با بیرون مجلس نداشتیم ولی قطعا در روند انتخابات ایفای نقش خواهیم کرد. به هر حال همین ظرفیت محدود داخل مجلس هم یکی از بلندترین تریبون‌های جریان اصلاحات در قدرت را در اختیار دارد و اعتقاد داریم که باید از این تریبون، یعنی تریبون مجلس به نفع برنامه‌های اصلاحات استفاده شود. همان‌طور که بقیه جریان‌ها این کار را می‌کنند.
* این چه ربطی می‌تواند به گرایش برخی اصلاح‌طلبان مجلس به سمت آقای لاریجانی داشته باشد؟
این گرایش هم اگر باشد در فضای واقعی مجلس نهم است نه در یک شرایطی که امکان انتخاب گسترده‌تر باشد. اصلاح‌طلبان به شکل بالقوه نیروهای زیادی برای این جایگاه دارند. اما بحث بر سر این است که این ظرفیت بالقوه چقدر امکان دارد به یک توان بالفعل تبدیل شود.
* به چه شکلی می‌خواهید از این ظرفیت و تریبونی که در اختیار دارید و به آن اشاره کردید، استفاده کنید؟
به هر حال در آستانه انتخابات برخی موارد باید صریح‌تر و روشن‌تر بیان شود و البته از برخی موضوعات نیز با استفاده از همین ظرفیت، صیانت شود یا مانع از برخی اقدامات شویم. اینها پتانسیل‌هایی است که در داخل مجلس وجود دارد و باید از آن استفاده شود. ممکن است اگر هنوز دولتی شبیه دولت آقای احمدی‌نژاد روی کار بود، نقش نمایندگان اصلاح‌طلب در مجلس بسیار بیشتر به چشم می‌آمد. ولی الان با توجه به ترکیب و گرایش دولت به صورت طبیعی تعرض کمتری بین اصلاح‌طلبان و دولتی‌ها شکل می‌گیرد. در شرایط فعلی فضا برای عرض‌اندام اصلاح‌طلبان در مجلس کمتر شده، ولی باز هم در موضوعاتی مثل برجام این ظرفیت را نشان دادیم. یا در موضوعات دیگری که زمینه اصلی همه آنها در دو سال گذشته، تعرضی بود که بین دولت و مخالفان دولت وجود داشت. در این جاها اصلاح‌طلبان مجلس هر چند صدای‌شان شنیده نشد اما کم هم نگذاشتند.
* در این دست موارد آیا از سوی دولت حمایت شده‌اید؟
چه حمایتی؟
* حمایت سیاسی برای نوعی هم‌افزایی.
الان ذات وجود دولت به دلیل تغییری که در فضای سیاسی ایجاد کرده باعث شده تا به‌طور طبیعی یک حمایتی پشت سر ما وجود داشته باشد. اما اینکه از طرف خود دولت موضعی اعمال شود، اصلا این‌گونه نبوده است. از این طرف حلقه اصلی طرفداران دولت تا اینجا مطلقا تقاضایی از دولت نداشته‌اند. اینکه مثلا وزیری یا مسوول بلندپایه‌ای به حوزه انتخابیه آنها بیاید و مسائل آنها را رصد کند، اصلا در کار نبوده است. کما اینکه بسیاری از وزرا به حوزه انتخابیه نمایندگان منتقد بیشتر سرکشی می‌کنند. یا مثلا جلسات بسیاری از وزرا با اصولگرایان و منتقدان‌شان به مراتب بیشتر از ما است. از این لحاظ دولت آقای روحانی صد و هشتاد درجه مخالف دولت احمدی‌نژاد عمل می‌کند. دولت تا اینجا حتی به اندازه سر سوزنی هم در پی این نبوده که از گروه هواداران و حامیان خود در مجلس به شکلی حمایت کند. اگر حمایتی از طرف هر گروهی بوده تا اینجا ناظر به حراست از منافع ملی است نه ارتباط سیستماتیک دولت و حامیانش.
* این وضعیت در حرکت‌های انتخاباتی اصلاح‌طلبان، ناظر به موقعیت دولت چه تاثیری می‌گذارد؟
ببینید اصلاح‌طلبان هم، چه بیرون و چه داخل مجلس انواع و اقسام انتقادات را به دولت دارند. ولی اساس موضوع این است که در شرایط فعلی وجود این دولت را یک موقعیت می‌دانند برای کشور. همین هم باعث حفظ حریم دولت در نگاه آنها می‌شود. اینکه نهایتا با هواداران دولت یک لیست بدهند، شاید قدری جای تامل داشته باشد. این‌طور که ما مسائل را رصد می‌کنیم هواداران و حامیان دولت در این انتخابات دو تیکه خواهند شد نه اصلاح‌طلبان. یعنی به نظر می‌رسد که عده‌ای از آنها سمت اصولگرایانی چون آقای لاریجانی بروند و عده‌ای سمت اصلاح‌طلبان.
* ترکیب مجلس آینده به کدام طرف میل خواهد کرد؟
قطعا معتدلین روی کار خواهند آمد.
این یک ارزیابی کلی است که پیش‌بینی‌آن خیلی کار سختی نیست. منظور من جوابی جزیی‌تر از این است. یعنی مثلا اگر در مجلس آینده آقای عارف و لاریجانی هر دو وارد بهارستان شوند، شما پیشبینی می‌کنید برای ریاست مجلس کدام‌یک رای بیشتری بیاورد؟
از الان این پیشبینی سخت است. اما من فکر می‌کنم اگر به یک جایی برسیم که مقدر بین انتخاب یکی از این دو نفر باشیم، فضای مجلس آینده آنقدر اصلاح‌طلب نخواهد داشت که بتوانیم آقای عارف را در قامت رییس ببینیم. منظور من اصلاح‌طلب خالص است. یعنی کسی که پایبندی به این جریان در هر شرایطی داشته باشد. من حدس می‌زنم که مجلس آینده مجلسی قطعا معتدل است .
* انتخاب بین آقای لاریجانی و آقای عارف برای دولت چقدر فرق دارد؟
برای دولت خیلی فرقی نمی‌کند. چون هر دو نفر همگرایی لازم را با دولت دارند و حداقل مزاحم آن نیستند و این دولت را در هر شرایطی، فارغ از همه انتقادات به عنوان یک ظرفیت می‌دانند. به همین دلیل هم می‌گویم باید خیلی روی نزدیک شدن جریان معتدل اصولگرا به جریان معتدل اصلاح‌طلب فکر کنیم. باز هم می‌گویم این به معنای ائتلاف بین دو جریان نیست. به این معناست که دعوای بیرونی را مهار کنیم و گرنه اگر در مجلس دهم بخواهیم دعوای بیرون را به داخل پارلمان بیاوریم، عملا کل جریان اعتدال را به بن بست کشانده‌ایم و آلترناتیو آن هم فقط طیف تندروی نزدیک به احمدی‌نژاد است. به نظرم این دو جریان باید قبل از ورود به مجلس این دعواها را بین خود حل کنند.
* کجا باید این دعواها حل شوند؟ مخصوصا در شرایطی که تکلیف دو طرف برای صف‌کشی‌هایی که می‌خواهند داشته باشند هنوز مشخص نشده است. به‌طور طبیعی هم بر اساس گفته‌های شما قراری بر لیست مشترک بین دو جریان نیست. یا اینکه خود شما در قامت نماینده اصلاح‌طلب برای حل این مسائل برنامه اجرایی دارید؟
ما در همین چارچوبی که به عنوان نماینده حضور داریم و دو طرف را می‌شناسیم، قطعا ورود خواهیم کرد. یعنی این موضوع بین اصلاح‌طلبان مجلس به بحث گذاشته شده و همه هم فکر می‌کنیم که باید برخی از مسائل به بیرون مجلس منتقل شود. ما در آینده برخی از هشدارها را خواهیم داد یا برخی موارد را مشخص توضیح می‌دهیم. به هر حال در پشت پرده مجلس مواردی بسیار وجود دارد که گروه تصمیم‌گیر برای جریان اصلاحات باید از آن مطلع شود و اطلاع از آن به گمان ما در تصمیمات نهایی تاثیر خواهد گذاشت.
* این ناگفته‌ها یا پشت پرده‌ها چه مواردی هستند؟
ببینید به هر حال اصلاح‌طلبان در تصمیم‌گیری‌های خود بر اساس یک برآوردی از مجموعه خبرها و تحلیل‌ها عمل خواهند کرد. در بیرون مشخصا وزن تحلیل‌ها بیشتر است و در داخل مجلس وزن خبرها و واقعیت‌هایی که هنوز گفته نشده است. ما به هر حال مواردی داریم که اگر به بیرون منتقل کنیم مثلا برخی نگاه‌ها احتمالا نسبت به جریان اصولگرای معتدل تغییر خواهد کرد. یا شاید نظر اصلاح‌طلبان نسبت به آقای لاریجانی عوض شود. اینها مسائلی است که طرح عمومی آنها شاید به مصلحت نباشد اما قطعا شنیدن آنها برای بزرگان جریان اصلاحات خالی از تاثیر نخواهد بود.
* اگر طرح شوند چه خواهد شد؟
شاید به جریان معتدل اصولگرا یا آقای لاریجانی و امثال ایشان ضربه بخورد. شاید باعث شود برخی از اطرافیان آقای لاریجانی از دور ایشان پراکنده شوند.
* و آقای لاریجانی نمی‌خواهد این اتفاق بیفتد؟
قطعا نمی‌خواهد. او باید هم اینها را داشته باشد. آقای لاریجانی هیچ‌وقت نمی‌تواند یک اصلاح‌طلب باشد. اما می‌تواند فردی باشد که اصلاح‌طلبان او را نزنند. حتی نه اینکه از او حمایت جدی کنند.
