نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد و توسعه اقتصادی همه کشورهای درحال توسعه بر کسی پوشیده نیست، ولی آنچه که کشور‌ها را از همدیگر متمایز می سازد‌، نوع استراتژی است که درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات اتخاذ می‌کنند.

سرویس اقتصادی جهان نیوز ـ علی رضایی:  نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد و توسعه اقتصادی همه کشورهای درحال توسعه بر کسی پوشیده نیست، ولی آنچه که کشور‌ها را از همدیگر متمایز می سازد‌، نوع استراتژی است که درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات اتخاذ می‌کنند.
به طوری که سیاست متفاوت کشورها برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند رشد و توسعه اقتصادی آنها را متفاوت سازند .برخی از کشورهای درحال توسعه به نقش این فناوری در گسترش صادرات تمرکز دارند.

گرچه این سیاست می تواند ارزآوری این کشورها را افزایش دهد، ولی بسیاری از محققان اعتقاد دارند که نقش صادرات‌گرایی فناوری اطلاعات و ارتباطات برای کشورهای درحال توسعه زیاد مطلوب نیست و نمی تواند برای این کشورها عاملی باشد که باعث انتقال اقتصاد آنها از مرحله معیشتی به تجاری باشد. زیرا در این سیاست پایه فعالیت های اقتصادی کشور گسترش پیدا نمی کند و تنها باعث گسترش یک بخش خاص (بخش خارجی) می شود و نمی‌تواند امکان توسعه همه جانبه اقتصاد کشور را فراهم سازد.

ولی اگر فناوری اطلاعات و ارتباطات در این کشورها داخلی باشد، یعنی عمدتاً در اقتصاد داخلی استفاده شود، اثرگذاری آن برکل اقتصاد بیشتر از حالت قبل بوده و می تواند به عنوان موتور رشد و توسعه اقتصادی، نقش اساسی ایفا کند و در مقابل حالت قبل، فرصتهای بیشتری را برای تولید فراهم سازد و شتاب رشد تولید ناخالص داخلی کشور را افزایش دهد.

مطالعه ارزشمندی توسط «وو مین خوانگ» در دانشکده علوم اقتصاد دانشگاه هاروارد آمریکا در سال ۲۰۰۴ در مورد فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد اقتصاد جهانی صورت گرفته است. در این تحقیق کشورها در شش گروه دسته‌بندی‌شده که نتایج آن نشان می‌دهد، فناوری اطلاعات و ارتباطات نه‌تنها در کشورهای توسعه‌یافته بلکه در برخی کشورهای درحال‌توسعه نیز برجسته و موردتوجه است. تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی مثبت بوده و در همه 50 کشور موردبررسی در این تحقیق افزایش‌یافته است.

دامنه تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی در محدوده زمانی اول (۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵) حدود 4.39 درصد و در محدوده زمانی دوم (۱۹۹۵ تا ۲۰۰۰) حدود 6.64 درصد، باعث رشد بهره‌وری نیروی انسانی شده است. علاوه بر این، برخی از کشورهای درحال‌توسعه منافع قابل‌توجهی از انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهت رشد اقتصاد خود به دست آوردند، درحالی‌که منافع برای برخی کشورهای توسعه‌یافته در حد متوسط بوده است. به‌طور متوسط برای جهان و کشورهای گروه هفت (گروه هشت به‌غیراز کشور چین) مقدار ۲٫۱ برابر، برای کشورهای غیر گروه هفت، ۲٫۴ برابر، برای کشورهای آسیایی درحال‌توسعه 2، برای آمریکای لاتین ۲٫۲ و برای اروپای شرقی ۲٫۱ بوده است.

مطلب جالب‌تر اینکه، توزیع کشورها بر اساس میزان تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی به‌طور واضح از 17 درصد در محدوده زمانی اول به 37 درصد در محدوده زمانی دوم، افزایش را نشان می‌دهد؛ علاوه بر این، واریانس توزیع به‌طور مداوم طی این دو دوره بیشتر شده است.

امروزه، 28 درصد از صادرات تولیدی شرق آسیا را کالاهای فناوری اطلاعات و ارتباطات تشکیل می‌دهد. به‌این‌ترتیب تولیدات فناوری اطلاعات و ارتباطات کمک قابل‌توجهی به رشد تولید ناخالص داخلی کرده است. باوجوداین، سطوح بالای تولید محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات به افزایش مصرف این فناوری منجر نشده است. مطالعات نشان می‌دهد در سال 2002 باوجوداینکه شرق آسیا به‌طور نامتناسبی سهم بالایی از تولید جهانی فناوری اطلاعات و ارتباطات را به دست آورده است، ولی در جذب و به‌کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات چندان موفق نبوده است. علاوه بر این، در این منطقه، شکاف کشورهای پیشرفته از قبیل ژاپن و کشورهای تازه صنعتی شده منطقه با سایر کشورهای درحال‌توسعه در حال گسترش است.

مهم‌ترین شاخص توسعه صنعت فناوری اطلاعات، شاخصی است تحت عنوان سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات در تولید ناخالص داخلی، کشورهایی که دارای اقتصاد دانش‌بنیان هستند. سهم بالایی از تولید ناخالص آن‌ها را تولید محصولات و خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات تشکیل می‌دهد. نمودار 1 این شاخص را برای تعدادی از کشورها نشان داده است.