قابلیت دفاعی و موشکی کشور تنها و تنها با اتکاء به قابلیتهای داخلی شکل گرفته است و در این راه نیز تاریخ روشنی وجود دارد چراکه بر خلاف وضعیت فعلی نظام بین الملل، کشورهای شرق در ابداع و توسعه صنعت موشک نقش ویژهای داشته اند.
نقش کشورهای شرق در موشکسازی
23 شهريور 1394 ساعت 14:53
قابلیت دفاعی و موشکی کشور تنها و تنها با اتکاء به قابلیتهای داخلی شکل گرفته است و در این راه نیز تاریخ روشنی وجود دارد چراکه بر خلاف وضعیت فعلی نظام بین الملل، کشورهای شرق در ابداع و توسعه صنعت موشک نقش ویژهای داشته اند.
به گزارش جهان به نقل از مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تأکید دکترین دفاعی ایران بر بازدارندگی متعارف و نیز جنگ نامتقارن به همراه تمام تحریم های تکنولوژیک و محدودیتهای اعمالی، کشورمان را به سمت استفاده از صنایع موشکی مستقل سوق داده است. زیرا در شرایط موجود، موشکها واجد امتیازاتی هستند که به سبب آنها کشور دارنده میتواند با صرف هزینه کمتر و در زمانی کوتاه تر به قابلیت بازدارندگی بهتری دست یابد.
این در حالی است که قابلیت دفاعی و موشکی کشور تنها و تنها با اتکاء به قابلیت ها و توانمندی های داخلی شکل گرفته است. در این راه نیز تاریخ روشنی وجود دارد چراکه بر خلاف وضعیت فعلی نظام بین الملل، در ابداع و توسعه صنعت موشک شرق نقش ویژه ای داشته و آپارتاید موشکی گروه غرب نمی تواند مانع دستیابی کشور های مستقل به صنعت موشک شود. در این راستا توجه به نحوه شکل گیری و تکامل صنعت موشک از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
پیدایش باروت در قرن ۱۳ و ارائه قوانین حرکت در سال ۱۶۸۶ توسط نیوتن ازجمله تحقیقات و ابداعاتی بود که منجر به ساخت موشک شد. باروت سیاه مدتها پس از کشف بهمنظور آتشبازی و تخریب بهکار میرفت تا اینکه در قرن ۱۴ دانشمندی به نام برتولد سووارز، توپی اختراع کرد که از باروت سیاه بهعنوان خرج پرتاب استفاده میشود. سالهای متمادی این عنصر بهعنوان ماده منفجره عمومی مصرف میشد تا اینکه در سال ۱۴۲۵ دانههای آن تکامل یافت و سرانجام فرانسویها در سال ۱۵۲۵ با تغییراتی که در آن بهوجود آوردند باروت را تکمیل نمودند. این ماده تا قرن نوزدهم بهعنوان بهترین خرج پرتاب بهکار برده میشد.
پیگیری مسئله حرکت و علل آن که از قبل موضوع اصلی فلسفه طبیعی یا به اصطلاح امروز فیزیک بوده است تا زمان گالیله و نیوتن پیشرفت چشمگیری نداشته است. نیوتن که در سال مرگ گالیله در انگلستان متولد شد، تلاشهای دانشمندان قبلی را دنبال کرد و سرانجام آن را بهثمر رسانید. قوانین سهگانه این دانشمند بزرگ همچنان در مهندسی موشک کاربرد دارد. فرضیههای نیوتن با تخصیص سرمایه در خارج باعث توسعه راکت شد و علیه کشورش بهکار گرفته شد که نیوتن تا زمان مرگش از این موضوع اطلاعی نداشت.
شاهزاده حیدرعلی در نیمه دوم قرن ۱۷ در هند طرح خارقالعادهای ابداع کرد. این طرح که توسط پسرش تیپوسائب اجرا شد منجر به تولید تجهیزات راکتی به وزن حدود ۳ تا ۵ کیلوگرم و برد ۱/۵ کیلومتر شد. قسمت انفجاری این راکت از جنس آهن فشرده به شکل لوله بود که خرج اصلی آن را باروت تشکیل میداد. طول این قسمت ۸ اینچ و قطر آن ۵/۱ اینچ بود. طول راکت با چوبی از جنس بامبو که به آن متصل شده بود به ۳ متر میرسید و این چوب باعث تعادل پرواز میگشت.
در جنگی که در هندوستان بین ارتش انگلیس و حیدرعلی اتفاق افتاد، در محاصره سرنگاپاتام ارتش تیپوسائب با بهکارگیری ۵۰۰۰ راکتانداز ابداعی خود شکست سختی بر ارتش انگلیس تحمیل کرد. انگلیس و غرب که با وجود داشتن زمینههای مساعد در این دهه فعالیت چشمگیری در تحقیقات موشکی نداشتند، همواره از این موضوع بهعنوان غفلت تاریخی یاد میکنند.
در این محاصره تعدادی از موشکهای سالم توسط یکی از افسران انگلیسی بهنام سرویلیام کانگرو جهت تجزیه و بررسی به انگلستان ارسال شد. این افسر پس از بازگشت به انگلیس در سال ۱۸۰۴ به ریاست کارخانه موشکسازی انتخاب شد که تازه در وولویچ تأسیس شده بود. نتیجه فعالیت این سرهنگ انگلیسی موجب پیدایش راکتی گردید که کانگرو نام گرفت و با اینکه بنابر ادعای انگلیس، اصول مهندسی راکت در ساخت این سلاح برای اولین بار رعایت شده بود و پیدایش این راکت را انقلابی در ساخت راکت میدانند، مقایسه مشخصات راکت کانگرو با نوع تیپوسائب نشان میدهد که طراحی کانگرو بهطور کامل متأثر از نوع تیپوسائب بوده است. طول بدنه فلزی کانگرو ۱۰۷ سانتیمتر و قطر آن ۱۰ سانتیمتر که با سر دوکی شکل به چوبی به طول ۴/۶ متر و قطر ۳/۸ سانتیمتر متصل گردیده و وزن آن ۱۴/۵ کیلوگرم بوده است.
برد کانگرو ۱/۸ کیلومتر بود که با تغییرات انجام شده برد آن به ۳/۷ کیلومتر افزایش یافت. ارتش انگلیس با استفاده از این راکت در سال ۱۸۰۵ شهر بولونی فرانسه را با پرتاب ۲۰۰۰ فروند و در سپتامبر سال بعد شهر کپنهاگ را با پرتاب ۴۰۰۰ فروند به ویرانه تبدیل نمود.
بعد از پیدایش کانگرو غیر از آزمایشهایی که در مدرسه آتشبازی فرانسه در متز به عمل آمد و نیز طرحهایی که در آلمان و به صورت محدود انجام میشد، فعالیت عمدهای در غرب صورت نگرفت و از این لحاظ نیمه دوم قرن ۱۸ زوال فعالیت قطعی راکتها در غرب شناخته شده است.
در زمان کوتاهی از این برهه تا جنگ جهانی دوم، مشکلات فنی جهت ساختن موشکها و راکتهای دقیق و قوی همچنان موجود بود تا اینکه موشک انتقامی V۲ آلمانی در ۸ سپتامبر ۱۹۴۴در میان بهت و حیرت مردم انگلیس، لندن را زیر آتش قرار داد. حرف V در زبان آلمانی مخفف کلمه VERGELTUNG به معنای انتقام میباشد و هدف از بهکارگیری پسوند ۲ بهاین منظور بود که بفهمانند سری این سلاحها به دنبال هم وارد عمل خواهند شد. مقامهای انگلیس قبلاً از کیفیت این سلاح آگاه بودند. قضیه از این قرار بود که یکی از موشکهای V۲ حین آزمایش در باتلاقی واقع در سوئد بدون منفجر شدن سقوط کرده بود. انگلیسیها از طریق سفارت و به بهانه درمعرض خطر قرار گرفتن بریتانیا، دولت سوئد را متقاعد نموده و نمونه عمل نشده را جهت بررسی در اختیار گرفتند.
هشتم ماه سپتامبر سال ۱۹۴۴ نخستین موشک هدایت شونده V۲ آلمان که با سرعت صوت حرکت می کرد بر انگلستان فرود آمد و محموله آن که یک تن (هزار کیلوگرم) ماده منفجره نیرومند بود تلفات و زیانهای فراوان به بار آورد.
موشک V۲دومین نسل موشکهای دوربرد نظامی آلمان به شمار می رفت. نخستین نسل این موشکها «V-۱» خوانده می شد که نوعی هواپیمای بدون خلبان بود. نخستین موشک V-۱ که با سرعت ساعتی ۶۰۰ کیلومتر (تقریبا ۳۷۰ مایل) حرکت می کرد، دو ماه و ۲۸ روز پیش از آن تاریخ یعنی ۱۲ ژوئن ۱۹۴۴ بر لندن فرود آمده بود و تلفات سنگین وارد آورده بود. کشورهای ضد آلمان در برابر موشکهای هدایت شونده از راه دور وسیله دفاع نداشتند، جز این که کارخانه های سازنده آن و یا پایگاههای پرتاب را بمباران کنند. [۱]
موشک V-۱ از نرماندی فرانسه و موشک های V-۲ از هلند پرتاب می شدند.
موشک V۲ نمونه کاملی از ساختمان اصولی موشک به شکل امروزی است. موتور فشفشهای آن با سوخت مایع(نوعی الکل) عمل مینمود. هدایت موشک با استفاده از ژیروسکوپ و بهصورت تنظیم از قبل انجام میگرفت. این موشک مجهز به دستگاه فرستنده و گیرنده رادیویی بوده که امکان تنظیم و تغییر جهت در حین پرواز در مسیر مربوطه را فراهم میآورد. آلمانها که پیش از ارائه V۲ چندین نوع موشک دیگر نظیر V۱ و سری اولیه A۱ را با موفقیت آزمایش نموده بودند، در موشک V۲ اولیه نیز تغییرات و بهسازیهایی انجام دادند.
محققان و دانشمندان پرتلاشی در زمینه طراحی و ساخت موشک فعالیت داشتهاند که در ادامه بهطور اجمالی به شرح حال ۴ نفر از فعالان پیشتاز در صنعت موشک که در سیر تکاملی موشک سهم بسزایی داشتهاند، پرداخته میشود. [۲]
پیشگامان صنعت موشک
زیولکوفسکی
این دانشمند در سال ۱۸۵۷ در جنوب غربی روسیه متولد شد و پدر علم راکت شناخته شده است. شغل ابتدایی نامبرده معلمی ریاضیات و فیزیک بود و مطالعات جدی و فراوانی در مورد کیهانشناسی نمود و محل سکونت خود را به مرکز تحقیقات نسبتاً بزرگی تبدیل و مدلهای مختلف راکت را جمعآوری نمود. در ۴۰ سالگی اصول موتورهای کنترلی را تعریف و در سال بعد کتابی تحت عنوان ورود به مدارهای ماهوارهای از زمین منتشر نمود. زیولکوفسکی طرح موتورهای سوخت مایع را ارائه و متذکر شد که راکتهای با سوخت مایع به علت دارا بودن قابلیت انعطاف در حین سوختن و سهولت کنترل مناسبتر نسبت به راکتهای با سوخت جامد مزیت داشته و بنابراین نسبت به این راکتها برتری دارند.
کد مطلب: 444460
آدرس مطلب: https://www.jahannews.com/analysis/444460/نقش-کشورهای-شرق-موشک-سازی