پنجشنبه ۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 25 Apr 2024
 
۱
۵

تحریم‌ها، دلیل کند شدن رشد علمی است!

يکشنبه ۱ شهريور ۱۳۹۴ ساعت ۱۵:۲۳
کد مطلب: 440330
برنامه متن حاشیه پس از دو ماه و اندی وقفه در پخش دیشب به مناسبت آغاز هفته دولت در ویژه برنامه ای با موضوع نقش وزارت علوم در توسعه کشور و با حضور محمد فرهادی وزیر علوم به روی آنتن رفت.
تحریم‌ها، دلیل کند شدن رشد علمی است!
به گزارش جهان به نقل از فرهنگ نیوز، محمد فرهادی وزیر علوم در ابتدای برنامه در ارزیابی کلی از روند فعالیت وزارت علوم در دوره مدیریت‌اش با اشاره به توسعه قابل قبول این وزارت در کمیات، توسعه کیفی را از برنامه های خود اعلام کرد و گفت: امور همچون ساماندهی آموزش عالی، ارتقای رتبه جهانی دانشگاه های کشور و تقویت کارآفرینی، حمایت از پژوهش ها در دو بعد کاربردی و توسعه ای در دانشگاه ها، تقویت پارکهای علم و فناوری و شرکتهای دانش بنیان از برنامه های پیش روی این وزارت است.

وی در پاسخ تلویحی به میزان توجه وزارتش به مطالبات مجلس هنگام رای اعتماد و میزان تداوم روند پیشین در این وزارت ادامه داد: نقشه راه وزارت علوم با توجه به نظام علمی کشور، سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری و برنامه های رئیس جمهور در حوزه آموزش عالی در حال پیگیری است که برنامه های ارائه شده از سوی بنده به مجلس شورای اسلامی در همین راستا صورت گرفت.

سند راهبردی آموزش عالی میراث گذشته است

این عضو کابینه دولت، با تاکید بر پیگیری مسائلی که مورد توجه ویژه مجلس است، برنامه های وزرای پیشین را در همین راستا دانست و افزود: برای نمونه سند راهبردی آموزش عالی که توسط اینجانب ارائه گردید به نوعی از سوی مسئولین قبلی نیز پیگیری می شده‌است.

وزیر علوم در ادامه به رتبه تولید علم در کشور اشاره کرده و گفت: بر مبنای تولید مقالات، طبق آمار ISI در سال ۲۰۱۰ رتبه علمی کشور ۲۲ و در سال ۲۰۱۴ به ۲۱ و در سال ۲۰۱۵ به ۱۸ ارتقا یافته است. همین آمار رتبه ما را در منطقه دوم، در جهان اسلام نیز دوم، در میان کشورهای جنبش عدم تعهد دوم، کشورهای عضو اوپک اول و از همه مهم تر درصد جهانی سهم ایران در تولید علم از ۰.۸ درصد در پنج سال گذشته به ۱.۶۳ درصد ارتقا یافته است.

وی افزود: به استناد سایت scopous این آمار کمی متفاوت‌تر است و به‌عنوان نمونه رتبه علمی ما در منطقه از نظر تعداد مقالات اول، در جهان اسلام اول، میان کشورهای عضو جنبش عدم تعهد دوم و در میان اعضای اوپک اول است که به استناد این سایت در سال ۲۰۱۰ رتبه ما ۲۴ و در سال ۲۰۱۴، ۲۲ است که دو پله رشد را نشان می دهد.

فرهادی دانشگاه های کشور را طبق آمار جهانی، در میان یک درصد دانشگاه های تاثیرگذار دنیا اعلام کرد و توضیح داد: طبق طبقه بندی لایدن بر مبنای فعالیت علمی و مدیریتی، در سال ۲۰۱۲ هیچکدام از دانشگاه های ما در میان تاثیرگذارها نبود اما در سال ۲۰۱۳ پنج دانشگاه، ۲۰۱۴ دوازده دانشگاه و در سال ۲۰۱۵ سیزده دانشگاه ما در جمع دانشگاه های برتر و تاثیرگذار دنیا قرار گرفتند.

وی به رکود علمی اخیر اشاره کرده و در تبیین ان افزود: با توجه به تحریم کشور و محدودیت تامین امکانات مورد نیاز، رشد علمی کشور را آهسته‌تر کرد اما در دو سال گذشته در تامین اعتبارات بیشتر تلاش شد که البته هنوز کافی نیست. البته اطلاع رسانی به مراکز آماری دنیا نیز تقویت شده تا شناخت بهتری از وضعیت علمی کشور به دنیا عرضه شود.

روایت وزیر از شیب تند رشد علمی کشور

وزیر علوم با اذعان به شیب تند رشد علمی کشور از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱ و ملایم شدن این شیب پس از آن ادامه داد: رشد کمی علمی ما اخیرا هم ملایم بوده است اما از نظر کیفی رشد علمی ما شیب تندتری را تجربه کرده است. لذا برای تقویت رشد علمی کشور باید امکانات و اعتبارات مورد نیاز تخصیص یابد. برای نمونه توجه به زیرساختها در راستای تقویت رشد علمی است که برای امسال پنجاه آزمایشگاه تجهیز خواهند شد.

محمد فرهادی در آماری از رشد فناوری کشور و ایجاد ۲۲ هزار شغل در مراکز رشد، آورد: در سال ۹۲، ‌۱۴۶ مرکز رشد وجود داشت که این مراکز حلقه واسطی بین دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری و مراکز صنعتی هستند که در این مراکز ایده ها مطرح می شود و پس از تحقیق و تولید نمونه به شرکتهای دانش بنیان برای تولید عرض می شوند. اما آنچه که مهم است، در سال ۹۲ تعداد شرکتهای دانش بنیان، ۶۱ مورد بود که امروز ۵۸۶ شرکت دانش بنیان در پارکهای علم و فناوری مستقرند. که خارج از پارکها این تعداد ۱۵۹ مورد بود که امروز به ۹۳۰ مورد افزایش یافته است. مراکز کارآفرینی و نوآوری نیز ۵۵ مورد بودند که به ۱۱۲ مورد افزایش یافتند.

وی یکی از کارهای مهم این وزارت خانه را تاسیس دفاتر انتقال فناوری در دانشگاه ها دانست و گفت: تا امروز چهار دفتر ایجاد شده تا در جهت تقویت تولیدات صنعتی گامی بردارند.

پیشنهادات وزارت علوم برای اقتصاد مقاومتی

فرهادی شرط رسیدن به چشم انداز علمی کشور را اجرای برنامه های تدوین شده دانست و ادامه داد: ما سه پیشنهاد که در راستای اقتصاد مقاومتی نیز هستند به شورای اقتصاد داده ایم، ارتقای سطح دانشگاه های کشور به استاندارد بین المللی، تقویت کارآفرینی در دانشگاه ها، توسعه فناوری و تاسیس شرکتهای دانش بنیان که برای این هدف باید نیازهای آن نیز از جمله تامین منابع علمی، تجهیزات و ادوات آزمایشگاهی تامین شود. که البته در حوزه هنر و علوم انسانی نیز اقداماتی جهت کاربردی کردن این علوم در حال اجراست.

وزیر علوم با بیان اینکه شرط تحقق پیش‌بینی‌های علمی کشور را در تحقق اعتبارات و حمایت ها دانست و بیان داشت: اگر تخصیص اعتبارات علمی به بازه زمانی سال‌های اول برنامه ششم، یعنی ۱.۵ تا ۲ درصد برگردد، می‌توان به آینده امیدوارتر بود. امروز در ۲۱ کشور اعتبارات علم و فناوری خود را ۳ درصد کرده اند.

رشد سریع شرکت‌های دانش بنیان در دولت یازدهم

فرهادی در پاسخ به انتقادی مبنی بر تولید علم در ایران برای داخل کاربردی نیست و دیگران از آن بهره می برند گفت: تعداد شرکت‌های دانش بنیان در دولت یازدهم از ۶۱ به ۵۸۶ مورد رسیده است و در این پارک‌ها محصول تولید می شود که برای نمونه در پارک علم و فناوری اصفهان حدود چهارصد شرکت مستقرند که از زمان تاسیس حدود صد میلیارد تومان در آن پارک هزینه شده است اما گردش مالی این شرکتها درآن پارک در سال گذشته حدود هفتصد میلیارد تومان بوده است و این یعنی اینکه محصول تولید کرده و به بازار عرضه نموده اند.

وی افزود: طبق آمار از طریق تولیدات شرکت‌های دانش بنیان در پارک‌ها، حدود ۲۳ میلیون دلار صادرات کالا داشته ایم. اما برای کاربردی شدن در داخل کشور در حال بازبینی هستیم تا به نتیجه برسیم. لذا با وزارتخانه های مختلف برای همکاری بیشتر قرارداهایی بسته ایم.

محمد فرهادی وزیر علوم درباره ورود این شرکت‌ها در مباحث خاص جامعه مانند ریزگردها و کم آبی ادامه داد: در حوزه ریزگردها، نمونه ای از مالش پلیمری را به دولت ارائه کردیم که از ویژگی های آن امکان رشد گیاه در آن، تثبیت شن های روان و سازگاری با محیط زیست است. و در حوزه های دیگر نیز همکاری هایی صورت می گیرد به عنوان نمونه بین سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی وزارت علوم و بخش خصوصی یک پروژه یک میلیارد دلاری میکروآلپ که مواد غذایی تولید می کنند که در واقع یک پالایشگاه زیستی است قرارداد بسته شده است. با وزارت دفاع یک قرارداد ۱۲۰۰ میلیاردی منعقد کردیم. لذا به دانشگاه ها ماموریت داده شده تا بر روی مشکلات کشور نیز کار بکنند.

فرهادی با اشاره به تحرک بیشتر از قبل در این حوزه گفت: این تحرکات با عشق و علاقه بیشتر امیدواری ایجاد کرده است برای حل مشکلات کشور.

۶۰۰ رشته دانشگاهی بازنگری خواهد شد

وی درباره بازنگری برخی رشته نیز توضیح داد: تا پایان تابستان ۶۰۰ رشته بازنگری خواهد شد و این بازنگری از ابتدای امسال آغاز شده است که اغلب در رشته علوم انسانی هستند. البته دانشگاههای علمی کاربردی نیز دراین بازنگری همراه هستند تا رشته هایشان را کاربردی تر کنند. البته فارغ التحصیلان این دانشگاهها به جز شاغلان آنها، بین ۷۰ تا ۸۰ درصد بلافاصله بعد از اتمام تحصیل شاغل می شوند.

وزیر علوم تعداد دانشجویان را به ۴ میلیون و ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر اعلام کرد و ادامه داد: دانشجویان به چند دسته تقسیم می‌شوند؛ طبق آمار دانشگاه آزاد ۳۸ درصد و طبق آمار ما ۳۲ درصد در دانشگاه آزاد، ۶۸ درصد در دانشگاههای معمولی وعلمی کاربردی و درصدی هم در غیردولتی و غیر انتفاعی مشغول تحصیل اند.

وی با اشاره به اختلاف آماری وزارت علوم با دانشگاه آزاد درباره معیار فعالیت دانشگاهه‌ای غیر دولتی گفت: مردم می توانند با مجوز از شورای عالی گسترش، دانشگاه ایجاد کنند و دولت هم نظارت خواهد کرد و برای نظارت دولت هم معیار وجود دارد که رشته، مقطع و مجوز از معیار های این نظارت است. لذا بسیاری از رشته های دانشگاه آزاد بخصوص در رشته های تکمیلی بررسی شده و رشته های دارای مشکل برای تکمیل به دانشگاه متذکر شده است.

روایت فرهادی از تخلفات دانشگاه آزاد

فرهادی در پاسخ به این انتقاد که وی خود را با دانشگاه آزاد درگیر نمی‌کند و درباره عدم برخورد با تخلفات رشته ای دانشگاه آزاد اذعان کرد: زمانی که دانشگاه آزاد که شد در بحث اساسانامه اولین اساسنامه آن را بنده به عنوان وزیر فرهنگ به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کردم.

وی با اشاره به ایجاد رشته های بدون مجوز دانشگاه آزاد در رقابت با دانشگاه پیام نور گفت: از ابتدا که وزیر شدم با توجه به اینکه شورای گسترش مرجع تصمیم گیری است و یک کمیته مشترک که به بررسی رشته ها و مقاطع می پردازد؛ به پرونده دانشگاه آزاد هم به طور خاص رسیدگی شد.

فرهادی افزود: در نهایت تعداد ۱۶۰۰ رشته‌محل تایید شدند و تعداد زیادی هم نقص داشتند و قرار هم این شد تا مراحل قانونی را طی کنند. در سایر دانشگاه‌ها هم ۱۲ رشته متوقف شدند. در برخی رشته‌ها هم متقاضی کم شده، به طوریکه در مقطع کارشناسی و پایین‌تر ۷۰۰ هزار صندلی خالی می ماند.

وزیر علوم درباره انگیزه صرفا مالی برخی دانشگاه ها در پذیرش دانشجو گفت: ضمن تایید این انتقاد در خصوص کیفی شدن بحث آموزش عالی به رد درخواست یک دانشگاه اشاره می کنم که باسروصدا در پی کسب مجوز بودند اما به همین دلیل درخواستشان رد شد. حتی بسیاری از پذیرش ها در دانشگاه های وزارت علوم نیز متوقف شده است. حتی ساماندهی پردیس های دانشگاه ها هم در راستای همین کیفی شدن آموزش عال بود و نظام جامع ارزشیابی نیز در همین راستا بزودی ابلاغ خواهد شد.
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


علمی
خیر آقای وزیر!
35سال تحریمیم و تا 92 به رتبه های برتر علمی جهان رسیدیم!
سیاسی کاری اعوان شما مانع رشد علمی کشور شد!
مریم
Estonia
خب تحریم ها هم برداشته شد، پس لطف کنین رشد علمی کشور رو برگردونین سرجاش.
اصلا رشد نخواستیم، لااقل رشد منفی نداشته باشین.
البته بعد از اینکه آبروی از دست رفته ی 3000 نفر بورسیه ی دکترا رو بهشون برگردوندین.
راستی، از بین بردن روحیه و ریختن آبروی 3 هزار نخبه ی کشور به خاطر 30 نفری که بی سر و صدا هم یافت میشدن و به سزای اعمال شون میرسیدند هم به خاطر تحریم بود?
چی میشد یبار دشمن نفس شماهارو تحریم میکرد که به خاطر حب قدرتو منافع جناحی تون، اینقدر دروغ پراکنی نمیکردین و با آبروی کشور بازی نمیکردین.
Germany
این طرز تفکر شماست که رشد علنی رو کند کرده
Estonia
عجب!
چطور زمان دولت قبل اینهمه رتبه علمی ایران اونم در اوج تحریم ها بالا رفت؟!
مثلا نخبه ایرانی
Iran, Islamic Republic of
احتراما در خصوص شرکت های دانش بنیان به عرض برسان اقایان مدعی پیشرفت در حوزه محصولات دانش بنیان در دولت یازدهم خود مستقیما متولی این حوزه در دولت قبل بوده اند. تمامی دوستان در معاونت علمی و وزارت علوم به نوعی در این حوزه دستی بر آتش داشتند چطور شده که یکدفعه تغییر موضع دادند و منتقد عملکرد دولت قبل که فی الواقع عملکرد خود ایشان است شده اند. باور کنید تمامی این آمار و ارقام تبلیغاتی این دوستان به خصوص در معاونت علمی حاصل تلاش مدیران در سالهای گذشته بوده است. خواهش می کنم دقیقتر عملکرد این حوزه را بررسی نمایید مخصوصا عملکرد معاونت علمی را که به شدت دچار تبلیغات و شعارهای بی اساس شده است. ممنون