حسین مرعشی:
مردم در انتخابات به غیر از حامیان دولت رای دهند، اشتباه کرده اند!
يکشنبه ۲۱ دی ۱۳۹۳ ساعت ۱۱:۲۱
کد مطلب: 401061
ارزيابي شما از مطرح كردن بحث رفراندوم از سوي رييس جمهوري چيست؟ فكر مي كنيد آقاي روحاني براي تحقق وعده هاي انتخاباتي و مطالبات مردم با فشارهاي جناحي و قدرت هاي پنهاني روبه رو است كه براي كنترل اين فشارها مي خواهد از اهرم مردم استفاده كند؟
آقاي روحاني به صورت مشخص مطرح نكردند كه مقصودشان از مطرح كردن رفراندوم براي چه حوزه يي است و اينكه آيا در مورد موضوع هسته يي كه محل مناقشات است مي خواهند از رفراندوم استفاده كنند يا نه اما به هر حال استفاده از همه پرسي يكي از ظرفيت هاي قانون اساسي ما است.
اگر در مورد موضوع مهمي مجموعه نظام به اين جمع بندي برسد كه خوب است براي شكست بن بستي به آراي عمومي مراجعه شود اين ظرفيت در قانون اساسي پيش بيني شده است اما اين ظرفيتي نيست كه بتوان در مناقشات داخلي نظام استفاده جناحي از آن كرد.
استفاده از همه پرسي به دوسوم راي نمايندگان احتياج دارد و بعد از آن هم نياز به ابلاغ مستقيم رهبري دارد. اگر بين مجلس و دولت اختلاف نظري وجود داشته باشد كمااينكه اين اختلاف نظر وجود دارد از اين ظرفيت قانون اساسي نمي توان استفاده كرد.
استفاده از همه پرسي زماني اتفاق مي افتد كه مجموعه حاكميت به جمع بندي رسيده اند و حالابراي ايجاد قدرت برتر در مواجهه با جهان خارج از ايران يا براي انجام جراحي هاي بزرگ اقتصادي يا سياسي در درون كشور و براي بيمه كردن اين جراحي ها تصميم مي گيرند از همه پرسي استفاده كنند. بنابراين اين ابزاري است كه در اختيار كليت نظام قرار دارد.
اما موضوعي كه آقاي روحاني مطرح كرد جنبه ديگري دارد. روحاني با مطرح كردن موضوع همه پرسي به نوعي با مردم صحبت مي كنند يعني مي خواهد با گرفتن موضع انتقادي در سخنراني ها به مردم بگويد كه دولت با مشكلات و بعضا حتي با بن بست هايي رو به رو است.
مقصود روحاني بيشتر بيان مشكلات، فشارها و موانعي است كه وجود دارد نه اينكه به واقع بخواهد از اين ابزار استفاده كنند. از سويي از نظر من موضوع اساسي در راهبردهاي اصلي كشور موضوع اساسي وجود دارد. ما بايد مشخص كنيم كه مي خواهيم همچنان يك دولت انقلابي داشته باشيم يا به دنبال دولتي مستقل هستيم كه مي خواهيم به مسائل داخلي بپردازيم و ايران و جمهوري اسلامي را تقويت كنيم.
به نظر من اين موضوع يكي از كليدي ترين راهبردهاست. اگر بخواهيم انقلابي بمانيم و انقلابي رفتار كنيم بايد از يك نوع ابزارهاي خاص استفاده كنيم بايد سازمان هايي مثل بسيج و سپاه را تقويت كنيم، بايد يارگيري هايي در منطقه از نهضت هاي سياسي و اجتماعي داشته باشيم بايد حوزه نفوذمان را در خاورميانه افزايش دهيم اما اگر راهبرد اصلي ما اين باشد كه به عنوان كشوري كه حامل ارزش هاي اصيل است از درون كشور و نظام را تقويت كنيم ابزارهاي متفاوتي احتياج دارد براي پيشبرد اين راهبرد بايد تعاملات خارجي را افزايش بدهيم سرمايه گذاري هاي خارجي را تقويت كنيم، نظام هاي اداري توسعه را مورد توجه قرار دهيم و فكر و ذكرمان رشد اقتصادي وتعامل با دنيا باشد.
من فكر مي كنم اين كليدي ترين سوالي است كه اگر قرار باشد روزي رفراندومي انجام شود بايد از مردم ايران پرسيده شود. مردم بايد تصميم بگيرند كه مي خواهند دولت و نظام پيشتاز در منطقه و جهان داشته باشند يا ترجيح مي دهند نظام و دولت شان مستقر و در خدمت توسعه و آباداني كشور و نظام باشد.
البته كه فقط بحث اصلاح طلبان نيست به نظر تمام قدرت آقاي روحاني از مردمي است كه به او راي داده اند. اين مردم را طبيعتا اصلاح طلبان و دوستان و متحدان روحاني در انتخابات به صحنه آورده اند. بنابراين روحاني راهي جز اين براي انتخاب ندارد. او نبايد مردم و جبهه متحدانش را از دست بدهد و از ظرفيت هاي آنها استفاده كنند. به هر حال اگر دولت اين پشتوانه را نداشته باشد قطعا ضعيف خواهد شد.
با توجه به شرايط وزارت كشور فكر مي كنيد دولت روحاني با چه نقاط قوت و ضعفي در برگزاري انتخابات مجلس رو به رو خواهد شد و همچنين دولت و شخص روحاني در برداشتن موانع پيش روي اصلاح طلبان براي انتخابات چقدر مي تواند نقش موثري داشته باشد؟
در حال حاضر مهم ترين موضوعي كه در مورد انتخابات مجلس بايد مدنظر قرارداد موضوع رد صلاحيت ها و آرايش هاي سياسي است. در واقع بايد بيش از اينكه به چگونگي اجرا و مقدمات اجرايي برگزاري انتخابات توسط وزارت كشور توجه كرد، بايد به فراهم كردن مقدمات سياسي آن پرداخت.
آقاي روحاني بايد در سطح نظام موقعيتي را به وجود بياورد كه در درجه اول انتخاباتي رقابتي و بعد از آن رقابتي پرشور اتفاق بيفتد. در فراهم كردن اين شرايط قطعا وزارت كشور موثر است البته اين تاثيرگذاري در بخش اجرايي است اما روحاني بايد از لحاظ سياسي هم اين فضا را تقويت كند.
موضوع مهمي كه در مورد انتخابات مجلس در حال حاضر پيش روي اصلاح طلبان قرار دارد موضوع رد صلاحيت ها و تصميمات نهادهاي نظارتي است.
فكر مي كنيد علاوه بر موانع پيش روي اصلاح طلبان براي انتخابات مجلس، محافظه كاران از چه راهبردي براي جلوگيري از ورود حداكثري اصلاح طلبان به مجلس استفاده خواهند كرد و اگر به هر دليلي مجلس آينده با اكثريت اصلاح طلبان و معتدلين تشكيل نشود به نظر شما رابطه دولت و مجلس در زمان باقيمانده براي دولت يازدهم چگونه پيش خواهد رفت؟
اصولگرايان كه هميشه از شيوه ها و راهكارهاي حذفي در مورد رقباي اصلاح طلب خود استفاده كرده اند اميدواريم در اين انتخابات همچنان بر شيوه هاي حذف خود تاكيد نداشته باشند و بگذارند فضاي رقابتي واقعي در كشور شكل بگيرد تا مردم بتوانند انتخاب كنند اما آنچه براي ما اهميت دارد انتخاب مردم است.
از سويي ما به هر حال بايد تفاوتي با اصولگرايان داشته باشيم، نمي توان گفت كه مردم بايد به اصلاح طلبان يا متحدان دولت راي دهند يا الزاما اين اتفاق خواهد افتاد تنها موضوعي كه اهميت دارد اين است كه بايد به قدرت مردم احترام گذاشت و بايد اجازه بدهيم در يك فضاي رقابتي و نه حذفي خودشان انتخاب كنند.
درست است كه تجربه تاريخي نشان داده كه مردم معمولاهمان انتخاب رياست جمهوري را در انتخابات مجلس تكرار مي كنند اما حتي اگر اشتباه هم انتخاب كنند بايد به آن احترام گذاشت و منتظر نتيجه آن بود اما موضوعي كه مطرح است موانع پيش رو است كه نبايد اين موانع انتخاب مردم را مختل و مخدوش كند و اين قدرت انتخاب را از آنها بگيرد.
در مورد رابطه دولت و مجلس هم بايد بدانيم كه اين رابطه را قانون اساسي تعيين مي كند: درست است كه مردم در شكل گيري اين رابطه موثر هستند اما رابطه دولت و مجلس وابسته به قانون است و در نهايت اين قانون است كه مشخص مي كند رابطه اين دو قوه چگونه پيش برود.
فكر مي كنيد با توجه به فضاي سياسي حركت به سمت وحدت و انسجام ملي چقدر ضرورت دارد؟
من فكر نمي كنم با توجه به فضاي سياسي امروز مشكلي در وحدت و انسجام ملي داشته باشيم. به هر حال كشور ما كشور آرامي است و حتي اصلاح طلبان هم با وجود رنجش هايي كه ممكن است داشته باشند حس شان اين نيست كه جداي از نظام و كشور هستند ولي شايد بايد اين موضوع را به شكل ديگري مطرح كرد.
به نظر من در حال حاضر مشكل فضاي سياسي كشور كمرنگ شدن مشاركت عمومي است. من مشكلي در وحدت ملي در فضاي امروز كشور نمي بينم. اكثريت مردم ايران نظام جمهوري اسلامي را نظام مفيدي براي كشور مي دانند و نسبت به نظام دلبستگي دارند همين طور براي رهبري احترام قايل هستند هرچند كه ممكن است رنجش هايي داشته باشند اما به هر حال من وحدت ملي را مخدوش شده نمي دانم.
پس شما فكر مي كنيد ما در فضاي سياسي كشور با فقدان وحدت و اتحاد ملي مواجه نيستيم، پس عامل نزاع ها و كشمكش هاي جناح هاي سياسي در كشور را چه مي دانيد؟
فضاي سياسي كشور در حال حاضر وحدت و انسجام لازم را دارد اما اين فضا با سه مشكل اساسي مواجه است كه بايد اين سه مشكل حل شود:
نخستين مشكل در فضاي سياسي امروز كه نگراني و رنجش ايجاد كرده اين است كه جمعي از فعالان سياسي به بهانه هايي در حصر هستند و بايد دلسوزان كشور براي حل آن چاره انديشي كنند.
معضل دوم اين است كه بخشي از فعالان جامعه به بهانه يي به نام فتنه كنار گذاشته شدند امروز به بهانه ناهنجاري هاي سال ٨٨ جمعي از نيروهاي فعال در عرصه هاي مختلف فرهنگ، سياست، اقتصاد و... با برخورد حذفي رو به رو مي شوند. اين موضوع هم براي كشوري كه نيروي انساني كم دارد و اگر همه هم فعال باشيم بازهم با مشكل نيروي انساني لايق مواجه هستيم و اين معضلي است كه كم كم تبديل به عقده بسته يي مي شود كه اگر سرباز كند ممكن است در درازمدت مشكلات و زحمت بيشتري را براي كشور ايجاد كند.
سومين معضل هم اين است كه عده يي كه دسترسي به نهادهاي حكومتي دارند، عده يي به قوه قضاييه، اطلاعات و سپاه به عنوان يك نهاد موثر و بسيج به عنوان نيروي هاي موثر براي ذخيره نيروي سياسي كشور و شوراي نگهبان به عنوان يك نهاد نظارتي به اين نهاد ها دسترسي دارند و قاعده بازي سياسي را به هم مي زنند و به جاي اينكه با مردم رابطه خوبي برقرار كنند و هنرهاي مديريتي شان و توانايي هاي خودشان را نشان دهند تا از مردم راي بگيرند سعي مي كنند با استفاده ازقدرت اين نهادها رقباي خودشان را حذف كنند و همين امر باعث مي شود كفايت در نهادهايي مثل مجلس و بعضا دولت و همين نهادهاي موثر به خاطر اين سياه وسفيد كردن جامعه ضعيف بشود.
بر اساس همين دلايل من فكر مي كنم در صورتي كه اين مشكلات و معضلات در فضاي سياسي كشور برطرف شود قطعا صفوف وحدت ملي هم فشرده تر و قوي تر مي شود.
شما اشاره كرديد كه در بطن جامعه ما با مشكل وحدت و انسجام ملي رو به رو نيستيم اما ما همچنان در فضاي سياسي كشور شاهد نزاع ها و تخاصمات سياسي هستيم كه مي تواند در نهايت در وحدت و انسجام ملي موثر باشد. فكر مي كنيد چه گروه ها و باندهاي سياسي از اين بدبيني هاي به وجود آمده و اختلاف افكني ها و نزاع هاي سياسي سود مي برند؟
از نظر من اين نزاع ها و كشمكش هاي سياسي در ذات خود مذموم نيستند. اينكه عده يي فكر كنند نزاع سياسي درون نظام به معناي نزاع با نظام است مشكل ساز مي شود و تلقي بدي است.
اصلاح طلبان شايد با علي لاريجاني يا با جبهه پايداري اختلاف نظر داشته باشند و اين نزاع كه بر سر اختلاف نظرها اتفاق مي افتد اساسا بد نيست و مردم هم خودشان قضاوت مي كنند.
حالااگر علي لاريجاني يا جبهه پايداري پشت شوراي نگهبان بروند و ما را از صحنه رقابت هاي سياسي حذف كنند اين موضوع است كه مشكل و معضل در هماهنگي و وحدت ايجاد مي كند.
ما بايد بگذاريم اين نزاع هاي سياسي و اختلاف نظرها به قضاوت مردم گذاشته شود و موضوع براي يك دوره چهار ساله تمام شود. اينكه رييس جمهوري منتخب مردم است و انواع و اقسام مقاومت ها در برابرش وجود داشته باشد و برخي نهادها به خودشان اجازه بدهند هر رفتاري با او بكنند درست نيست البته منظورم كليت آن نهاد خاص نيست، بلكه افرادي منتسب به آن هستند كه برخوردهاي شان مايه تاسف است.
بنابراين اساسا اصل نزاع ميان جناح هاي سياسي مشكلي ايجاد نمي كند اينكه اين نزاع را تقابل با رهبري و نظام جلوه بدهند در جامعه مشكل ايجاد مي كند. اينكه برخي توان رقابت در جامعه را ندارند جناح رقيب را متهم به بي ديني و ضد انقلاب و فتنه گري بكنند معضل ايجاد مي كند.
كشمكش ميان جناح هاي سياسي در صورتي كه قواعد بازي سياسي در آن رعايت شود و با قضاوت مردم براي يك دوره چهار ساله تعيين تكليف بشود لازمه رشد كشور است. نزاعي كه با رهبري و كل نظام باشد ايجاد مشكل مي كند. عده يي اكثريت، دولت تشكيل مي دهند و اقليتي هم نقد مي كنند و اين كاملاطبيعي است و اگر اتفاق نيفتد فساد شكل مي گيرد. بي كفايتي بر كشور حاكم مي شود. عده يي چون دسترسي به قدرت و اصل حاكميت دارند سعي مي كنند رقيب را از صحنه حذف كنند كه اساسا اشتباه است.
فكر مي كنيد رعايت قواعد بازي و رقابت صحيح سياسي چقدر مي تواند در پررنگ شدن مقوله وحدت ملي تاثيرگذار باشد؟
جناح هاي سياسي بايد همكاري هايي با هم داشته باشند به طور طبيعي براي حفظ كليت نظام و دفاع از منافع ملي در مقابل بيگانگان، اما در غير از اين دو مقوله در هر موضوع داخلي با هم رقابت و كشمكش داشته باشند به شرط آنكه اين كشمكش ها به برگزاري انتخابات سالم و آزاد منجر و به قضاوت مردم گذاشته شود حتي مي تواند مفيد باشد.
بارها از سوي شخصيت هاي سياسي موضوع آشتي ملي يا به تعبيري آشتي ميان جناح ها و گروه هاي سياسي در كشور مطرح شده است. به نظر شما فضاي امروز كشور براي اجرايي شدن اين طرح آمادگي لازم را دارد و اساسا ابزار و بسترهاي لازم براي ايجاد آشتي ملي چيست؟
من فكر نمي كنم در حال حاضر در شرايطي قرار داريم كه نياز به آشتي ملي وجود داشته باشد و مسائلي هم كه وجود دارد با آرام تر شدن فضاي كشور بهتر مي شود در واقع از نظر من جناح هاي سياسي با هم مشكلي ندارند و مي توانند با هم همكاري منطقي و خوبي هم داشته باشند، گرچه در هر جناحي ممكن است افراطي هايي وجود داشته باشند كه اين موازنه را به هم بزنند اما موضوع مهم تر اين است كه نظام بايد همه جريان هاي سياسي را به رسميت بشناسد.
اما در مورد افراطي ها بايد بگويم كه اين گروه ها نمي توانند تاثير چنداني داشته باشند اينكه فعلابرخي نهاد ها را در دست دارند دليل بر اين نيست كه بتوانند تاثير بسزايي داشته باشند.
دولت آقاي روحاني و شخص ايشان چقدر ظرفيت كليد زدن پروژه آشتي ملي را دارد و فكر مي كنيد موانع پيش روي اين اتحاد و انسجام ملي چيست؟
ماموريت آقاي روحاني همين است كه فضاي سياسي كشور را به شكلي سامان دهي بكند كه جابه جايي قدرت با راي مردم نهادينه و معضلاتي كه به آن اشاره كردم حل شود. در واقع اين جزو نخستين و ابتدايي ترين وظايفي است كه رييس جمهور دارد. موانع هم كه به طور طبيعي وجود دارد اما رييس جمهور نبايد از موانع هراس داشته باشد.
رييس جمهور منتخب مردم راي و قدرت مردم را پشت سر دارد، بايد ورود پيدا كند و مشكلات را حل كند، اين موانع براي من و شما وجود دارد اما نبايد براي رييس جمهور هم مانع باشد. رييس جمهور وقتي قدرت مردم را پشت سر دارد نبايد از موانع هراس داشته باشد.
ما انتظارمان از رييس جمهور اين است كه بعد از فراغت نسبي از مساله هسته يي و سياست خارجي در عرصه سياسي داخلي امكان بازگشت همه سياسيون وفادار به نظام را به عرصه سياست باز و با تعاملي با مجموعه نهاد هاي حاكميتي بستر را براي برگزاري پي درپي انتخابات رقابتي فراهم كند.
