آیت‌الله موسوی بجنوردی در همایش بانکداری اسلامی با بیان اینکه بانک‌های کشور به صورت بالفعل ربا نمی‌گیرند، گفت: آقای سیف مدتی در بحرین بود و چنان نظام بانکداری بحرین را متحول و مرتب کرد که خود بحرینی‌ها از خدمات ایشان تعریف می کردند.

به گزارش جهان به نقل از فارس سیدمحمد موسوی بجنوردی در همایش بانکداری اسلامی اظهارداشت: دو شکل ربا داریم که یکی ربای معاملی و دیگری ربای قرضی است که ربای معاملی مورد ابتلای ما نیست و در مسئله بانکداری درباره ربای قرضی صحبت می‌کنیم.

وی افزود: اساس حرمت ربای قرضی روایتی از رسول اکرم است که شیعه و سنی آن را نقل کرده‌اند و ایشان می‌فرمایند «کل قرض یجر منفعه فهو حرام یا فهو ربا» یعنی اگر مقرض به مقترض قرض بدهد و شرط کند سودی در سررسید دریافت کند ربای قرضی است.

عضو اسبق شورای عالی قضایی با طرح این پرسش که آیا در نظام بانکداری ما این معنا وجود دارد؟ گفت: سوال این است که اگر وامی که بانک‌ها به افراد می‌دهند صورت قرضی داشته باشد و بانک‌ها به عنوان خسارت تاخیر تادیه چیزی را به عنوان جریمه یا تعزیر بگیرند آیا ربا هست یا نه؟

وی تاکید کرد: یک اصل مسلم وجود دارد که نرخ تورم به هر میزان که باشد کاهش قدرت خرید پول ملی به همان میزان اتفاق خواهد افتاد و اسکناس نیز مانند طلا و نقره نیست که ارزش ذاتی داشته باشد و تنها نشانه قدرت خرید است.

موسوی بجنوردی اضافه کرد: ما در سال‌های مختلف تورم داشته‌ایم که گاهی به ۴۰ یا ۴۵ درصد هم رسیده است و در این سالها اگر وامی را چند سال پرداخت نکردیم خسارت تادیه از ما گرفته شده که با ذکر خاطره‌ای در این باره اظهار نظر خواهم کرد.

وی ادامه داد: در سال ۶۲ یا ۶۳ که بنده عضو هیأت عالی قضایی بودم آقای دکتر نوربخش نامه‌ای به امام نوشت که دادگاه‌ها خسارت تاخیر تادیه را به عنوان ربا محکوم نمی‌کنند و بانک‌ها ورشکست می‌شوند.

موسوی بجنوردی افزود: امام روی آن نوشتند که شورای عالی قضایی به این مسئله رسیدگی کند و آقای موسوی اردبیلی هم از من خواست به این نامه پاسخ دهم.

وی گفت: من دو پاسخ بر این نامه نوشتم. اول اینکه در سالهایی که وام را نداده‌اند و تأخیر کرده‌اند نرخ تورم چقدر بوده که دیدیم نرخ تورم از خسارت تاخیر تادیه بیشتر بوده است و به این ترتیب آنها واقعاً چیز اضافه‌ای پرداخت نمی‌کردند چون قدرت خرید پول ملی کاهش یافته بود.

موسوی بجنوردی ادامه داد: بانک قدرت خرید را قرض می‌دهد و در سر رسید باید بازگردانده شود یعنی وقتی ۳۰ یا ۴۰ درصد تورم داریم قدرت خرید کم شده و باید اسکناس اضافه‌ای داده شود تا آن را جبران کند.

عضو اسبق شورای عالی قضایی ادامه داد: جواب دوم من به این نامه این بود که دولت و تعزیرات حکومتی برای تخلفات راهنمایی و رانندگی جریمه وضع می‌کنند پس می‌توان به عنوان تعزیر حکومتی از تأخیرکنندگاه در پرداخت وام جریمه بگیرند.

وی ادامه داد: من این دو جواب را خدمت امام بردم و ایشان پذیرفتند و شورای عالی قضایی به محاکم بخشنامه کرد که خسارت تاخیر تادیه محکوم شود.

وی با تاکید بر اینکه در شرایط امروز ما در بانک‌ها ربا نداریم، افزود: ربا این است که مقرض به مقترض قرض می‌دهد و شرط می‌کند اضافه بر قدرت خرید پول اولیه دریافت کند درحالیکه در واقعیت در سررسید اگر نرخ تورم ۳۰ درصد باشد باید به میزان نرخ تورم بازپرداخت شود و بنا به به فرمایش حضرت رسول بانک اینجا سود و منفعتی نکرده است و همان قدرت خرید را دریافت کرده است.

وی تصریح کرد: تنها اگر بانک بیش از نرخ تورم سود بگیرد آنجا ربا مطرح می‌شود و اگر تورم پایین آمد بانک‌ها باید به تناسب نرم کمتری دریافت کنند.

وی در ادامه اظهارداشت: من معتقدم چیزی به عنوان اقتصاد اسلامی نداریم چرا که تعریف اقتصاد تدبیر در انتخاب است حالا این تدبیر در جامعه اسلامی رخ می‌دهد و اسلام ظرف برای انتخاب مثل این است که بگوییم شیمی اسلامی یا شیمی سوسیالیستی.

موسوی بجنوردی تصریح کرد: اسلام ظرف است نه غیب پس در تعریف نمی‌آید و هویت اقتصاد اسلامی یا اقتصاد سوسیالیستی معنا ندارد.

وی تاکید کرد: صریح می‌گویم؛ به صورت بالفعل با این نرخ تورم بانک‌ها ربا نمی‌گیرند چرا که نرخ تورم الان بین ۲۳ یا ۲۴ درصد است و بانک‌ها براساس گفته اقای سیف ۲۲ درصد از وام‌های قرضی سود می‌گیرند پس این ربا نیست.

وی در پاسخ به اعتراض بعضی حضار اظهارداشت: نظر بنده یک نظر شاذ نیست و بعضاً سوراخ دعا را در این حوزه گم کرده‌ایم.

وی تاکید کرد: البته بنده فعلاً درباره بانک مرکزی و بانک‌های دولتی صحبت می‌کنم و منظور نظرم بانک‌های خصوصی نیست.

وی تاکید کرد: اگر بانک‌ها وام بدهند و با نرخ تورم فعلی ۲۳ درصد سود بگیرند در واقع اصل سودشان را ردیافت کرده‌اند و اگر کمتر بگیرند خسارت به بیت‌المال است چنانکه اگر خسارت تادیه در محاکم قضایی محکوم نشود همانطور که آقای نوربخش نوشت بانک‌ها ورشکست می‌شوند.

وی در پایان گفت: ریاست برخی مانند آقای سیف در بانک مرکزی یک فرصت خوب است چنانکه آقای سیف مدتی در بحرین بود و چنان نظام بانکداری بحرین را متحول و مرتب کرد که خود بحرینی‌ها از خدمات ایشان تعریف می کردند و وقتی از ما پرسیدند، ایشان را معرفی کردیم.