زلزله های اخیر در کشور مردم را نسبت به خطر زلزله مقداری آگاه و هوشیار و از طرفی نگران کرد. اینکه زلزله بعدی مربوط به کدام منطقه است سوالی است که ذهن مردم را مشغول کرده است.
پر ریسک ترین گسل های ایران کجاست؟
6 شهريور 1393 ساعت 10:58
زلزله های اخیر در کشور مردم را نسبت به خطر زلزله مقداری آگاه و هوشیار و از طرفی نگران کرد. اینکه زلزله بعدی مربوط به کدام منطقه است سوالی است که ذهن مردم را مشغول کرده است.
به گزارش جهان به نقل از خبرآنلاین، مورموری ایلام ، منطقه هراز در شمال شرقی تهران و مشهد با فاصله چند روز از هم لرزیدند. زمین لرزه های اخیر در تهران مردم را به این فکر وا داشت که شاید زلزله چند قدمی بیشتر با محل زندگی آنها فاصله نداشته باشد شاید ثانیه ای دیگر شاید ساعتی دیگر یا شاید اصلا سال های دیگر. عده ای از کارشناسان زلزله شناسی پیشبینی در مورد زلزله و زمان دقیق برای وقوع آن در منطقه ای خاص را محال می دانند اما در عین حال عدهای معتقدند گسل های خطرناک در ایران همچنان فعال هستند و به هیچ وجه نمی توان به آنها لقب غول خاموش را داد زیرا این گسل ها داخل زمین هیچ گاه خاموش نمی مانند.
کشور ایران به عنوان یکی از کشورهای زلزله خیز شناخته می شود که بیشترین قربانیان را هم دررابطه با زلزله دارد. در ۳۵ سال اخیر لرزش های مختلفی با ریشتر های کم و زیاد ایران را لرزانده است. از زلزله طبس که با شدت ۷/۷ ریشتر در سال ۱۳۵۷ رخ داد و ۱۹۶۰۰ کشته داشته و تخریب ۱۶ روستا را به دنبال داشت گرفته تا زلزله اخیر در مرداد ماه امسال به قدرت ۶.۱ ریشتر که بخشهایی از ایلام در غرب ایران را لرزاند و خوشبختانه تلفات جانی به همراه نداشت اما در عین حال خسارات زیادی به دنبال داشت. حالا این مساله اهمیت پیدا می کند که در ایران دقیقا چند گسل خطرناک وجود دارد که همیشه خطر لرزش دوباره آنها وجود دارد.
در این رابطه مهدی زارع دانشیار پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله می گوید: سالها قبل در نیمه دهه ۷۰ ما مطالعه ای در پژوهشگاه زلزله انجام دادیم و در آن نشان دادیم که در حدود ۲۴ گسل فعال در ایران نبودهای لرزهای- زلزله های مهمی که قبلا در راستای آنها رخ دادهاند- و انتظار تکرار رخداد مشابهی در آینده می رود، وجود دارد که برای شهرهای مجاورشان می توانند موجب پتانسیل خطر بالقوه باشند.
او در مورد تعابیری مانند غول خفته معتقد است که این تعابیر علمی نیستند چرا که پتانسیل لرزهزایی هر یک از این گسلها با دیگری فرق دارند و شبیه به هم نیستند. بنابراین هر کدام باید در جایگاه خودشان مورد بررسی قرار گیرند و بیان شوند که اولا با توجه به توان لرزهزایی هر کدام از این گسلها چه زلزله و با چه بزرگایی در صورت گسیختگی بعدی - در سناریوی بدترین حالت - مورد انتظار است، و در ثانی اگر این سناریوی بدترین حالت رخ دهد با توجه به جمعیتی که در نزدیکی آنها در کلانشهر ها و شهر های کوچکتر زندگی می کنند میزان ریسک قابل برآورد چقدر هست.
دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله گسل های پرخطر در ایران که در آنها نبود لرزهای قابل تشخیص است و جزو گسل های خطرناک محسوب می شوند را به ترتیب اینگونه بیان می کند: گسل شمال تهران که در مناطق جمعیتی تهران و کرج قرار دارد و از میان آنها عبور میکند (یا پهنههای مسکونی روی آن ساخته شده اند) طبیعی است که ریسک زلزله با توجه به جمعیت در معرض آسیب بسیار بالاست.
به گفته زارع چنین وضعیتی در مورد گسل شمال تبریز ،با توجه به جمعیت متمرکز حدود ۲ میلیون نفری در طی روز در پیرامون آن و توان لرهزایی بالای گسل شمال تبریز نیز صادق است. یا به طریقی مشابه می توان در مورد نبود های لرزهای گسل نیشابور، با توجه به وضعیت شهر نیشابور، گسل درونه، با نگاه به وضع شهر تربت حیدریه یا گسلهای کشف رود و بینالود ،با در نظر گرفتن وضعیت شهر مشهد، گسل کوهبنان ،با توجه به وضعیت شهرکرمان، یا گسل سبزواران ، با توجه به موقعیت شهر جیرفت و ... با درجات متفاوت دیگری از خطر و ریسک قابل بیان و بررسی است.
گسل های پر ریسک ایران کجا قرار دارند
مهدی زارع معتقد است پر ریسک ترین زلزله را از پهنه گسل شمال تهران در شهر تهران می توان انتظار داشت ، گرچه از نظر طول و توان لرزهزایی مهمترین و طولانیترین گسل ایران نیست: به دلیل جمعیت حدود ۲ میلیون و یکصد هزار نفری که بر روی این گسل ساکن و جمعیتی نزدیک به حدود ۴۰۰ هزار نفری که در استان البرز روی ادامه غربی این گسل زندگی می کنند این منطقه پر ریسک ترین منطقه محسوب می شود.
ضمنا شهرهای کوچکتری در ایران هستند که بر رو یا در کنار گسلهایی ساخته شده یا توسعه یافته اند که دارای نبود لرزه ای با توان لرزه زایی متفاوت نسبت به هم و دوره بازگشتهای متفاوت هستند. دانشیار پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله این گسل ها را نام می برد:
ردیف | نام گسل | منطقه گسل |
1 | گسل کوه خضر | از میان بخشی از شهر قم عبور میکند |
2 | گسل اصلی جوان زاگرس | از کنار شهر مریوان عبور می کند |
3 | گسل غربی فرو افتادگی دریاچه ارومیه | از کنار شهر ارومیه عبور میکند |
4 | گسل بافران | از جنوب شهر نایین عبور می کند |
5 | گسل هیرمند | از نزدیکی شهر زاهدان عبور میکند |
6 | گسل مکران | از نزدیکی شهرهای ساحلی جاسک و چابهار عبور میکند |
7 | گسل ساحلی بندرعباس | از شهر بندر عباس عبور میکند |
8 | گسل اهواز | از وسط شهر اهواز عبور می کند |
کد مطلب: 377427
آدرس مطلب: https://www.jahannews.com/analysis/377427/پر-ریسک-ترین-گسل-های-ایران-کجاست