جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 29 Mar 2024
 
۷
۳۸

اجتهاد آقای هاشمی در مقابل نص!

آیا وحدت مسلمین در گرو دیدن هلال ماه است؟
پنجشنبه ۹ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۴:۵۵
کد مطلب: 372975
آنچه که در این سخنان مشخص می شود کلام فردی است که بررسی دقیقی از آرای فقهی نداشته است و این شبهه را القا می کند که نکند گوینده آن، این فرد نبوده و نیست یا آنکه در برگیرنده بخشی از سخنان ایشان بوده است.
اجتهاد آقای هاشمی در مقابل نص!
به گزارش جهان به نقل از فرهنگ نیوز، اخیراً در تارنمای رسمی خبری به نقل از پایگاه اطلاع رسانی آقای هاشمی رفسنجانی، نقل قولی از ایشان در تاریخ ۱۳۸۱ هجری شمسی منتشر گردیده است. که دارای مسائل مختلفی است. این نقل قول جای بسی تأمل دارد و انسان را متعجب می نماید. چرا که از فردی است که قسمتی از عمر خود را در تحصیل علوم دینی به سر گذرانده و دانشی را در این زمینه کسب نموده است.

اما آنچه که در این سخنان مشخص می شود کلام فردی است که بررسی دقیقی از آرای فقهی نداشته است و این شبهه را القا می کند که نکند گوینده آن، این فرد نبوده و نیست یا آنکه در برگیرنده بخشی از سخنان ایشان بوده است. قسمتی از بیانات ایشان که در سایت های مختلف منتشر شده است که دارای اهمیت خاص و نقد جدی است به شرح ذیل است:

۱. کار اقناعی در این‌باره لازم است که محاسبات دقیق علمی را به جای رؤیت قرار بدهیم؛ یعنی علمای دین بپذیرند که محاسبات علمی می‌تواند نقش رؤیت را ایفا کند و این کار سختی نیست و از لحاظ مبنا و منطق با محاسبات علمی می‌تواند دقیق‌ترباشد و نقطه احتمال خلاف و اشتباه را نفی کنند. اما محاسبات علمی این‌گونه نیست. بخصوص فعلاً که از کامپیوترهای بسیار توسعه یافته استفاده می‌نمایید. وقتی که شما نرم‌افزاری را بکار می‌گیرید و محاسبات و مبانی را به آن می‌دهید، یک ذره اختلاف در آن نخواهد بود و واقعاً دقیق درمی‌آید.

۲. اگر قرار است چیزی از اسلام بفهمیم، باید خودمان بفهمیم. باید فکر کنیم که خداوند دینی را فرستاد و مبانی ناطقی دارد. فرموده است که شما خودتان نقص را بفهمید و دیگر پیغمبر نمی‌آید. این کار با عدل، حکمت و علم خداوند سازگار نیست. قطعاً این­گونه است که این دین می ­تواند به مسایل جواب بدهد. قطعاً این­گونه است و ما هم احتیاج داریم تا جواب این مسأله را داشته باشیم، برای اینکه میلیاردها مسلمان به طریق مستقیم و بقیه فرقه ­ها به ­طور غیرمستقیم با این مسأله ارتباط پیدا می کنند.

https://cdn.jahannews.com/images/docs/files/000372/nf00372975-1.jpg

۳. همه این مسائل ظاهراً به کلمه رؤیت در این بحث برمی‌گردد، همه می‌دانیم که رؤیت می‌تواند اختلاف انگیز باشد و حقیقتاً از لحاظ بین‌المللی نمی‌توان مسأله را حل کرد. در داخل یک کشور هم نمی توان آن را حل کرد. وقتی که همسایه های ما که قریب الافق هستند، ماه را می بینند یا تصمیم می گیرند که دیده باشند و برنامه هایشان را اجرا می کنند و در اینجا، با چند کیلومتر فاصله، تصور دیگری وجود داشته باشد، اصلاً قابل توجیه نیست. آنها که می خواهند همه چیز علمی، تحقیقی، منطقی و مستدل باشد، اینها را نمی پذیرند. پس چنین اختلافی می تواند در عقاید ما شبهه انگیز باشد. یعنی همین مسأله کافی است که عده ای در دنیا بگویند: این چه دین جامعی است که نتوانسته این مسأله را حل کند؟ چرا مسلمان ها نمی توانند این را حل کنند؟

در این بیانات که در مورد استهلال ایراد گردید چند نکته حائز اهمیت است که به شرح ذیل به آن پرداخته می شود:

الف ) پاسخ به بخش اول بیانات متکی به پذیرفتن دو منظور است که آیا اهل بیت نص و بیانشان کامل بوده است یا آنان در صدد بیان حکم نظر ارائه کردند؟ از آنجا که این سخن را باید به نظر فقها که نظر شهید ثانی در شرح نظر شهید اول از فقهای بزرگ تشیع در کتاب روضه البهیه آورده شد، ارجاع داد. سخنی که شهید دلایل اثبات ماه را رؤیت، شهادت دوعادل، شیوع، سپرده شدن سی روز از ماه قبل و.. بیان می دارد. بیانی که شهید بعدا در باب حج و مشخص شدن روز عید قربان به آن اشاره دارد .

این عبارت نه از آن بود که علم نجوم و ستاره شناسی در آن زمان وجود نداشت بلکه بر اساس تقید به روایت صادره از معصوم و حجیت دانستن اطلاق کلام اوست . کلامی که همه فقها در مورد اطلاق و عصمت آن اتفاق نظر داشته و اماره ی. غیر کاشف از واقعیت را حجت نمی داند. در غیر این صورت و پذیرش حجیت اماره، باید پذیرفت هر ظن و اماره ای مانند عکس و فیلم می تواند بینه ای باشد بر اجرای حکم و حد زدن که این نظر را باید نظری نادر دانست.

نظری که در اندیشه فقهی فقهای شیعه مردود بوده و بر خلاف آن، تعبد فقها به اطلاق نص و روایت از برجستگی های فقهی شیعه است . فقهی که تمایز آشکار آن با دیگر مذاهب اسلامی را استفاده از کلام معصومین در روش استنباط می داند. اما انچه که در کلام جناب هاشمی مشخص است، کامپیوتر است. ابزاری که احتمال خطا و نبود حجیت آن مورد اتفاق همه فقهاست . نظری که می توان اعلام اجماع میان فقهای شیعه و اهل سنت نمود.

ب) در قسمتی از کلام فوق و بیانات ایراد شده توسط آقای هاشمی رفسنجانی، مطلبی بیان شده است که واقعا جای بسی تأسف است . کلامی که با اشاره به وظیفه فقیه مبنی بر پیدا نمودن نقصان دین، قاعده ی لطف الهی و دلایل کامل بودن دین مبین اسلام را رد و ضربه ای آشکار به باورهای دینی مردم خواهد زد. اگر منظور ایشان از نقص وجود عیب و نقصان و کمبود در ارسال محتوای دینی است، این خطایی آشکار است. زیرا هدف قاعده ی لطف که در آن هدایت بشر مورد نظر خدای متعال بوده زیر سوال رفته و این تحلیل بدست می آید که خدایی که هدف خلقت را عبادت و بندگی دانسته چگونه می تواند دین ناقص و معیوب داده باشد.

اما شاید این دیدگاه در اندیشه ی ایشان نبوده است و ایشان منظورش تمسک به روایت معروفی است که اشاره دارد به اینکه اصول را ما بیان می داریم و فروع با شما. باز با این حال جملات بعدی آن را نمی رساند. اجتهاد در دیدگاه تشیع نباید از منابع اربعه خارج شود و تمسک به هرچیزی راهگشا بوده و در فقه جواهری (فقه مورد نظر امام راحل) پاسخ به سؤالات و ابهامات همیشه وجود دارد. ولی این پاسخ به معنای نقص داشتن دین و شناختن و پرداختن به آن نیست.

ج ) بخش سوم سخنان ایشان، در مورد وحدت در روز عید و نیز همسو سازی این وحدت است. عبارت هایی که در دیدگاه همه ی عقلا مورد پذیرش است. اما آیا وحدت در مراسمات یعنی وحدت در کلمه و امت واحده ای که امام راحل بدنبال آن بوده است. یقیناً پاسخ آن خیر است.

وجود دو مبنای فقهی مختلف (مبنای فقهی برادران اهل سنت و تشیع) و نیز وجود نظرات مختلف، روش های پذیرش استهلال را کمی سخت کرده است . این روش ها دلیلی بر مخالفت با امت واحده نبوده است. برعکس پویایی و نیز زنده بودن دو مبنای فقهی را نشان می دهد. مبنایی که بیش از ۱۰۰۰ سال در کنار هم به صورت مسالمت آمیز زندگی کردند و به حرکت خود ادامه داده است .

بر همین اساس رهبر معظم انقلاب در سخنرانی خود این چنین اشاره می فرمایند: «امروز امت اسلامى متفرق است، نه به‌معناى تفرق نحله‌هاى مسلمان - که این یک امر طبیعى است، منافاتى هم با تشکیل امت واحده ندارد - و عقاید مختلف؛ نظرات گوناگون در زمینه‌ى مسائل اصولى و فروعى می تواند باشد، درعین‌حال امت واحده هم باشد. » اما بد نیست که ایشان نگاهی به اشتباهات فاحش کشور های همسایه در روش محاسبه ی روز عید فطر نمایند. اشتباهاتی که هر ساله دامن بعضی از کشورهای هم افق جمهوری اسلامی ایران را گرفته و سبب پرداختن کفاره از سوی حاکمین آن شده است . در پایان این بخش نیز باید گفت بهتر است روی مخاطب این کلام در داخل از سوی ایشان، به مسولین استهلال سایر کشور های همسایه باشد تا با استفاده از روش محاسباتی تیم های رصد جمهوری اسلامی ، دقت استهلال خود را افزایش دهند .
نام شما

آدرس ايميل شما
برای ارتقای فرهنگ نقد و انتقاد و کمک به پیشرفت فرهنگ و اخلاق جامعه، تلاش کنیم به جای توهین و تمسخر دیگران، نظرات و استدلال هایمان را در رد یا قبول مطالب عنوان کنیم.
نظر شما *


hosein
من که مطلبتون رو نخوندم ولی هرچی هست درود بر هاشمی!
آدمهایی مثل تو هاشمی رو به این روز انداختن
با تاییدهای کورکورانه و بیجا اشتباهات اورا تایید کردند
حسین
راست میگه.درود بر سردار سازندگی ...
سازندگی تورم.سازندگی اشرافیت.سازندگی قشرآسیب پذیر... حاج آقا سالار سالار
داوود
حسین آقا تمامی افراذی که از این فرد و فتنه گران آمریکایی - انگلیسی - اسرائیلی حمایت میکنند درست مثل تو هستند کور کورانه عمل میکنند
متاسفم به نوع تفکر و عقیده‌ات
شما تندروها هیچ وقت جوابی ندارید ...جز سلام و درود های احمقانه ...
جهان نیوز عزیز آقای هاشمی را دیگر زیاد جدی نگیرید
امیدوارم در جلسه ای علنی با حضور چند طلبه که دوره سطح را تمام کرده اند با آقای هاشمی در مورد دو یا سه فرع فقهی مباحثه ای صورت بگیرد تا میزان تفقه ایشان معلوم شود یا در جلسه ای به صورت غیر منتظره یک کتاب فقهی را باز کنند و یک مطلب را به صورت رندوم از ایشان بخواهند ترجمه و توضیح دهند
Iran, Islamic Republic of
حتی نیاز به طلبه سطح نیست...
حرف کاملا حسابی و متین است
ایرانی
صحبت ایشان کاملا بجاست و سئوال خیلی از مردم .
قضنفر
حالاکارشناسی نیست که نیست.سوال که هست.
می تونی دلیلت رو هم بگی تندرو خان ؟
مسعود
دوست ايراني! مسئله اختلاف رؤيت هلال ماه, سؤال خيلي از مردم هست اما جوابش اين نيست و الا مراجع عظام تقليدي كه سطح سوادو اعلميتشان از امثال هاشمي خيلي بيشتره ,در صورتي كه امكان انجام آن بودمسلما" فتوا بر انجام چنين كاري مي دادندو احتياجي به نظر دادن اين فرد نبود.
باز این حاج آقا خاطره شروع کرد
بنظر می رسد که باید همه بپذیرند که سالخوردگی ذهنی در ایشان مسئله ای جدی است و باید فکری بحالش بشود
علی اصغر
اتفاقٱ از بس به خودش رسیده و بر اثر خوشی ثروت انبوه هنوز عینک نمیزنه و گوشش هم مشکلی نداره از نظر جسمی خوبه و لی قلبش کاملآ‌ قفله .
اگر اختلاف خوب است وطبیعی پس این تقریب مذاهب با این هزینه ها برای چییست برای شعور مردم ارزش قایل شوید
البته ربطی به موضوع نداره
قضنفر
حالا یکی یه اشتباهی کرد نباید توبوق بکنید که...
كاش فقط همين يه اشتباه بود!!!!
یه جور تدبیر وامید جدی نگیر
ایشون کاملا درست میگن اگه یه کم از نجوم و اطلالات علمی داشته باشی راحت میشه فهمیدم!!!مگه میسه کل همسایه های ما یه روز را روز عید اعلام کنن و ما بگیم نه؟؟؟یعنی فقط ما راست میگیم و دیگران اشتباه میکنن!!
داوود
مگه خدا وند در قرآن نمیفرماید هیج دینی غیر از اسلام پذیرفته نمیشود خب حدود 7 میلیارد اشتباه میفرمایند درحال حاضر ببین چند میلیارد در گذشته اشتباه فرموده اند و چند صد هزار میلیارد در آینده اشتباه خواهند فرمود بعد مگر این کشور های مسلمان فقط با ایران اختلاف عید دارند با خودشان هم در گیر هستند یک عده دوشنبه را عید کردند یک عده سشنبه و حتی گروهایی روز یک شنبه را عید اعلام کردند
سلام اگر ایشان اجتهادداردپس چراخودعمل نمکند وهیچ یک از فتاوای ایشان برای خانواده وی نافذ نیست
سئا
Iran, Islamic Republic of
ای بابا. بی خیال،از آقا زاده چه خبر؟ حرص نخور،یه کم خاطره تعریف کن من با هم بخندیم.
رییس فبیله سرخ پوست ها
علی اصغر
کسی که هنوز میگه باید برسی بشه که جریان غدیر چی بوده و این یک مسئله تاریخی است اجتهادش به درد ساندویج خورها و نماز خون های بی وضو و باکفش و زن ومرد مختلط میخوره .
توحه توجه
عفت خانم مواظب باشه سروش هم همنطوري شروع كرد كه بعد گفت افكار نو و جديد همسر نو و جديد .
محمد
سلام.
وقتی که در یک شهر بعضی عید فطر اعلام می کنندودیگران عید نمی دانند ایا نمی شود این اختلاف را حل کرد؟ کجای این نظر هاشمی اجتهاد در مقابل نص است؟ واقعا دشمنان هاشمی عجیبند.
قضنفر
هاشمی هم عجیب است
کم اطلاع عزیر ! اطلاع نداری نظر نده ، چون فتاوا در این زمینه متفاوت است ، برخی چشم مسلح را مکفی می دانند ...لطفا اطلاع ندارید به دین خیانت نکنید و نظر ندهید ..
بهنام
آقای هاشمی !

اگر در کشور همسایه به اشتباه اعلان عید کنند آیا باز هم باید با آنها هماهنگ باشیم ؟

نمونه اش امسال عربستان سوتی به اون گندگی داد . آیا باید با آنها هماهنگ باشیم ؟

شاید از نظر شما چون اونجا ملک عبدالله هستند و ایشان هم از دوستان هستند ، بله باید هماهنگ باشیم !
عالییییییییییییی بود
رضا
Iran, Islamic Republic of
شورای نگهبان به این دست مطالب نقض کننده مبانی دینی در ادبیات آقای هاشمی دقت کنند. به نظر بنده با این اعتقادات ایشان شرط اجتهاد و فهم مسائل دینی را برای حضور در خبرگان رهبری ندارند.
لازم است شورای نگهبان در خصوص تائید این فرد برای خبرگان رهبری تجدید نظر کند
Iran, Islamic Republic of
خیلی به اقای هاشمی گیر میدید.
الکی. دنبال بهونه میگردید.

البته گفت و شنود علمی اشکالی نداره ولی تقبیح و تعجیب کار صحیحی نیست
خوب شما بگو تقبیح و تعجیب کجای این مطلب بود ؟
منتظر
خوبه كه خودت هم ميگي گفت و شنود علمي!! محل اظهار نظر و گفت و شنود علمي هم محافل علمي و حوزوي است نه در ديدار با احزاب و باندها و گروههاي سياست زده اي كه در به در دنبال گرفتن سوژه ازامثال حاج آقا خاطره اند! !!