شیار ۱۴۳ فیلم ضد جنگ نیست
محمد امین توکلی زاده
چهارشنبه ۲۸ اسفند ۱۳۹۲ ساعت ۰۳:۰۹
کد مطلب: 350755
به گزارش جهان به نقل از تسنیم، محمد امین توکلی زاده در یادداشتی با عنوان «شیار ۱۴۳ فیلم ضد جنگ نیست» نوشت:
تقسیم بندی های متداول در سینمای جهان در حوزه آثارجنگی ،فیلم های جنگی را می شناسد و ضد جنگ در فیلم های جنگی قهرمان ها انسانهای جسور و از لحاظ فیزیکی بسیار توانمند هستند یا ضد ظلم و طرفدار مظلوم و فداکارکه برای آرمانهای خود و ملت یا گروهی مبازه می کنند تکلیف ضد قهرمان هم که مشخص است و فیلم های ضد جنگ عمدتا مصایب جنگ ها را نمایش می دهد و سعی دارد با نفی خشونت و ترسیم فضای سیاه جنگ، با جنگ مقابله و از آن جلوگیری کنند البته دسته دوم را دو جریان حمایت می کنند طرفداران واقعی حقوق بشر و جنگ افروزان نظام سلطه ، اهداف گروه اول معلوم است ولی گروه دوم در راستای اسطیلای بر جهان و ضعیف نمودن اراده ملت ها در مبارزه با خوی سلطه جویی آنها وارد عمل می شوند و حتی فیلم جنگی هم می سازند که معمولا پروداگشن های عظیم سینمای در این پروژه ها رخ می دهد و هزینه های سرسام آوری را در پی دارد و نظام تبلیغی رسانه ای قوی این فیلم ها را حمایت می کند و آنقدر در توان وقدرت اغراق می کند که مخاطب هرگز به فکر دفاع از خود نیفتد و تنها راه را تسلیم بداند.
اما در گفتمان انقلاب اسلامی این تقسیم بندی کفایت نمی کند و نیاز است بر اساس راهبردهای انقلاب گونه های جدیدی به ژانر های پیش گفته افزوده شود در نظام اسلامی جهاد امر مقدسی است و مجاهدین از برتری خاصی برخوردارند و شهدا بر صدر می نشینند جزی ترین عمل ها در راه دین پاداش های اخروی فراوانی را در پی دارد لذا جهاد جز فروع دین و از ضروریات به حساب می آید .
البته در آموز ه های دینی ما جنگ طلبی وجود ندارد وستیزه جویی وظلم به دیگران جایگاهی در نزد اهل دین ندارد هرچند در سالهای اخیر در راستای سیاست اسلام هراسی فرقه سازی هایی شده که پیگیر ساختن چهره ای خشن از اسلام می باشند وبا ارتکاب زشت ترین وخشن ترین رفتار های حیوانی سعی دارند چهره زیبای اسلام را مخدوش کنند اما حتی در کنکاشی شکلی می بینیم در ساختار جمهوری اسلامی وزارت جنگ نداریم بلکه وزارت دفاع داریم ونیروهای مسلح وظیفه دفاعی دارند لذا در طول سی وچند سال گذشته با همه تهدید ها ی که هر کدام می توانست منشا ءجنگ باشد ، فقط جنگ تحمیلی ثبت شده است وبرای آن ازواژه زیبا وپر معنای " دفاع مقدس" استفاده می شود.
اما در سینمای ما چه خبر است این روز ها خانواده ها با دلهره وارد سینما ها می شوند ونمی دانند تا لحظاتی دیگر شاهدچه چییزی را بر پرده سینماخواهند بود وآیا می شود این فیلم را تا آخر تحمل کرد یا اینکه از شرم در مقابل خانواده باید سالن را ترک کرد . سینمای ایران اولویت هایش با مردم متفاوت شده البته شاید مجازی شدن فضای تولید کنند گان یکی از علل دوری از واقعیت باشد نپرداختن به اولویتها ، نیاز ها ودغدغه های مردم بی تردید یکی از دلایل ورشکستگی خانه تاریک سینما است کسانی که حتی شادی را از مردم خود دریغ می کنند وبرای بدست آوردن چند جایزه بی ارزش وچند عکس یادگاری تمام ارزشهای کشور خود را به پای اجنبی می ریزندو سی وچند سال است می گویند "حالشان خوب نیست".
امسال در میان آثار نا امید کننده وسیاه نمای های انجام شده در سینمای ایران اتفاق های خوبی هم رخ داد که نشان از مقاومت جریان فکری انقلاب اسلامی در برابر ناتوی فرهنگی دشمن بود .
فیلم چ ، شیار ۱۴۳ و معراجی ها از جمله این آثار بودند که الحمدالله با فشار آرای مردمی وحمایت جریان های فرهنگی انقلابی واکران های خصوصی ورسانه های همراه دیده شدند وباعث امید در مخاطبان گردیدند و البته توانستند بخشی از جوایز را هم بدست آورند که در برابر اتفاق رخ داد ه در عرصه عمومی چندان مهم نبود.
شیار ۱۴۳ آرام وارد فضای سینما شد متن این اثر طبق شنیده ها متعلق به تلویزیون بوده که بعلت کمبود بودجه سر از سینما درآورده ونرگس آبیار جزء نادر کارگردانان زن است که متفاوت با دیگر کارگردان های زن سینمافکر می کند وشاید این تفاوت برای او امتیاز شد.
این فیلم به بازخوانی فرهنگ وتاریخ۸سال دفاع مقدس از منظری دیگر پرداخته از نگاه یک مادر ،مادر مفقود اثری که سالها برای جگر گوشه اش مهر افشانی میکند وبا عکس او عشق بازی میکند .مخاطب در شیار ۱۴۳ شاهد صبوری یک مادر برای در آغوش کشیدن فرزندش است حتی اگر چند تکه استخوان باشد.
جنگ که شروع شد مردم ایران ،ایرانی تر شدند جنگ که شروع شد ایمان ها قوی تر شد ،جنگ که شروع شد روحیه ایثار فداکاری واز خود گذشتگی از دل ملت ایران متجلی شد ،تمام خاصیت های نهفته یک تمدن ،یک دین به بهترین شکل بروز پیدا کرد حالا با هنرمندی خانم آبیار گوشه ای از این گنجینه عیان می شود .
امام که به دفاع دعوت کرد؛ از عمق تمدن یک ملت لبیک شنید ملتی که ظلم نمی پذیرد و با تمام وجود از باورها و ارزشهای خود دفاع خواهد کرد.
آنچه در ۸سال دفاع مقدس رخ عیان کرده فضایل نهفته یک ملت مسلمان با تاریخی سر شار از افتخارات بی بدیل بود و گنجینه ای از خاطرات و دستمایه های رابرای اهل تفکر وهنر پدید آورد که بتوانند از این منظر الگوهای واقعی را به جامعه معرفی نمایند .
شاید فهمیدن این تفکر برای برخی سخت باشد اما هنوز هستند امثال حاتمی کیا ،ده نمکی و آبیار که با همه تفاوتهای که باهم دارند در یک چیز با هم شریک هستند مردم خود را ،بهتر از دیگر هم صنف های خود شناخته اند.
جنگ برای یک عده یعنی خشونت یعنی مصیبت یعنی مرگ وبرای یک عده جنگ یعنی دفاع مقدس ،یعنی مقاومت یعنی شهادت وآسمانی شدن اینها هرگز رزمندگان خود را جنگ طلب نمی دانند .
مادری که کودکان خود را به تنهای به دندان کشیده حالا با پسری مواجه است که سراسر وجودش عشق به مادر است اما دل در گرو فرمان امام خویش دارد از دوست داشتن مادرش پل می سازد تا تمنای جبهه رفتنش بر مهر مادرش پیروز شود .
زیبا ترین نگاه برای اخذ رضایت یک مادر سرتا پا عشق این تابلو مینیاتوری از رابطه مادر وفرزند ایرانی.
وبالاخر عشق بر عاطفه مادر پیروز می شود وپسر سر به شیدای می دهد حتی محبوب زمینی هم او را زمین گیر نمی کندومادر تسلیم می شود تااورا خوشحال ببیند.شاید طرح دوره آموزشی بس بود برای آزمون مادری اما قصه دانشگاه انسان سازی اینگونه تمام نمی شد. واقعا آنهای که خانواده شهدا را دیده اند این فضا را بخوبی لمس کرده اند رفتارهای مادرانه مریلا زارعی در این فیلم نسخه برابر اصل رفتار مادران شهدا شده است پسر خاله ام که شهید شد ۱۹ ساله بود مادر ایشان تا سالها لباس هایش را می شست اطو می کرد وعاشقانه از آنها حفاظت می کرد این داستان بیش از ۳۰۰هزار مادرشهید است.
یادم نمی رود وقتی فرزند خانواده بهمنش مفقود شد تا سالها مادرش رادیو عراق گوش می داد وبه همسایگان عرب می سپرد اگر از تلویزیون عراق چییزی دیدند خبرش کنند یک شب بچه های مسجد موقع دعای کمیل وقتی نام شهدا ی مسجد بلال را یاد میکنند نام فرزند اوراهم بعنوان شهید می برند ناگهان می بینند که مادرش با پای برهنه تا مسجد آمده که به آنها بگوید فرزندش زنده است وشاید این خاصیت شهید باشد که بود نبودش در مرگ وزندگی نیست.
وقتی آزاده ها آمدند امیدها تازه شد وکنار کاروان فرزندان میهن خوب که نگاه می کردی پدران ومادرانی را می دیدی که شاخه گلی را برای آزاده ها آورده اند وعکس گلی راهم برای شناسای گل خودشان.
شیار ۱۴۳ داستان ملتی است که ۸سال پای امام خویش ایستاد ملتی که ضد خشونت است اما اهل حماسه است ملتی که عاشق فرزندان خویش است اما بهترین ها را فدای آرمانهای خود می کند در آخر فیلم مادر به آرزوی خود می رسد و پاره تنش را در آغوش می کشد اگر این فیلم ضد جنگ بود باید پس از این صحنه مادر فرو می ریخت اما اینگونه نشد .
این فیلم بازخوانی خون دلهای است که مادران این مرز بوم برای مانایش خورده اند تانسل امروز قدردان این ایثار و فداکاری ها باشد. کارگردان در این فیلم توانسته است با بهره گیری از متن قوی ، صحنه آرایی مناسب و بازی دلنشین مریلا زارعی کاری چشم نواز را پیش روی مخاطب قرار دهد . شاید می شد هویت ایثار و مقاومت که زیبا نمایش داده شده پررنگ تر باشد اما فراموش نکنیم که زبان این فیلم مادرانه است.
اینکه عده ای پس ازتلاش برای حذف این فیلم ودیده نشدنش می خواهند جایزه ضد جنگ به آن بدهندوبه نوعی این فیلم را از فهرست آثار دفاع مقدس خارج کنندنیز بی فرجام خواهد ماند چرا که مخاطب حسش از این فیلم مصیبتهای یک زن نیست بلکه مقاومت در عین عاشقی یک مادر است " و این یعنی فیلم دفاع مقدسی " .
تقسیم بندی های متداول در سینمای جهان در حوزه آثارجنگی ،فیلم های جنگی را می شناسد و ضد جنگ در فیلم های جنگی قهرمان ها انسانهای جسور و از لحاظ فیزیکی بسیار توانمند هستند یا ضد ظلم و طرفدار مظلوم و فداکارکه برای آرمانهای خود و ملت یا گروهی مبازه می کنند تکلیف ضد قهرمان هم که مشخص است و فیلم های ضد جنگ عمدتا مصایب جنگ ها را نمایش می دهد و سعی دارد با نفی خشونت و ترسیم فضای سیاه جنگ، با جنگ مقابله و از آن جلوگیری کنند البته دسته دوم را دو جریان حمایت می کنند طرفداران واقعی حقوق بشر و جنگ افروزان نظام سلطه ، اهداف گروه اول معلوم است ولی گروه دوم در راستای اسطیلای بر جهان و ضعیف نمودن اراده ملت ها در مبارزه با خوی سلطه جویی آنها وارد عمل می شوند و حتی فیلم جنگی هم می سازند که معمولا پروداگشن های عظیم سینمای در این پروژه ها رخ می دهد و هزینه های سرسام آوری را در پی دارد و نظام تبلیغی رسانه ای قوی این فیلم ها را حمایت می کند و آنقدر در توان وقدرت اغراق می کند که مخاطب هرگز به فکر دفاع از خود نیفتد و تنها راه را تسلیم بداند.
اما در گفتمان انقلاب اسلامی این تقسیم بندی کفایت نمی کند و نیاز است بر اساس راهبردهای انقلاب گونه های جدیدی به ژانر های پیش گفته افزوده شود در نظام اسلامی جهاد امر مقدسی است و مجاهدین از برتری خاصی برخوردارند و شهدا بر صدر می نشینند جزی ترین عمل ها در راه دین پاداش های اخروی فراوانی را در پی دارد لذا جهاد جز فروع دین و از ضروریات به حساب می آید .
البته در آموز ه های دینی ما جنگ طلبی وجود ندارد وستیزه جویی وظلم به دیگران جایگاهی در نزد اهل دین ندارد هرچند در سالهای اخیر در راستای سیاست اسلام هراسی فرقه سازی هایی شده که پیگیر ساختن چهره ای خشن از اسلام می باشند وبا ارتکاب زشت ترین وخشن ترین رفتار های حیوانی سعی دارند چهره زیبای اسلام را مخدوش کنند اما حتی در کنکاشی شکلی می بینیم در ساختار جمهوری اسلامی وزارت جنگ نداریم بلکه وزارت دفاع داریم ونیروهای مسلح وظیفه دفاعی دارند لذا در طول سی وچند سال گذشته با همه تهدید ها ی که هر کدام می توانست منشا ءجنگ باشد ، فقط جنگ تحمیلی ثبت شده است وبرای آن ازواژه زیبا وپر معنای " دفاع مقدس" استفاده می شود.
اما در سینمای ما چه خبر است این روز ها خانواده ها با دلهره وارد سینما ها می شوند ونمی دانند تا لحظاتی دیگر شاهدچه چییزی را بر پرده سینماخواهند بود وآیا می شود این فیلم را تا آخر تحمل کرد یا اینکه از شرم در مقابل خانواده باید سالن را ترک کرد . سینمای ایران اولویت هایش با مردم متفاوت شده البته شاید مجازی شدن فضای تولید کنند گان یکی از علل دوری از واقعیت باشد نپرداختن به اولویتها ، نیاز ها ودغدغه های مردم بی تردید یکی از دلایل ورشکستگی خانه تاریک سینما است کسانی که حتی شادی را از مردم خود دریغ می کنند وبرای بدست آوردن چند جایزه بی ارزش وچند عکس یادگاری تمام ارزشهای کشور خود را به پای اجنبی می ریزندو سی وچند سال است می گویند "حالشان خوب نیست".
امسال در میان آثار نا امید کننده وسیاه نمای های انجام شده در سینمای ایران اتفاق های خوبی هم رخ داد که نشان از مقاومت جریان فکری انقلاب اسلامی در برابر ناتوی فرهنگی دشمن بود .
فیلم چ ، شیار ۱۴۳ و معراجی ها از جمله این آثار بودند که الحمدالله با فشار آرای مردمی وحمایت جریان های فرهنگی انقلابی واکران های خصوصی ورسانه های همراه دیده شدند وباعث امید در مخاطبان گردیدند و البته توانستند بخشی از جوایز را هم بدست آورند که در برابر اتفاق رخ داد ه در عرصه عمومی چندان مهم نبود.
شیار ۱۴۳ آرام وارد فضای سینما شد متن این اثر طبق شنیده ها متعلق به تلویزیون بوده که بعلت کمبود بودجه سر از سینما درآورده ونرگس آبیار جزء نادر کارگردانان زن است که متفاوت با دیگر کارگردان های زن سینمافکر می کند وشاید این تفاوت برای او امتیاز شد.
این فیلم به بازخوانی فرهنگ وتاریخ۸سال دفاع مقدس از منظری دیگر پرداخته از نگاه یک مادر ،مادر مفقود اثری که سالها برای جگر گوشه اش مهر افشانی میکند وبا عکس او عشق بازی میکند .مخاطب در شیار ۱۴۳ شاهد صبوری یک مادر برای در آغوش کشیدن فرزندش است حتی اگر چند تکه استخوان باشد.
جنگ که شروع شد مردم ایران ،ایرانی تر شدند جنگ که شروع شد ایمان ها قوی تر شد ،جنگ که شروع شد روحیه ایثار فداکاری واز خود گذشتگی از دل ملت ایران متجلی شد ،تمام خاصیت های نهفته یک تمدن ،یک دین به بهترین شکل بروز پیدا کرد حالا با هنرمندی خانم آبیار گوشه ای از این گنجینه عیان می شود .
امام که به دفاع دعوت کرد؛ از عمق تمدن یک ملت لبیک شنید ملتی که ظلم نمی پذیرد و با تمام وجود از باورها و ارزشهای خود دفاع خواهد کرد.
آنچه در ۸سال دفاع مقدس رخ عیان کرده فضایل نهفته یک ملت مسلمان با تاریخی سر شار از افتخارات بی بدیل بود و گنجینه ای از خاطرات و دستمایه های رابرای اهل تفکر وهنر پدید آورد که بتوانند از این منظر الگوهای واقعی را به جامعه معرفی نمایند .
شاید فهمیدن این تفکر برای برخی سخت باشد اما هنوز هستند امثال حاتمی کیا ،ده نمکی و آبیار که با همه تفاوتهای که باهم دارند در یک چیز با هم شریک هستند مردم خود را ،بهتر از دیگر هم صنف های خود شناخته اند.
جنگ برای یک عده یعنی خشونت یعنی مصیبت یعنی مرگ وبرای یک عده جنگ یعنی دفاع مقدس ،یعنی مقاومت یعنی شهادت وآسمانی شدن اینها هرگز رزمندگان خود را جنگ طلب نمی دانند .
مادری که کودکان خود را به تنهای به دندان کشیده حالا با پسری مواجه است که سراسر وجودش عشق به مادر است اما دل در گرو فرمان امام خویش دارد از دوست داشتن مادرش پل می سازد تا تمنای جبهه رفتنش بر مهر مادرش پیروز شود .
زیبا ترین نگاه برای اخذ رضایت یک مادر سرتا پا عشق این تابلو مینیاتوری از رابطه مادر وفرزند ایرانی.
وبالاخر عشق بر عاطفه مادر پیروز می شود وپسر سر به شیدای می دهد حتی محبوب زمینی هم او را زمین گیر نمی کندومادر تسلیم می شود تااورا خوشحال ببیند.شاید طرح دوره آموزشی بس بود برای آزمون مادری اما قصه دانشگاه انسان سازی اینگونه تمام نمی شد. واقعا آنهای که خانواده شهدا را دیده اند این فضا را بخوبی لمس کرده اند رفتارهای مادرانه مریلا زارعی در این فیلم نسخه برابر اصل رفتار مادران شهدا شده است پسر خاله ام که شهید شد ۱۹ ساله بود مادر ایشان تا سالها لباس هایش را می شست اطو می کرد وعاشقانه از آنها حفاظت می کرد این داستان بیش از ۳۰۰هزار مادرشهید است.
یادم نمی رود وقتی فرزند خانواده بهمنش مفقود شد تا سالها مادرش رادیو عراق گوش می داد وبه همسایگان عرب می سپرد اگر از تلویزیون عراق چییزی دیدند خبرش کنند یک شب بچه های مسجد موقع دعای کمیل وقتی نام شهدا ی مسجد بلال را یاد میکنند نام فرزند اوراهم بعنوان شهید می برند ناگهان می بینند که مادرش با پای برهنه تا مسجد آمده که به آنها بگوید فرزندش زنده است وشاید این خاصیت شهید باشد که بود نبودش در مرگ وزندگی نیست.
وقتی آزاده ها آمدند امیدها تازه شد وکنار کاروان فرزندان میهن خوب که نگاه می کردی پدران ومادرانی را می دیدی که شاخه گلی را برای آزاده ها آورده اند وعکس گلی راهم برای شناسای گل خودشان.
شیار ۱۴۳ داستان ملتی است که ۸سال پای امام خویش ایستاد ملتی که ضد خشونت است اما اهل حماسه است ملتی که عاشق فرزندان خویش است اما بهترین ها را فدای آرمانهای خود می کند در آخر فیلم مادر به آرزوی خود می رسد و پاره تنش را در آغوش می کشد اگر این فیلم ضد جنگ بود باید پس از این صحنه مادر فرو می ریخت اما اینگونه نشد .
این فیلم بازخوانی خون دلهای است که مادران این مرز بوم برای مانایش خورده اند تانسل امروز قدردان این ایثار و فداکاری ها باشد. کارگردان در این فیلم توانسته است با بهره گیری از متن قوی ، صحنه آرایی مناسب و بازی دلنشین مریلا زارعی کاری چشم نواز را پیش روی مخاطب قرار دهد . شاید می شد هویت ایثار و مقاومت که زیبا نمایش داده شده پررنگ تر باشد اما فراموش نکنیم که زبان این فیلم مادرانه است.
اینکه عده ای پس ازتلاش برای حذف این فیلم ودیده نشدنش می خواهند جایزه ضد جنگ به آن بدهندوبه نوعی این فیلم را از فهرست آثار دفاع مقدس خارج کنندنیز بی فرجام خواهد ماند چرا که مخاطب حسش از این فیلم مصیبتهای یک زن نیست بلکه مقاومت در عین عاشقی یک مادر است " و این یعنی فیلم دفاع مقدسی " .
