افزایش بهای آب و برق، چیزی است که سوای بحث هدفمندی یارانهها، همواره یکی از مهمترین دغدغههای دوجانبه مسئولان و مردم بوده است.
به گزارش جهان به نقل از تابناک، در حالی که وزارت نیرو طی ماههای اخیر درباره کاهش مصرف برق و آب هشدارهای جدی به مشترکان به ویژه در شهرهای بزرگی مانند تهران داده بود، همچنان موضوع مصرف آب و برق به معضل و چالشی اساسی برای این زمان باقی مانده است، تا جایی که گویا این وزارتخانه بدون آگاهی دادن، اقدام به افزایش قیمت برق نیز میکند!
افزایش بهای آب و برق، چیزی است که سوای بحث هدفمندی یارانهها، همواره یکی از مهمترین دغدغههای دوجانبه مسئولان و مردم بوده است. البته ناگفته نماند که این امر در ماهها و شاید یک سال گذشته به ویژه از سوی مسئولان بسیار دنبال شده و در دولت جدید نیز بارها مدیران و متولیان آب و برق در وزارت نیرو، بر لزوم افزایش بهای آب و برق به دلایل گوناگون (از جمله تشویق به کاهش مصرف و تأمین هزینههای خدمات رسانی) تأکید کردهاند.
بیگمان، ایران یکی از پرمصرفترین کشورها در آب و انرژی است که بدون آمار و ارقام نیز تا اندازه بسیاری اثبات میشود، تا جایی که مقایسه سرانه مصرف آب در ایران، نشان از آن دارد که ایران در کنار کشورهای پر جمعیت دنیا، از این لحاظ قرار دارد و حتی سرانه مصرف آب آن از کشوری مانند چین نیز بیشتر است.
از سوی دیگر، گفته میشود که میانگین آب مصرفی سرانه جهان، نزدیک ۵۸۰ مترمکعب برای هر نفر در سال است که این رقم در ایران به ۱۳۰۰ مترمکعب میرسد.
همچنین سرانه مصرف برق هر مشترک خانگی در ایران، سه برابر استانداردهای جهانی و ۲۵۰۰ کیلووات ساعت در سال است، در حالی که متوسط سرانه مصرف برق هر مشترک خانگی در دنیا، نزدیک ۶۰۰ کیلووات ساعت است.
شاید این امر منجر به آن شده که وزارت نیرو، اقدام به تغییر محاسبه افزایش قیمت برق در ماههای سال کند، به گونهای که معاون وزیر نیرو گفته است: بهای برق در فصل تابستان بدون اطلاع مشتریان زیاد میشود و این امر منجر به آن شده که بسیاری از مشتریان از تغییرات یکباره قبوض برق خود و افزایش آن ابراز نارضایتی کنند.
هوشنگ فلاحتیان، معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با تشریح این موضوع و در پاسخ واکنش به نارضایتی مردم نسبت به افزایش هزینه قبض برق در سال جاری اظهار کرد: آنچه مردم درباره گرانی قبض احساس کردند، مربوط به هزینه برق در تابستان است.
وی تصریح کرد: مصرف برق در تابستان بیش از فصول دیگر است و از سوی دیگر نرخ برق نیز در فصل تابستان نسبت به دیگر فصول بیشتر محاسبه میشود.
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با تأکید بر اینکه متفاوت بودن تعرفه برق در تابستان، مربوط به سال جاری نیست و این برنامه در سالهای گذشته نیز اعمال میشد، گفت: هماکنون قیمت برق در ایران، پایینترین نرخ برق در خاورمیانه است.
فلاحتیان در پایان با اشاره به اینکه قیمت برق در تابستان برای ایجاد انگیزه در راستای کاهش مصرف، گرانتر است، تأکید کرد: هزینه برق مصرفی ۷۵ درصد از مشترکین در ماه کمتر از ۱۰ هزار تومان است.
اما هرچند این موضوع (تشویق مشتریان به کاهش مصرف) میتواند در متن خود توجیه پذیرفتهای برای «مسئولان» باشد، به هیچ وجه برای مشترکان پذیرفته و توجیهشدنی نیست. اقدام به افزایش قیمت برق بدون اطلاع مشتریان، شاید آن نکته است که هرچند فلاحتیان اشاره کرده که از سالهای قبل نیز مرسوم بوده است، اکنون برای نخستین بار است که معاون وزیر نیرو به صراحت آن را بیان میکند.
اکنون پرسش اساسی اینجاست: آیا اقدام به افزایش بدون اطلاع قیمت برق، میتواند مشوق خوبی برای کاهش مصرف باشد، یا آنکه این کار به معنی دست بردن در دخل و خرج مشترکان، بدون اطلاع آنان است؟
از سوی دیگر، آیا اگر چنین روشی در سالهای پیش و دولت سابق (یا دولتهای سابق) نیز رواج داشته، ادامه آن با توجیه سابقهدار بودن آن منطقی است؟
این در حالی است که در سال جاری با وجود دعاوی وزارت نیرو، مبنی بر ثبات تعرفهها و اعمال قیمت تکلیفی سال ۸۹ در بخش برق، نارضایتی مردم نشان از اعمال تغییراتی در محاسبه هزینه برق دارد که از شفافترین آنها میتوان به تعریف ردیف جدید در قبوض برق مانند عوارض یاد کرد.
هرچند در لزوم کاهش مصرف آب و برق در ایران و استفاده از ابزارهای فرهنگی و حتی تنبیهی و تشویقی برای این موضوع نمیتوان هیچ شکی داشت، افزایش بدون اطلاع قیمت آب یا برق و اعمال آن روی قبوض مشترکان را نمیتوان نه به عنوان یک کار تنبیهی، نه تشویقی و نه حتی نهادینهسازی فرهنگ درست مصرف تلقی کرد.