موقعیت آمریکا در سوریه بغرنج است
سلاحها روزی علیه امریکا مصرف میشوند
سه شنبه ۲۵ مهر ۱۳۹۱ ساعت ۰۱:۰۶
کد مطلب: 249902
* وضعیت بغرنج آمریکا در سوریه
درحال حاضر آمریکا با موقعیتی بغرنج در سوریه مواجه است که تقریباً وقوع مجدد آن در آینده قطعی است. از یکسو کمک‌‌‌‌های آمریکا میتواند به‌‌‌‌عنوان متحد و آزادیخواه در ابتدا تلقی شود، اما بعد باعث تحریک نیروهای داخلی میشود که این منجر به انواع جدید افراط‌‌‌‌گرایی شده و در نهایت به کمک به دشمنان ما منجر میشود. از سوی دیگر، اگر آمریکا مداخله نکند وضعیت کمی بهتر خواهد شد.
سوریه بسیار قدرتمند است و آمریکا برای اینکه بتواند مستقیماً آن را به چالش بکشد نیاز به استفاده وسیع از زور دارد و چنانچه آمریکا از نیروی نظامی مستقیم استفاده کند با عدم‌‌‌‌قطعیت‌‌‌‌های منطقه‌‌‌‌ای متعدد مواجه خواهد شد. نقش افراطیون اسلامگرای سنی در سوریه در حال پررنگ‌تر شدن است، اما نقش شیعه‌ها مانند ایران و حزب‌الله نیز کمرنگ نیست. هر هفته که بگذرد رنج عمومی و چالش‌‌‌‌های اقتصادی که حکومت جانشین سوریه با آنها مواجه خواهد شد، بیشتر میشود.
* تحولات جهان اسلام و جهان عرب
لیبی و سوریه تنها نقطه شروع هستند. تحولات سیاسی، مذهبی، اقتصادی و اجتماعی در جهان اسلام و عرب عملاً باعث ایجاد یک دهه بی‌‌‌‌ثباتی یا بیشتر و کشمکش‌‌‌‌های مشابه مسلحانه برسرقدرت میشوند. آمریکا وادار خواهد شد از دیپلماسی سرکوبگر خارجی استفاده کند و تصمیمات سختی درباره بهترین روش مداخله اتخاذ کند.
* مشکلات مکرر آمریکا در سوریه و لیبی
بسیاری از این تصمیمات و انتخاب‌‌‌‌ها حول ثبات منطقه‌‌‌‌ای، سیاست و نیاز به انواع کمک‌‌‌‌های غیرنظامی و بشردوستانه خواهد بود. بااین وجود به نظر می‌‌‌‌رسد آمریکا مرتباً با موقعیت‌‌‌‌های بغرنج امنیتی که در لیبی و حالا در سوریه مواجه شده روبرو خواهد شد: یا در یافتن راهی برای مداخله با نیروی نظامی یا در پشتیبانی خود، که هر دو حالت پیامدهایی غیرقابل پیشبینی و با پتانسیل منفی بالا دارند.
* راه‌‌‌‌حلی تکنولوژیک
یک راه‌‌‌‌حل تکنولوژیک ممکن است وجود داشته باشد که میتواند این موقعیت بغرنج را راحت‌‌‌‌تر کند. بخش عمده توانایی حکومت‌‌‌‌های قدرت‌‌‌‌طلب ظالم برای بقا به توانایی آنها در استفاده از نیروی نظامی برتر بستگی دارد. با این وجود همان‌طور که آمریکا در افغانستان دریافت، می‌‌‌‌توان با انتقال «برابرسازها» مانند موشک ضدهوایی قابل حمل استینگر (MANPAD) این مزیت را جبران کرد.
* مشکلات اسرائیل در مبارزه با حزب‌الله در لبنان
در بافتی کاملاً متفاوت، اسرائیل ناگهان با مشکلاتی عدیده در مبارزه با حزب‌الله در لبنان، زمانی که ایران به آنها تسلیحات ضدتانک قابل‌‌‌‌حمل پیشرفته (ATGM) مانند کوت AT-۴ داد، مواجه شد. همان‌طور که آمریکا دریافته است حتی راکت‌‌‌‌ها و خمپاره‌‌‌‌اندازهای بردکوتاه می‌‌‌‌توانند همانند بمب‌‌‌‌ها و مواد منفجره تأثیری جدی داشته باشند.
* توانایی شرکت «کلت»
خواه افسانه باشد یا واقعیت، گزارش شده شرکت تسلیحاتی کلت در تبلیغی آورده: «خدا انسان را آفرید، اما ساموئل کلت آنها را با هم برابر ساخت». «سلاح‌‌‌‌های هوشمند» سبک می‌‌‌‌توانند تقریباً همان اثر قطعات توپخانه‌‌‌‌ای و مواد بمب‌‌‌‌ساز را داشته باشند. مشکل آمریکا با خمپاره‌‌‌‌اندازها در عراق و افغانستان، مشکل اسرائیل با راکت‌‌‌‌ها و چالش روبه‌‌‌‌رشد بمب‌‌‌‌ها و قطعات منفجره پیشرفته (IED) یکی است.
این به توضیح این امر کمک می‌‌‌‌کند که چرا کشورهایی مانند عربستان سعودی و قطر با آمریکا درباره دادن چنین تسلیحاتی به ارتش آزادیخواه سوریه (SLA) و دیگر نیروهای میانه‌‌‌‌رو سوری صحبت کرده‌اند.
* عواقب و پیامدهای شورش‌‌‌‌های مردمی
یک شورش مردمی میتواند تلفات جدی‌‌‌‌تر با ریسک خسارات مادی جنگی کمتر و انگیزه بیشتری برای تداوم شورش داشته باشد. چنین شورشی قادر خواهد بود مناطق امنی خاص خود ایجاد کرده، از مناطق «پرواز ممنوع» و «حرکت ممنوع» اعمال با استفاده محدود نیروی آمریکا یا متحدین بهره برد و میتواند با تمرین و آموزش محدود توسط آمریکا یا دیگر نیروهای ویژه به‌‌‌‌سرعت کارامدی بیشتری کسب کند.
* انتقال سلاح از جانب آمریکا و متحدین
در برخی موارد حتی تهدید چنین انتقال‌‌‌‌هایی – از جانب متحدین آمریکایی یا کشورهای دوست – میتواند حکومت قدرت‌‌‌‌طلب را وادار به مصالحه یا ترک کشور کند چراکه می‌‌‌‌داند نمی‌‌‌‌تواند در جنگ فرسایشی حاصله پیروز شود. انتقال «برابرسازها» به این کشورها میتواند به‌‌‌‌عنوان یک ابزار مذاکره‌‌‌‌ای بازدارنده به‌‌‌‌عنوان یک روش مبارزه تلقی شود. این روش همچنین میتواند پایانی سریع‌‌‌‌تر برای نزاع‌‌‌‌ها و کشمکش‌‌‌‌های مردمی طولانی فراهم کند و پیش از اینکه این نزاع‌‌‌‌ها در خطوط قومی یا فرقه‌‌‌‌ای انشعاب یابند و عناصر افراطی قدرت بیشتری یابند به آنها پایان می‌‌‌‌دهد.
* ریسک استفاده نادرست از تسلیحات انتقال یافته
در عین حال، ریسک اینکه تسلیحات انتقال یافته در دست افراد نادرست بیفتد نیز مشخص است. عراق، افغانستان و دیگر الگوهای درحال‌‌‌‌پیدایش تروریسم ریسک اینکه چنین تسلیحاتی در دست گروه‌‌‌‌های افراطی قرار بگیرد را به‌‌‌‌خوبی نشان داده است، همان‌طور که ناتوانی آمریکا در کنترل نشت استینگرها به ایران و خارج از افغانستان را شاهد بودیم. نشت چنین سلاح‌‌‌‌هایی به گروه‌‌‌‌های افراطی در لیبی و خارج آن یکی از تهدیدهای مهم و همیشگی است.
* استفاده نادرست از تسلیحات انتقالی توسط گروه‌‌‌‌های افراطی
ریسک دیگر این است که شبکه‌‌‌‌های افراطی متمرکز حول القاعده یا نیروی قدس ایران می‌‌‌‌توانند به‌‌‌‌سرعت چنین تسلیحاتی را به خارج از منطقه، جایی که که در اصل قرار بوده استفاده شوند، انتقال دهند: قلمروهای متحدین یا ایالات متحده. ریسک‌‌‌‌هایی که چنین تسلیحاتی می‌‌‌‌توانند برای آمریکا و متحدینش داشته باشند جدی و مهم است و ما و متحدین ما کمتر از دیکتاتورها و افراطیون تحمل هزینه‌‌‌‌های سیاسی یا تلفات «حوادث» را دارند.
با این وجود به نظر می‌‌‌‌رسد راه‌‌‌‌حل‌‌‌‌هایی تکنولوژیک وجود دارد که می‌‌‌‌توانند تا حد زیادی ریسک انتقال چنین برابرسازهایی را کاهش دهند. همان‌طور که دوربین‌‌‌‌های جیبی با سیستم موقعیت‌‌‌‌یابی جهانی (GPS) نشان می‌‌‌‌دهند، یک تراشه کوچک را می‌‌‌‌توان درون این سلاحها تعبیه کرد که میتواند به‌‌‌‌طور پیوسته موقعیت و مکان آنها را پس از فعال شدن بخواند. چنانچه چنین تراشه‌‌‌‌ای به قطعه‌‌‌‌ای که سلاح را در صورت انتقال به مکان نادرست غیرفعال کرده نصب شود ریسک اینکه سلاح در دست افراد نادرست بیفتد بسیار کاهش می‌‌‌‌یابد.
* کاربرد تکنولوژی در تغییر وضعیت سلاحها
تراشه‌‌‌‌های رمزگذاری پیشرفته می‌‌‌‌توانند هم کوچک و هم کم‌‌‌‌هزینه باشند و کارکردهای دیگری نیز اجرا کنند. آنها می‌‌‌‌توانند یک زمان‌‌‌‌نگار برای غیرفعال سازی سلاح در زمانی معین داشته باشند اگر کد صحیح وارد شود طول مدت فعالیت آنها بیشتر میشود. کدهای فعالسازی می‌‌‌‌توانند در این سلاحها توکار باشند بنابراین سلاح بدون کد محدود به عناصر میانه‌‌‌‌رو فعال نمیشود و می‌‌‌‌توان آنها را زمان‌بندی کرد به‌‌‌‌طوری که این عناصر باید به مرور زمان کدی متفاوت وارد کنند تا سلاح فعال شود.
* سیستم‌‌‌‌های شناسایی و کدهای فعالسازی در سلاحها
سیستمی معادل سیستم شناسایی دوست یا دشمن (IFF) می‌‌‌‌توان درون سلاحها تعبیه کرد که سلاح را در حضور نیروهای آمریکائی یا متحد یا هواپیماهای غیرنظامی غیرفعال می‌‌‌‌سازد. کد فعالسازی مشابهی نیز می‌‌‌‌توان در سلاح گذاشت با حضور یک مشاور آمریکائی یا متحد یا شریک مخفی کار می‌‌‌‌کند.
باتوجه به تکنولوژی حالت جامد کنونی، تمام این کارکردها را می‌‌‌‌توان درون یک MANPAD یا ATGM تعبیه کرد. تغییر دادن یک راکت یا خمپاره‌‌‌‌انداز میتواند کاری دشوار باشد، اما قرار دادن چنین قابلیت‌‌‌‌هایی در آنها امکان‌پذیر به نظر می‌‌‌‌رسد. همین امر در مورد تعبیه وسایل راه‌‌‌‌انداز از راه دور در درون بمب‌‌‌‌ها یا سیستم‌‌‌‌های معادل IED یا استفاده از قابلیت‌‌‌‌‌‌‌‌های ضدزرهی نیز صدق می‌‌‌‌کند.
این بدان معناست که آمریکا باید چنین تسلیحاتی را به‌‌‌‌طور غیررسمی انتقال دهد یا در مواقعی این کار را انجام دهد که همسو با منافع آمریکا باشد. «سام کلت» شاید انسان را «برابر» باشد اما تا امروز کسی مدعی نشده که انسان‌‌‌‌ها را «عاقل» کرده است. یک ابزار هرگز یک راه‌‌‌‌حل نیست، بلکه تنها روشی است برای رسیدن به هدف.
* برهم زدن تعادل حل و فصل‌‌‌‌های سیاسی
در عین حال، این واقعیت که آمریکا قطعاً چنین تسلیحاتی دارد میتواند تعادل نسبت به حل و فصل سیاسی در برخی موارد را از بین ببرد و در واقع استقرار این سلاحها باعث ایجاد تفاوتی چشمگیری با دیگران میشود. عملیات ضدتروریسم و ضدشورش لازم نیست «کلاسیک» باشد و شامل استقرار مقیاس وسیع نیروهای آمریکائی باشد. چنین برابرسازهایی می‌‌‌‌توانند الگوی کنونی جنگ نامتقارن را معکوس کند که در این الگو سیستم‌‌‌‌های ارزان نسبتاً کم‌‌‌‌هزینه مزیت آمریکا در تسلیحات و تکنولوژی‌‌‌‌های پیشرفته را جبران می‌‌‌‌کنند.
* کاهش نیاز به فرافکنی مستقیم قدرت آمریکا
چنین برابرسازهایی می‌‌‌‌توانند نیاز به فرافکنی مستقیم قدرت آمریکا در برخی اتفاقات را کاهش دهد و به نیروهای ویژه و عملگرهای مخفی ما ابزارهای جدید می‌‌‌‌دهد. آنها می‌‌‌‌توانند ساختار جنگ وکالتی و توانایی ما برای کار با متحدینی که مستقیماً چنین تسلیحاتی را انتقال می‌‌‌‌دهند، بدون چشم‌‌‌‌پوشی از حفاظت‌‌‌‌ها و کنترل‌‌‌‌های نهایی آمریکا، را تغییر دهند. آنها می‌‌‌‌توانند به نیروهای میانه‌‌‌‌روی محلی و دوست مزیتی در مقایسه با افراطیون بدهد.
نکته مشخص دیگر این است که آمریکا نباید در دام موقعیت‌‌‌‌های بغرنجی که در سوریه با آنها مواجه میشود باقی بماند یا وادار شود در حفره‌‌‌‌ای که پیش روی کاندیداهای ریاست‌‌‌‌جمهوری است، بماند. ما نیاز به پاسخ‌‌‌‌هایی عملی برای ابعاد نظامی و سیاسی برای دهه‌‌‌‌ای داریم که احتمالاً دهه «دیپلماسی سرکوبگرانه» خواهد بود و این‌ها ابزارهایی هستند که ارزان خواهند بود و اغلب به انجام کار کمک می‌‌‌‌کنند.
