ایرانی ها از کی ساندویچ‌خور شدند؟
پنجشنبه ۲۳ شهريور ۱۳۹۱ ساعت ۱۱:۰۰
کد مطلب: 244401
به گزارش جهان به نقل از مهر؛ آنتوني گيدنز جامعه شناس آمريکايي از مک دونالدي شدن به عنوان يک فرهنگ نام مي برد که بيشتر کشورها را در بخشهاي مختلف درگير خود کرده است.
اما جدا از اين مباحث خوشمزه بودن اين نوع غذا باعث همه گيري آن در جوامع مختلف شده است گرچه ساندويچ توانسته است خود رابا فرهنگ ها و ملتهاي گوناگون وفق دهد.
کشور ما در زمره يکي از توليد کنندگان خوب سوسيس و کالباس است و اين محصولات حتي از طرف ايرانيان ساکن خارج کشور به کشورهاي اروپايي برده مي شود اما اين محصولات از کي وارد ايران شد.پس از انقلاب کمونيستى در شوروي عده زيا‌دى از ارمنيان روسيه و نيز روس‌هاى سفيد يا مخالف انقلاب به ايران سرازير شدند. کالباس، سوسيس و ژامبون از مواد غذايى مورد علاقه شديد روس‌ها است. تهيه کالباس به صورت کنونى اما به شکل دستى وسنتى ازدوران بسيار قديم در يونان و سپس روم و اروپاى قرون وسطى و جديد متداول بوده و با سير و نمک و پس از کشف جزاير ملوک چين و هند با انواع چاشنى‌ها آن را خوشمزه مى‌کرده‌اند. روس‌هاى سفيدي که به ايران آمدند و در گيلان و مازندران و استرآباد و تهران مستقر شدندو شروع به تهيه کالباس و سوسيس و ژامبون کردند، "آرزومانيان" و"ميکاييليان" دو تن از ارمنيان مهاجر به ايران کارگاه‌هايى نخست در گيلان و سپس در تهران تاسيس کردند و شروع به تهيه کالباس و سوسيس و ژامبون کردند.تا آن زمان اروپاييان مقيم تهران اين مواد گوشتى را از قوطى‌هاى کنسرو که از اروپا به ايران فرستاده مى‌شد مصرف مى‌کردند ، اما به زودي توليدات ايران مورد قبول خاطرشان قرار گرفت و دو مؤسسه آرزومانيان و ميکاييليان به کارخانه‌هاى بزرگى تبديل شدند. شهرت کالباس وسوسيس و ژامبون ايران به حدي بود که در جنگ جهانى دوم پس از اشغال ايران، انگليسى‌ها رسما و طى نامه‌اي درخواست کردند چندتن کالباس و سوسيس ايران براي رفع نياز سربازان انگليسى در آفريقا و خاورنزديک به آن جا صادر شود.
نخستين ساندويچ فروشى‌هاى ايران
از دوران جنگ جهاني دوم به بعد اولين ساندويچ‌فروش‌ها در تهران و سپس در طول 10 سال در شهرستان‌ها افتتاح شد. نخستين بار در خيابان استانبول يا استامبول تهران چند مغازه که ماهي و ماهي دودي و لوله‌هاى کالباس مى‌فروختند ساندويچ عرضه کردند که بهاي آن دانه‌اي پنج قران بود.محتويات ساندويچ عبارت بود از: نان بولکا (ترشى خمير)، خيارشور حلبى تبريز، کمى کره وچند برگ جعفرى تازه خرد کرده و مدتي بعد رستورانى افتتاح شد که در آنجا چند نوع غذا از جمله سوسيس سرخ کرده يا مغز گوسفند يا کتلت يا ماهى اوزون برون يا شير ماهى را همراه با توده‌اى از سيب‌زمينى پوره که روى آن سس گوجه فرنگى يا کچاپ هم مى‌ريختند به بهاي نازل هر پرس شش قران وبعدها 12 ريال و در دهه چهل 18 ريال! عرضه مى‌کردند. آنجا محل جمع شدن و سخن گفتن و وقت گذراندن شعرا، نويسندگان ، روزنامه‌نگاران و دانشجويان و دانش‌آموزان دبيرستاني بود.
رفتن به ساندويچ فروشى و بى‌آبرويى
در سال‌هاى اول افراد محترم و آبرومند رفتن به ساندويچ‌فروشى‌ها را دور از شأن مى‌ديدند و حداکثر رضايت مى دادند به چلوکبابى و چلوخورشتى بروند. همان طور که د ر عصر ناصرى نيز رفتن به رستوران و چلوکبابى کارى خلاف آبرو تلقى مى‌شد و مى‌گفتند فلاني سفره درست و حسابى ندارد که به دکه نان وکباب يا دکان چلوکبابى مى‌رود اما کم کم رفتن به دکان ساندويچ‌فروشى متداول شد و امروز بسيا‌رى از جوانان خوردن ساندويچ را بر صرف غذا در خانه ترجيح مي‌دهند.
استقبال گسترده در دهه 40 و 50
در تهران طي سال هاي 1330 تا 1350 تعداد ساندويچ‌فروشى‌ها از10هزار گذشت. در اوايل دهه 40 ، همبرگر وارد بازار غذاي ايران شد. اولين همبرگرها را با بهاي سه تومان ، عرضه مي‌کردند که با يک بطري پنج ريالي نوشابه و يک پاکت سيب‌زميني به بهاي پنج ريال ، جمع کل قيمت غذا از 40 ريال بيشتر نمي شد.
اولين پيتزا در ايران نيز در خيابان ويلا و همزمان در خيابان شاه عباس آن زمان در سال‌هاي دهه40 عرضه شد که آن را پيتزاي پنتري نام نهادند. البته پيتزا داوود هم با طرفداران خود از مدعيان پيشکسوتي در اين عرصه است.به تدريج و از سال 1332 به بعد در سراسر تهران ، مغازه هاي ساندويچ‌فروشي گشايش يافت و ساندويچ‌فروشان علاوه بر کالباس و سوسيس و ژامبون ، ساندويچ‌هايي با ذائقه ايراني مانند کتلت ، استيک ، سالاد الويه ، مغز ، مرغ ، تخم‌مرغ و کوکوسبزي را عرضه کردند.
اما جدا از اين مباحث خوشمزه بودن اين نوع غذا باعث همه گيري آن در جوامع مختلف شده است گرچه ساندويچ توانسته است خود رابا فرهنگ ها و ملتهاي گوناگون وفق دهد.
کشور ما در زمره يکي از توليد کنندگان خوب سوسيس و کالباس است و اين محصولات حتي از طرف ايرانيان ساکن خارج کشور به کشورهاي اروپايي برده مي شود اما اين محصولات از کي وارد ايران شد.پس از انقلاب کمونيستى در شوروي عده زيا‌دى از ارمنيان روسيه و نيز روس‌هاى سفيد يا مخالف انقلاب به ايران سرازير شدند. کالباس، سوسيس و ژامبون از مواد غذايى مورد علاقه شديد روس‌ها است. تهيه کالباس به صورت کنونى اما به شکل دستى وسنتى ازدوران بسيار قديم در يونان و سپس روم و اروپاى قرون وسطى و جديد متداول بوده و با سير و نمک و پس از کشف جزاير ملوک چين و هند با انواع چاشنى‌ها آن را خوشمزه مى‌کرده‌اند. روس‌هاى سفيدي که به ايران آمدند و در گيلان و مازندران و استرآباد و تهران مستقر شدندو شروع به تهيه کالباس و سوسيس و ژامبون کردند، "آرزومانيان" و"ميکاييليان" دو تن از ارمنيان مهاجر به ايران کارگاه‌هايى نخست در گيلان و سپس در تهران تاسيس کردند و شروع به تهيه کالباس و سوسيس و ژامبون کردند.تا آن زمان اروپاييان مقيم تهران اين مواد گوشتى را از قوطى‌هاى کنسرو که از اروپا به ايران فرستاده مى‌شد مصرف مى‌کردند ، اما به زودي توليدات ايران مورد قبول خاطرشان قرار گرفت و دو مؤسسه آرزومانيان و ميکاييليان به کارخانه‌هاى بزرگى تبديل شدند. شهرت کالباس وسوسيس و ژامبون ايران به حدي بود که در جنگ جهانى دوم پس از اشغال ايران، انگليسى‌ها رسما و طى نامه‌اي درخواست کردند چندتن کالباس و سوسيس ايران براي رفع نياز سربازان انگليسى در آفريقا و خاورنزديک به آن جا صادر شود.
نخستين ساندويچ فروشى‌هاى ايران
از دوران جنگ جهاني دوم به بعد اولين ساندويچ‌فروش‌ها در تهران و سپس در طول 10 سال در شهرستان‌ها افتتاح شد. نخستين بار در خيابان استانبول يا استامبول تهران چند مغازه که ماهي و ماهي دودي و لوله‌هاى کالباس مى‌فروختند ساندويچ عرضه کردند که بهاي آن دانه‌اي پنج قران بود.محتويات ساندويچ عبارت بود از: نان بولکا (ترشى خمير)، خيارشور حلبى تبريز، کمى کره وچند برگ جعفرى تازه خرد کرده و مدتي بعد رستورانى افتتاح شد که در آنجا چند نوع غذا از جمله سوسيس سرخ کرده يا مغز گوسفند يا کتلت يا ماهى اوزون برون يا شير ماهى را همراه با توده‌اى از سيب‌زمينى پوره که روى آن سس گوجه فرنگى يا کچاپ هم مى‌ريختند به بهاي نازل هر پرس شش قران وبعدها 12 ريال و در دهه چهل 18 ريال! عرضه مى‌کردند. آنجا محل جمع شدن و سخن گفتن و وقت گذراندن شعرا، نويسندگان ، روزنامه‌نگاران و دانشجويان و دانش‌آموزان دبيرستاني بود.
رفتن به ساندويچ فروشى و بى‌آبرويى
در سال‌هاى اول افراد محترم و آبرومند رفتن به ساندويچ‌فروشى‌ها را دور از شأن مى‌ديدند و حداکثر رضايت مى دادند به چلوکبابى و چلوخورشتى بروند. همان طور که د ر عصر ناصرى نيز رفتن به رستوران و چلوکبابى کارى خلاف آبرو تلقى مى‌شد و مى‌گفتند فلاني سفره درست و حسابى ندارد که به دکه نان وکباب يا دکان چلوکبابى مى‌رود اما کم کم رفتن به دکان ساندويچ‌فروشى متداول شد و امروز بسيا‌رى از جوانان خوردن ساندويچ را بر صرف غذا در خانه ترجيح مي‌دهند.
استقبال گسترده در دهه 40 و 50
در تهران طي سال هاي 1330 تا 1350 تعداد ساندويچ‌فروشى‌ها از10هزار گذشت. در اوايل دهه 40 ، همبرگر وارد بازار غذاي ايران شد. اولين همبرگرها را با بهاي سه تومان ، عرضه مي‌کردند که با يک بطري پنج ريالي نوشابه و يک پاکت سيب‌زميني به بهاي پنج ريال ، جمع کل قيمت غذا از 40 ريال بيشتر نمي شد.
اولين پيتزا در ايران نيز در خيابان ويلا و همزمان در خيابان شاه عباس آن زمان در سال‌هاي دهه40 عرضه شد که آن را پيتزاي پنتري نام نهادند. البته پيتزا داوود هم با طرفداران خود از مدعيان پيشکسوتي در اين عرصه است.به تدريج و از سال 1332 به بعد در سراسر تهران ، مغازه هاي ساندويچ‌فروشي گشايش يافت و ساندويچ‌فروشان علاوه بر کالباس و سوسيس و ژامبون ، ساندويچ‌هايي با ذائقه ايراني مانند کتلت ، استيک ، سالاد الويه ، مغز ، مرغ ، تخم‌مرغ و کوکوسبزي را عرضه کردند.
