سوال کلیدی این است که آیا لهستان و اوکراین -به عنوان دو اقتصاد نه چندان مطرح اروپا- توانستند از میزبانی این مسابقات سود مالی معقولی را عاید کشور خود کنند؟
به گزارش جهان ؛امروزی ها نوشت : چهاردهمین دوره مسابقات جام ملتهای اروپا شب گذشته با برگزاری دیدار پایانی این رقابتها به نقطه نهایی رسید. آنچه در یورو ۲۰۱۲ اتفاق افتاد به مدت سه هفته بسیاری از محافل رسانهای و عمومی را تحت تاثیر قرارداد و به این ترتیب فوتبال یک بار دیگر توانست به دغدغه و کانون توجه اصلی بخش قابل توجهی از مردم دنیا تبدیل شود. اکنون پس از عبور از خط پایان این مسابقات ورای فراز و نشیبهایی که در زمین بازی اتفاق افتاد، سوال کلیدی این است که آیا لهستان و اوکراین -به عنوان دو اقتصاد نه چندان مطرح اروپا- توانستند از میزبانی این مسابقات سود مالی معقولی را عاید کشور خود کنند؟
آنها از سالها قبل تدارکات پرهزینهای را برای برگزاری آبرومندانه یورو آغاز کردند و این در حالی بود که فراگیر شدن بحران اقتصادی در اروپا فشار مضاعفی را به زندگی عادی مردم این دو کشور وارد آورده بود. آنچه به اعتراضها و تظاهرات جسته و گریختهای در اوکراین و لهستان انجامید اما مسئولان برگزار کننده همواره به معترضان اطمینان میدادند که پس از پایان این رقابتها وضعیت اقتصادی کشور به واسطه سود حاصل از میزبانی یورو دگرگون خواهد شد. پیش از این یونانیها هم امیدوار بودند پس از برگزاری المپیک آتن در سال ۲۰۰۴ چیزی فراتر از هزینههای هنگفتی که برای آن مسابقات انجام داده بودند را به چنگ بیاورند اما وضعیت اقتصادی در یونان پس از المپیک حتی وخیمتر هم شد. آنچنان که آفریقای جنوبی هم به اندازه دشواریهایی که برای میزبانی جام جهانی ۲۰۱۰ تحمل کرده بود، مژدگانی مالی به چنگ نیاورد. اعتراضها به صرف بودجه فراوان برای برگزاری یورو حتی در حین برگزاری این مسابقات هم ادامه پیدا کرد. تنها دو روز از آغاز بازیها گذشته بود که حدود ۵۰۰ معترض در شهر پونزان در مخالفت با میزبانی لهستان تظاهرات کردند. لیدر اصلی این تظاهرات به خبرنگاران گفت:« وقتی هزینهها در زمینه تامین مسکن روز به روز بالاتر میرود، چرا ما میلیونها زلوتی (واحد پول لهستان) برای ساخت استادیوم فوتبال هزینه میکنیم؟!»
بوریس کولسنیکوف وزیر زیرساخت های اوکراین چند روز قبل از آغاز این مسابقات اعلام کرد کشورش پنج میلیارد دلار برای برگزاری یورو ۲۰۱۲ هزینه کرده است. کولسنیکوف در کنفرانس خبری در کی یف گفت:« حدود دو میلیارد دلار از این مبلغ صرف راهسازی شده و ۵۵ میلیون دلار آن را هم هزینه های جاری از جمله آموزش پرسنل، تبلیغات و حمایت تبلیغاتی از مسابقات تشکیل می دهد. این در حالی است که لهستان به عنوان شریک ما در برگزاری مسابقات حدود ۳۴ میلیارد دلار هزینه کرده است.» کولسنیکوف ابراز امیدواری کرد اوکراین از محل درآمدهای مربوط به گردشگری در مدت برگزاری مسابقات، ۳/۱ تا ۵/۱ میلیارد دلار درآمد کسب کند. علاوه بر این سودی معادل ۵/۲ میلیارد یورو هم بابت تبلیغات تجاری شامل ۶۵/۱ میلیارد یورو برای پخش تلویزیونی رقابتها و ۸۵۰ میلیون یورو برای اسپانسرها و بلیت فروشی در نظر گرفته شده است. در طول برگزاری این مسابقات حدود یک میلیون توریست که دست کم یک روز در چهار شهر میزبان این رقابتها اقامت داشتند، به لهستان سفر کردند. این حجم بالای توریست خارجی در بخش گردشگری این کشور افزایش درآمدی معادل ۲۲۰ میلیون یورو را در بر داشت. فینال جام ملت های اروپا شب گذشته در اوکراین انجام شد اما برخلاف لهستان، بازگشت کامل هزینههای انجام شده در این کشور با توجه به شرایط سخت اقتصادی حاکم اتفاق نیفتاد. آنچنانکه در جام جهانی ۲۰۱۰ هم بودجه ای نزدیک به
۱۲ میلیارد دلار از سوی دولت آفریقای جنوبی هزینه شد و بسیاری از مخالفان اجرای این سیاست در آفریقا مدعی شدند دولت میتوانست این پول را در آن دوران صرف رفع فقر در این کشور قاره سیاه کند. در حقیقت سود ناشی از برگزاری جام جهانی، به مردم آفریقا نرسید و نصیب شرکتها و سازمان های بین المللی و اقتصادی شد.
در چنین فضایی صنوف مختلف در دو کشور میزبان رقابتهای یورو تلاش کردند به روشهای مختلف درآمد ویژهای را در این سه هفته به جیب بزنند. به عنوان مثال هزینه اقامت درهتل های اوکراین و لهستان در زمان برگزاری رقابتهای یورو ۲۰۱۲ حتی واکنش تند میشل پلاتینی، رئیس یوفا را هم برانگیخت و او هتلداران محلی را شیاد و کلاهبردار لقب داد. درشهرکییف که میزبان فینال این دوره از رقابتهاست، میانگین هزینه یک شب هتل در شب اول جولای، معادل ۶۲۳ یورو اعلام شد و درشهر گداتسک که گرانترین شهر لهستان محسوب می شود، این میانگین هزینه برای یک شب اقامت به ۵۷۲ یورو رسید. جامعه شناسان و حتی گروهی از تاجران و سرمایهگذاران میگویند در میزبانی چنین رویدادهای بزرگی نباید صرفا به سود مالی اندیشید. آنها معتقدند رقابتهای یورو ۲۰۱۲ برای کشوری مثل لهستان به مدرنیزه شدن کل سیستم این کشور به ویژه در بخش ساختارها و تجهیزاتی انجامید.
یک وجه مثبت دیگر این میزبانی، به توسعه هرچه بیشتر وجهه عمومی این کشور به صورت یک مقصد جدید برای پنجاه سال آینده مربوط میشود. ولی مهمترین جنبه این میزبانی، تاثیر درازمدت تغییراتی است که لهستان و اوکراین به دلیل میزبانی رقابت های جام ملت های اروپا در کشور خود و به ویژه در سیستم حمل ونقل و جاده ای ایجاد کردهاند. تاریخ نشان میدهد که پیش بینیها درباره میزان درآمد ناشی از میزبانی رویدادهای بزرگ اغلب نادرست هستند و سطح واقعی معمولا بسیار پایینتر از ارقام اعلام شده خواهد بود.
آلمانها پیشبینی میکردند برگزاری جام جهانی ۲۰۰۶ منتهی به افزوده شدن به رشد اقتصادی این کشور تا ۱.۶ درصد میشود اما عملا چنین اتفاقی روی نداد و ۱۰ هزار شغل کمتر از سطح برآوردها در این کشورایجاد شد. اقتصاددانان بر این باورند که در سایر رقابتها مانند المپیک سیدنی و جام جهانی کره- ژاپن نیز چنین اتفاقی روی داد؛ اما در آفریقا این وضعیت بسیار اسفبارتر بود.