مذاکرات بغدادچه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟
دوشنبه ۱ خرداد ۱۳۹۱ ساعت ۱۸:۵۰
کد مطلب: 224233
آقای دکتر! همان طور که مستحضر هستید، دور دوم مذاکراتی هسته‌ای ایران با (1+5) سوم خرداد ماه در بغداد آغاز می‌شود. برخی گمانه‌زنی‌ها بر آن است که نتیجه‌ی این مذاکرات در پایان به نفع ایران خواهد بود و برخی احتمالات نیز مذاکرات بغداد را بدون هیچ دستاوردی برای جمهوری اسلامی قلمداد می‌کنند. با این اوصاف حضرت‌عالی فکر می‌کنید آیا نتیجه‌ی این مذاکرات تأثیری بر اقتصاد ایران خواهد داشت؟
باید به این نکته توجه کنید که نتیجه‌ی مذاکرات هسته‌ای هرچه باشد تنها جوّ روانی است. اگرچه برخی در جامعه می‌خواهند این مسأله را القا کنند که در صورت موفقیت ایران در مذاکراتی آینده، اقتصاد ایران شکوفا خواهد شد و اگر مذاکرات در بغداد شکست بخورد، اقتصاد ایران با مخاطره‌های جدی روبه‌رو می‌شود. اما بنده معتقدم گره خوردن نتیجه‌ی مذاکرات هسته‌ای به موفقیت‌های آینده‌ی اقتصاد ایران اصلاً ربطی به هم ندارد.
یعنی این گونه نیست؟
بنده فکر می‌کنم این‌گونه نیست. البته منطق اقتصاد هم به ما می‌گوید که طبیعتاً نباید این گونه باشد.
اما برخی این ادعا و یا بهتر است بگویم این فرضیه را مطرح می‌کنند که اگر مذاکرات بغداد شکست بخورد، مشکلات اقتصادی ایران تشدید می‌شود؟
دوباره تأکید می‌کنم، مذاکرات هسته‌ای ربطی به ساختارهای بیمار گونه و کهنه‌ی اقتصاد ایران ندارد. بهتر است با یک مثال این موضوع را توضیح دهم. شما فرض کنید مذاکرات هسته‌ای در روز چهارشنبه با شکست مواجه شود. آیا می‌توان گفت که به دلیل این‌که این مذاکرات هسته‌ای در بغداد شکست خورده بنابراین اقتصاد ایران در آینده با بحران تورم مواجه خواهد شد! اصلاً این گونه نیست. متأسفانه برخی‌ها وضعیت نابسامان اقتصادی جامعه‌ی امروز را با مذاکرات هسته‌ای گره می‌زنند و می‌گویند در صورتی که این مذاکرات در روز چهارشنبه با موفقیت به انجام برسد، مشکلات اقتصادی ما نیز حل می‌شود. این مسئله به هیچ وجه دارای منطق اقتصادی نیست.
چرا؟!
خب طبیعی است که نتیجه‌یمذاکرات بغداد نباید ارتباطی با تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی و بیکاری جامعه داشته باشد. به جرأت می‌گویم بحران تورم، بیکاری و تخصیص‌های نظام بانکی به تولید، به هیچ وجه ربطی به مذاکرات چند روز آینده نخواهد داشت. اگرچه همان‌طور که در ابتدای عراضیم خدمت شما گفتم در صورتی که مذاکرات هسته‌ای بغداد روند مثبتی را طی کند بدون شک آثار مثبتی را از لحاظ جو روانی بر اقتصاد ایران خواهد داشت. اما ارتباط مستقیم آن را به طور کامل قبول ندارم.
پس چرا برخی‌ها بر ادعای خود پافشاری می‌کنند؟
نمی‌دانم؛ باید از خود آن‌ها سؤال کنید. اقتصاد ایران حدود سی و چند سال است که با تحریم‌های گسترده‌ی غرب مواجه است و با آن دست و پنجه نرم می‌کند. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که در صورت عدم موفقیت جمهوری اسلامی در مذاکرات ممکن است تحریم‌های بین‌المللی مقداری نسبت به گذشته سخت‌تر شود. اما حال سؤال این است که با وجود محدودیت‌های احتمالی، آیا اقتصاد ایران دچار ورشکستگی می‌شود؟! اصلاً این گونه نیست. اقتصاد ایران بیش 30 سال است که در حال تحریم و محدودیت است. مهم‌ترین نکته‌ای که دولت‌مردان باید به آن توجه کنند مدیریت تحریم‌ها است. چند سال است که تحریم‌ها برعلیه جمهوری اسلامی اعمال می‌شود اما تنها موضوعی که این تحریم‌ها را بی‌اثر کرده مدیریت آن‌ها است.
پس جناب عالی معتقدید نتیجه‌ی مذاکرات بر تحریم‌ها اثر خواهد گذاشت؟
طبیعتاً نتیجه‌ی مذاکرات، انتظارات آینده را در حوزه‌ی اقتصاد رونق می‌دهد. اما باید این نکته را فراموش نکنیم که مسائل مربوط به اقتصاد داخلی به هیچ وجه ارتباطی به آینده و نتیجه‌ی مذاکرات ندارد.
وضعیت بازار چه؟ منظورم روند قیمتی دلار و سکه است؟
بازار دلار و سکه در ایران پس از یک دوره بحرانی هم‌اکنون در وضعیت ثبات قیمتی به سر می‌برد. اگر یادتان باشد، قیمت دلار و سکه حدود چند ماه پیش با چالش قیمت مواجه شد و حتی باعث شد نگرانی‌های زیادی را در جامعه ایجاد کند اما در هر حال اکنون ثبات جای خود را به بحران در این بازارها داده است.
نکته‌ی قابل ملاحظه این که ثبات قیمتی دلار و سکه در حال حاضر ربطی به مذاکرات ندارد. اقدام‌هایی که در حوزه‌ی اجرایی چند ماه اخیر رخ داد، باعث گردید تا ثبات نسبی در قیمت دلار و سکه رخ دهد. طلای جهانی کاهش یافت؛ پیش فروش سکه نیز توسط دولت و بانک مرکزی به درستی صورت گرفت حدود 10 میلیون سکه قرار است وارد بازار شود. طبیعتاً نیز باید با این اقدام‌ها شاهد بازار آرام و با ثبات در دلار و سکه باشیم. البته بنده نیز شنیده‌ام که برخی‌ها ثبات در قیمت دلار و سکه را هم‌اکنون آرامش قبل از طوفان می‌دانند و حتی معتقدند اگر مذاکرات بغداد شکست بخورد، قیمت سکه در ایران افزایش خواهد یافت. اما نمی‌توان آشکارا این موضوع را تأیید کرد. شاید عوامل روانی بر قیمت سکه مقداری اثرگذار باشد اما هنگامی که قیمت طلای جهانی روند کاهشی پیدا کرده و قرار است 10 میلیون سکه‌ی جدید وارد بازار شود؛ حال چگونه می‌توان انتظار داشت که قیمت سکه پس از مذاکرات روند افزایشی به خود بگیرد؟!
بازار مواد غذایی و گرانی‌های اخیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ برخی‌ها می‌گویند قیمت مواد غذایی نیز در صورت شکست مذاکرات، روند صعودی به خود می‌گیرد؟
این اظهارنظرها به هیچ وجه منطقی و کارشناسی شده نیست. سؤال من از شما این است که نتیجه‌ی مذاکرات که کاملاً سیاسی است، چه ارتباطی می‌تواند با قیمت گوشت و مرغ داشته باشد. حتی در صورت تشدید تحریم‌ها هم قیمت مواد غذایی روند افزایشی افسار گسیخته پیدا نخواهد کرد. مگر در این 30 سال ما تحریم نبودیم؟ پس چرا این اتفاق‌ها رخ نداد! حتی بنده شنیده‌ام که برخی گرانی‌های اخیر را ناشی از عکس‌العمل به مذاکرات آینده می‌دانند و می‌گویند پس از مذاکرات نگرانی‌ها افزایش خواهد یافت! در صورتی که منشأ گرانی و تورم کاملاً مبنای علمی و کارشناسی دارد. گرانی‌های اخیر چند عامل دارد. یکی نوسانات در نرخ ارز است و دیگری هدفمندی یارانه‌ها و ... بنابراین نمی‌توان آشکارا اذعان کرد که بازار منتظر مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب است.
نکته‌ی دیگر این که ما هم‌اکنون بیش از 90 درصد محصولات غذایی جامعه خودمان را تأمین می‌کنیم. حالا چه‌طور ممکن است در کشوری که بیش از 90 درصد مواد غذایی را خودش تأمین می‌کند بحران قیمتی در حوزه‌ی غذا رخ دهد! بنده فکر می‌کنم اغلب این اظهارات انکار فریب کارانه‌ای است که یکی دو روز مانده به مذاکرات در حال القا شدن به جامعه است.
آقای دکتر! اگر اجازه بدهید بحث را از زاویه‌ی دیگری نگاه کنیم. آیا هم‌اکنون وضعیت اقتصادی اروپا به گونه‌ای است که تحریم‌ها علیه ایران را تشدید کند؟
با نگاهی به اقتصاد غرب متوجه می‌شویم که بحران اقتصادی در برخی از کشورهای کاملاً صنعتی اروپا هنوز که هنوز است سایه افکنده یعنی ما هم اکنون بحران اقتصادی را در اروپا و اغلب کشورهای اروپایی می‌بینیم. حالا می‌توان نتیجه گرفت که خود اروپا هم اکنون خیلی دارای وضعیت مناسبی نیست. خود اروپا الان بحران زده است و واقعا سخت است که اروپای بحران‌زده برای ایران تصمیم‌گیری کند. فکر می‌کنم این سخت‌گیری‌هایی که از سوی غربی‌ها در رسانه‌ها مطرح می‌شود بلوف سیاسی باشد. چرا که خود غرب می‌داند در صورت عدم تعامل با جمهوری اسلامی روزهای سختی را پیش رو خواهد داشت.
منظورتان از روزهای سخت چیست؟
قیمت انرژی برای کشورهای اروپایی خیلی مسأله‌ی مهمی است. آن‌ها خیلی نمی‌خواهند با ایران دچار چالش شوند چرا که می‌دانند ایران جز بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان انرژی جهان است و چالش با ایران، امنیت انرژی جهان را به خطر می‌اندازد. لذا پیشبینی می‌کنم مذاکرات بغداد کاملا به نفع ایران خواهد بود. البته همه چیز امکان دارد. اما فکر می‌کنم تمام مبادلات به نفع ایران است.
