به بهانه تجلیل ازجمشید هاشم پور در جشنواره فیلم فجر
همه چیز درباره هاشم پور از زندگی شخصی تا بازی درتمام ژانرها
دوشنبه ۲۷ دی ۱۳۸۹ ساعت ۰۸:۵۴
کد مطلب: 153448
به گزارش سرویس فرهنگ و هنر جهان،هاشم پور که در دهه شصت و هفتاد به خاطر بازی در فیلمهای اکشن به یک ستاره در سینمای عامه پسند تبدیل شد، علی رغم حضور دراین فیلمها با فیلمسازان مطرحی چون ساموئل خاچیکیان ،مسعود کیمیایی، علی حاتمی،کیانوش عیاری،واروژ کریم مسیحی،تهمینه میلانی،مرحوم ملاقلی پور،بهمن فرمان آرا ،داوود میرباقری ،احمدرضا معتمدی و... کار کرده است . او همچنین دراین سالها قرار بود در فیلمهایی چون روبان قرمز (ابراهیم حاتمی کیا )و فرزند صبح (بهروز افخمی )بازی کند ولی بازی او دراین فیلمها منتفی شد.
البته فیلم ازدواج در وقت اضافه سعید سهیلی نیز چندی پیش بر پرده سینماها قرار داشت که فیلمی ضعیف در کار نامه او به حساب می آید.
/درباره جمشید هاشم پور/
جمشید هاشم‌پور در سال ۱۳۲۳ از پدر و مادری اردبيلي در تهران خیابان سلسبیل به دنیا آمد. تحصیلات خود را تا دیپلم ریاضی ادامه داد. او ازدواج کرده‌است و صاحب دو فرزند دختر است.
ورود جمشید هاشم پور به سينما براساس آنچه که خودش پیش از این گفته تصادفي و دور از انتظار بوده است . در زمان کودکي اش ، پاتوق او و دوستانش در محله سلسبيل و در سينما خرم بود و در آنجابه همراه دوستانش فيلم هاي متعددي را با بليت ۶ ريالي تماشا مي کردند . هاشم پور اصلاً فکرش را هم نمي کرد که روزي بازيگر سينما شود و اين مساله حتي در خيالاتش هم نمی گنجید!
او در آن زمان نه تحصيلات آکادميک داشت و نه پدرش از بضاعت مالي چنداني برخوردار بودکه بتواند اورا از طريق دانشگاه وارد سينما و به خصوص بازيگري سينما کند. خانواده آنها درواقع هفت هشت خواهر و برادر بودند و پدرش هم يک نظامي ساده بود.
/علاقه مند سینمای حادثه ای/
این بازیگر سینما در گفت وگویی درباره فیلمهای مورد علاقه اش گفته است : فيلم هاي وسترن، حادثه يي و تاريخي را بيشتر تماشا مي کردم. ضمناً علاقه زيادي هم به ستاره هاي قدرتمندان زمان مثل يول براينر، برت لنکستر، چارلتون هستون، گري گوري پک و چند بازيگر ديگر داشتم. آن زمان ما بيشتر بازيگرها را تعقيب مي کرديم و هر فيلمي که اين بازيگران بازي مي کردند را در سينما مي ديديم.
هاشم‌پور اولین فیلم سینمائی خود را با معرفی یکی از دوستانش به ساموئل خاچیکیان کارگردان ایرانی ارمنی‌تبار در سال ۱۳۴۷ و با بازی در نقش کوتاهی در فیلم جهنم سفید آغاز کرد. سپس در فیلمهای جنجال پول ساخته پرویز خطیبی و ایوالله به کارگردانی منوچهر نوذری، خوشگلترین زن عالم(به همراه منوچر وثوق)، قسمت (کارگردان امیر شروان)، عشقی‌ها(کارگردان جمشیدشیبانی) بازی کرد.
/هاشم پور وخاچیکیان/
روزی حسن شريفي که مدير توليد فيلم "جهنم سفید " ساموئل خاچیکیان " بود هاشم پوررا ديده وبه او می گوید که مي خواهي کار سينما انجام بدهي؟ جمشید هاشم پور نیز در جواب می گوید :من که بلد نيستم. ولی شریفی او را پيش آقاي خاچيکيان برده و او در فيلم جهنم سفيد نقش يک بدمن را بازي میکند.
این بازیگر قدیمی سینما کلا قبل از پیروزی انقلاب در ۶ فيلم بازی میکند فیلمهایی که بيشتر روي فيزيک او تاکيد شده بود اما چرا فقط به فیزیک او توجه می شد، خود او در گفت وگویی دراین باره گفته است:
چون ورزشکار بودم و بدن ورزيده و قوي داشتم. آن زمان کشتي مي گرفتم، بدنسازي مي کردم و کوهنورد حرفه يي بودم. فکر مي کنم آناتومي و فيزيک مناسب، کمک زيادي به حضور م در سينما کرد.
هاشم پور در سال ۵۰ در فيلم «ايوالله» بازي می کند که مرحوم آغاسي نقش اصلي اين فيلم را بر عهده داشت. در اين فيلم هم اونقش يک بدمن را بازي مي کرد.
او دراین سال درسه فيلم بازي می کند و فيلم به فيلم نقش هايش پررنگ تر مي شد تا اینکه حتي به نقش يک هم می رسد . هاشم پور در فيلم «عشقي ها» ساخته ی جمشيد شيباني،نقش جوان اول فيلم را بازي می کند .
/نوبت فراموشی/
اما موفقیتهای آقای هاشم پور به شکل غیر مترقبه ای ادامه پیدا نمی کند و او ناگهان از سينما فاصله گرفته وبه مدت ده سال از سینما دور می شود. هاشم پور درباره این اتفاق گفته :خودم هم درست متوجه نشدم چرااز سینما دورشدم . بعد از اين فيلم ها به واسطه خلق و خوي خجالتي ام از سينما دور شدم. آن زمان من رفتم و کارمند سازمان دفاع غيرنظامي که مسائل مربوط به ايمني کارخانه ها را برعهده داشت، شدم و از سينما فاصله گرفتم. روحيه ام با شرايط سينماي آن موقع منافات داشت. زياد حس خوبي نداشتم. نمي دانم، شايد هم اشتباه کردم. به هر حال ناخودآگاه از ادامه فعاليتم پرهيز شد.
در آن سال ها پيشنهادي براي بازي در سينما هم به او نشده و تقریبا فراموش می شود.خود او هم زياد راغب نبوده در آن جنس سينما و در آن قالب فعاليت کند.
/بازی در فیلم کیمیایی/
پس از انقلاب مسعود کيميایی براي بازي در «خط قرمز» از هاشم پور دعوت می کند. در ابتدا هاشم پور به کیمیایی می گوید که چند سالي است از سينما دور بوده و کار نکرده است . کيميايي هم در جواب می گوید که قبلا از اوچند فيلم ديده و دوست دارد که در فيلمش نقش يک مامور امنيتي را بازي کند. هاشم پور نیز می پذیرد و نقش را بازي می کند . بعد هم بلافاصله و در مدت کوتاهي پس از اين فيلم، در فيلم «فرمان» ساخته کوپال مشکات به همراه سعيد راد بازي می کند.
/آخرین قهرمان اکشن/
فیلمهای اکشن وحادثه ای هاشم پور در طی دو دهه ۶۰و ۷۰شامل فیلمهایی چون ، بازداشتگاه، نقطه ضعف، بالاش، پایگاه جهنمی، عقابها، یوزپلنگ، عشق و مرگ، ، تماس شیطانی، دادستان ،قرق ،طعمه ،افعی،یاران-آخرین خون-نیش-پروازازاردوگاه-اخرین بندر-ضربه طوفان-یاغی-رنجر-زخمی-مجازات-گروگان-عقرب-آوازقومی شدند که در زمان خودشان با استقبال مردم مواجه بودند . جمشیدهاشم پورازمعدود هنرپیشگان موفق سینمای ایران است که فعالیت تئاتری نداشت و بنا به گفته خودش دریکی ازمصاحبه‌هایش سینما رااز سینما شروع کرده‌است و تنها فعالیت تاتری وی صحنه‌هایی ازفیلم تماس شیطانی بود که صحنه‌های تاتر را با راهنمایی مجید مظفری اجرا کرد.
/هاشم پور ودوبله صدایش/
در سال هاي اوليه دهه شصت و تا زماني که مرحوم ايرج ناظريان در ايران بود، او جای هاشم پور حرف می زد . بعد از آن در بيشتر فيلم ها منوچهر اسماعيلي جاي هاشم پور دوبله کرده و در چند فيلم هم آقاي بهرام زند. اما به نظر می رسد صداي منوچهر اسماعيلي به شخصیتهایی که کار کرده نزديک تر بود
/نقطعه ضعف ،نقطه عطف/
نقطه ضعف فیلم بعدی هاشم پور نقطه عطفي در کارنامه هاشم پور محسوب می شود اين فيلم که ساخته محمد رضا اعلامي بود، يکي از فيلم هاي خوب و مهم آن سال هاي سينماي ايران است که بسيار مورد استقبال واقع شد. فعاليت جمشید هاشم پور بعد از اين فيلم در سينما بسيار منظم تر شده و تا سال ۶۷ حدود ۱۰ فيلم بازي می کند.
/تاراج ایرج قادری/
در آن سال ها جمشید هاشم پور در فيلم «تاراج» و در نقش زينال بندري بازی می کند که از آن بسيار استقبال می شود.
بازی او در نقش زینال بندری در فیلم تاراج ساخته ایرج قادری بود که جمشید هاشم پور (آریا)را با سر تراشیده میان مردم مطرح کرد. تا جایی که تیپ قهرمان سر تراشیده تا سالها مخاطبان بسیاری را بخصوص در شهرستانها روانه سینماها می‌کرد .
نقش زينال بندري چند کانديدا براي بازي داشت. جمشید هاشم پور اولين و آخرين این کاندیداها نبود اما در نهايت او انتخاب می شود . ایرج قادري چند کانديدا براي اين نقش در نظر می گیرد . از جمله مرحوم محمدعلي فردين، بهروز وثوقي، سعيد راد و حتي خود ايرج قادري قرار بود در اين نقش بازي کنند. حتي يک بار هم به قادري معرفي شده ولی ایرج قادري آن زمان بااین استدلال که زينال بندري نقش سخت و حساسي است و يک بازيگر باتجربه بايد آن را بازي کند هاشم پورا نپسندیده ونقش را به او نمی دهد.اما بعدها نظرش عوض می شود و برای بازی دراین فیلم بااو قرار داد بسته می شود.
/مخالفت با تکرار/
پس از فيلم تاراج بود که تيپ او با سر تراشيده در سينماي ايران جا می افتد.البته خود آقای هاشم پور اصرار نداشت که اين تيپ جا بيفتد و اتفاقاً دلش مي خواست که در کارش تنوع وجود داشته باشد. خواسته اصلی او این بود که بنا بر اقتضاي هر نقش گريم شده و نه اينکه يک چهره در همه فيلم هايش تکرار شود. بعد از آن هم وضعیتی به وجود می آید که او از اينکه آن تيپ مدام تکرار شودامتناع می کند . مثلاً در «عشق و مرگ»، «پرده آخر» و يا «روز باشکوه» گريم او بسيار متفاوت از ساير فيلم هاست.
/باز هم همکاری با کیمیایی/.
در «تيغ و ابريشم» اول قرار می شود آقاي کيميايي يک بازيگر خارجي را براي ايفاي اين نقش بياورند. تماس هايي هم گرفته شد اما گويا دستمزد اين بازيگر بالا بوده و در نهايت قرار شد يک بازيگر ايراني اين نقش را بازي کند. جمشید هاشم پور هم به واسطه تجربه قبلي اش با کيميايي براي بازي در اين فيلم انتخاب می شود.
/همکاری با کیانوش عیاری /
پس از سال ۶۴ باز هم این بازیگر سینمای ایران چند سالي از سينما دورمی شود تا اينکه در فيلم «روز باشکوه» در يک نقش کاملاً متفاوت از ساير نقش هايش بازي می کند اما بنا به دلائل خاصي سه سال و اندی به او اجازه فعاليت نمی دهند.
اتفاقاًبه نظر می رسد اين دوران به او کمک زيادي کرد که از تکرار خودش فاصله گرفته و با دقت و وسواس بيشتري فيلم بازي کند. نتيجه اش هم بازي در فيلم هايي مانند «مادر»، «دلشدگان»، «پرده آخر»، «عشق و مرگ» و . . . بود.
جالب است بدانید روز باشکوه اولين فيلم هاشم پور بود که با صداي خودش اکران شد.
بعد از آن دوران محرومیت ، کيانوش عياري نقشی به او پیشنهاد می دهد که این نقش زياد بلند و طولاني نبود. هاشم پور براي اين نقش انتخاب می شود . کیانوش عياري چندین بار بار به ارشاد مراجعه کرده و در نهايت اجازه فعاليت او گرفته شد.
/هاشم پور وعلی حاتمی/.
جمشید هاشم پور در آن سالها چند همکاري با هدايت فيلم داشت و آنها از او دعوت می کنند تا با علی حاتمي کار کند. هاشم پور درفیلم مادر نقش یک غریبه ای را بازی می کندکه به گونه ای که از علی حاتمی نقل قول شده که ورود اين غريبه به منزل حال و هواي خاصي دارد حتي نوع پوشش بازيگران زن را هم مي توان به خاطر حضور او توجيه کرد. همکاري هاشم پور با مرحوم علي حاتمي در فيلم «دلشدگان» نيز ادامه پيدا می کند و او نقش سفير ايران در پاريس را در اين فيلم بازي می کند . نقشی دلپذير و خاطره انگيز.
/نامزدی جشنواره فجر/
در اين فاصله جمشید هاشم پور يک همکاري ديگر با محمدرضا اعلامي در فيلم «عشق و مرگ» دارد که به خاطر بازي در اين فيلم براي اولين بار نامزد دريافت جايزه از جشنواره فجر هم می شود. البته در زمان تولید فیلم "عشق ومرگ " برخی از دست اندرکاران فیلم ،از جمله تهيه کننده اين فيلم هاشم پور را مناسب اين نقش نمي دانستند. مي گفتند هاشم پور بازيگر فيلم هاي اکشن است و امکان ندارد که بتواند در نقش يک پزشک و جراح ماهر بازي بکند. در پايان فيلمبرداري، آقاي اعلامي و تهيه کننده روي توان هاشم پور در بازيگري شرط بندي کردند. آنها شرط بستند که ثابت کنند اين نقش مال هاشم پور نبوده و در نيامده است. بعدا مخالفان بازی او اعتراف می کنند که هاشم پور توانسته از پس نقش بربيايد.
/پرده آخر و جمشید هاشم پور/
آقاي واروژ به دنبال يک بازيگر خپل قدکوتاه مثل شخصیتهای گشتاپو مي گشت و هاشم پور اصلاً مدنظرش نبود. پس از مدتي ايشان بازيگر مورد نظرش را پيدا نکرده و نهايتاً او انتخاب می شود . «پرده آخر» کار ويژه و خاصي بود و در آن زمان در ۱۲-۱۰ رشته جشنواره کانديدا شد. مطبوعات هم نقدهاي مثبتي روي بازي من نوشتند. به هر حال نقش او در اين فيلم بسيار غيرمتعارف بود و نظرات مثبتي را جلب کرد.
/دلشدگان علی حاتمی/
هاشم پور در سال ۷۰ در چندين فيلم بازي می کند که مهم ترين آنها «دلشدگان» و «دادستان» بود.
امريکايي ها در سال ۷۰ فيلمي ساختند درباره حوادث انقلاب. در ايران هم بر اساس همان حوادث، فيلم «دادستان» توسط بزرگمهر رفيعا در جواب فيلم هاليوودي ساخته شد. نقش سرهنگ پل سايمونز را که در فيلم امريکايي برت لنکستر بازي کرده بود، در فيلم «دادستان» من ايفا کردم. . البته فيلم آنچنان ارتباط لازم را با بيننده اش برقرار نکرد .
گویا در همکاري قبلي هاشم پور با مرحوم حاتمي، ارتباط بسيار راحت و صميمي برقرار بوده .به همین خاطر مرحوم حاتمی براي «دلشدگان» هم هاشم پور را دعوت می کند .هاشم پور درباره بازی دراین فیلم گفته : گريم من در اين نقش آنقدر سنگين بود که بيننده تا آخر فيلم متوجه حضور من نمي شود و در تيتراژ پاياني است که مشخص مي شود بازيگر فلان نقش من هستم
/سالهایی با انبوهی از فیلمهای اکشن /.
جمشید هاشم پور بعد از بازی درفیلم افعی طي سال هاي ۷۰ تا ۷۷ بسيار پرکار شده و در حدود ۳۰ فيلم در اين سال ها بازي می کند . اما کمتر در بين اين فيلم ها اثر شاخصي به چشم مي خورد و بيشتر در فیلمهای اکشن وباموضوع مواد مخدر بازی می کند!.
هاشم پور ازاینکه دراین سالها کمتر فیلم شاخصی به او پیشنهاد شده گلایه مند است . او دراین باره گفته :شايد دعوتم نمي کردند براي نقش هاي ديگر. سينما هنوز روي کار من شک داشت و نمي دانست که من مربوط به سينماي حادثه يي هستم، به سينماي ملودرام ربط دارم يا...
البته خود آقای هاشم پور در مصاحبه ای اعتراف جالبی کرده و گفته : در آن سال ها بي دقتي زياد کردم. آن زمان فقط مي گفتم که بايد کار کنم، بايد کار کنم، بايد کار کنم. بايد اقرار کنم که برخي کارهايم در آن سال ها ضعيف و بد بودند. برخي هم مقداري از کليشه رايج فاصله مي گرفتند.
مثلاً نقش هايش در «پادزهر» يا «آخرين بندر» کمي متفاوت تر بود.
وحتي براي «آخرين بندر» کانديداي نقش دوم مرد هم شدم.
/جمشید هاشم پور و ملاقلی پور/
با حضور در فیلمهای مرحوم ملاقلی پور است که این بازیگر مطرح سینما دوباره احیا می شود .البته او قبل از «هيوا» از طرف مرحوم رسول ملاقلي پور براي فيلم «پناهنده» آن هم براي نقش زاپاتا انتخاب می شود (نقشی که احمد نجفی بازی می کند). اما چون سر فيلم ديگري بود و نتوانست آن رابازی کند. در «هيوا» قرار بود نقش رزمنده داخل معبر در زمان جنگ و نقش رئيس گروه تفحص را دو نفر بازي کنند. اما پيشنهاد هاشم پور اين بود که اين دو نقش ادغام شوند و او هر دو را بازي کند. مرحوم ملاقلي پور هم قبول می کند.
مرحوم ملاقلی پور مي خواست او را از قالب نقش هاي بزن و بکوب و حادثه يي بيرون بياورد و کاراکترش را به هم بريزد. البته جمشیدهاشم پور هم مقاومت نمي کرد و دوست داشت که اين اتفاق بيفتد. هاشم پور به خاطر این فیلم جايزه ديپلم افتخار بهترين بازيگر را هم از جشنواره فجر می گیرد. هاشم پور بعدها درفیلمهای قارچ سمی ومزرعه پدری از دیگر ساخته های ملاقلی پور بازی می کند.
/هاشم پور و داوود میرباقری/
سال ۷۸ این بازیگر شناخته شده در فيلم «مسافر ري» بازي می کند که تجربه متفاوتي بود.
او در اين فيلم نقش يک عرب بدوي با نام ابوعون را بازي می کرد که مقداري خشونت داشت و حضرت عبدالعظيم حسني را آزار مي داد. البته در انتهاي فيلم او شيفته صفات خوب و پسنديده حضرت شد و تا آخر عمر مريد ايشان باقي ماند. حتي گفته مي شود بعد از فوت حضرت عبدالعظيم حسني، ابوعون راه ايشان را ادامه مي دهد و آدم لايق و انديشمندي مي شود. سکانسي از بازي هاشم پور در «مسافر ري» هست که ميرباقري کار گردان فیلم اعتقاد داشت اگر اين بازي در يک فيلم امريکايي انجام شده بود، به بازيگر اسکار مي دادند.
سکانس شرب خمر ابوعون که به گفته هاشم پور بازی ویژه ای می طلبید
/جمشید هاشم پور وحاج صفدر واکنش پنجم /
در اوائل دهه هشتاد هاشم پور در فیلم واکنش پنجم ساخته تهمینه میلانی درنقش حاج صفدر بازی می کند .تهمینه میلانی كارگردان فيلم واكنش پنجم درباره شخصیت حاج صفدر که در زمان خودش جنجال برانگیز شد گفته است : آدم‌هايي مثل ”صفدر” حتي در بين قشر روشنفكر جامعه‌ي ما وجود دارد. صفدر آدم پاك و سالمي است، ولي ديكتاتور است و اين نهايت به ضرر خودش تمام مي‌شود؛ شخصيت‌هايي مثل صفدر، حاصل يك جامعه‌ي نابهنجار هستند.
تهمينه ميلاني افزوده : شخصيت‌هايي مثل صفدر، متعلق به گذشته هستند و پايه‌هاي فكري آنها متعلق به زمان فعلي نيست؛ بلكه متعلق به زماني است كه چرتكه وجود داشت.
وي درادامه نکته جالبی درباره شخصیتهایی چون حاج صفدر گفته وافزوده بود : اگر امثال صفدرها بخواهند جامعه براساس طرز تفكر آنها عمل كند، مثل اين مي‌ماند كه بخواهيم در بازار بورس براي محاسبات از چرتكه استفاده كنيم
/یک بوس کوچولو فرمان آرا/
یک بوسه کوچولو بهمن فرمان آرا نیز از کارهای شاخصی است که هاشم پور درسالهای اخیر در آن بازی کرده است .بهمن فرمان آراکه در فیلم یک بوسه کوچولو از جمشید هاشم پور استفاده کرده بود همان زمان در گفت وگویی درباره او گفته بود : يكبار از جمشيد هاشم پور كه بسيار بازيگر خوبى است سؤال كردم تو چرا به تلويزيون نمى روى. گفت پيشنهاد زياد داشته ام با مبالغ بالا. اما من بازيگر سينما هستم نه تلويزيون.
فرمان آرا درادامه با تحسین این اظهارات هاشم پور گفته بود : خب اين نظر خيلى قابل احترام است.
/هاشم پور و حاتمی کیا/
اما همانطور که درابتدای این مطلب اشاره شد هاشم پور پیش از این با پیشنهادات خوبی برای بازی در فیلمهای ابراهیم حاتمی کیاو بهروز افخمی مواجه می شود که به دلایلی امکان حضور دراین فیلمها را پیدا نمی کند . در فیلم روبان قرمز قرار می شود که جمشیدهاشم پور به همراه خانم ملک نصر و رضا کيانيان در اين فيلم بازي کنند و حتي مدتي را هم تمرين می کنند . اما آن طور که خود هاشم پور تعریف کرده يک روز مهدی کريمي تهيه کننده به همراه مرحوم ابراهيم اصغرزاده که دستيار حاتمي کيا بود،به خانه هاشم پور رفته و می گویند که پرويز پرستويي قرار بوده در سريالي بازي کنند و الان منتفي شده و به همين خاطر حاتمي کيا مي خواهد با پرستویی کار کند. البته هاشم پور به گفته خودش حتی خوشحال می شود که جايگزين او پرویز پرستويي بوده است.
/هاشم پور وافخمی/
.بهروز افخمي نیز درباره بازی هاشم پور درفیلم فرزند صبح گفته : «جمشيد هاشم‌پور گزينه ديگر ما بود كه تست شد اما با اينكه سعيد ملكان در كارش بسيار ماهر است، وقتي به او نگاه مي‌كردم، حس مي‌كردم كه هنوز جمشيد هاشم‌پور را مي‌بينم. ولي اين تست براي عبدالرضا اكبري جواب خوبي داد و چهره او بسيار شبيه امام شد، به صورتي كه براي خيلي از افراد قابل شناسايي نبود كه او كيست».
