خبرآنلاین: هر يک ثانيه، 22 رژ لب در دنيا فروخته مي شود که بخش مهمي از آن سهم ايرانيان است. ايران بعد از عربستان، بيشترين ميزان مصرف لوازم آرايشي را در منطقه دارد. کشورمان همچنين در اين زمينه بر سکوي هفتم جهان تکيه زده است.
مهدي خاکي فيروز: بازار قاچاق مواد آرايشي و بهداشتي در ايران نيز به شدت داغ است؛ هر چند آماري از آن به طور رسمي وجود ندارد.
هر زن ايراني در سال 150 دلار يا به عبارتي 150 هزارتومان و هر زن در خاورميانه تقريبا 36 دلار و يا به عبارتي 36 هزارتومان لوازم آرايشي مصرف مي‌کند. ضمن آن که زنان ايراني اغلب از اجناس چيني استفاده مي‌کنند و در اين زمينه حجم بيشتري از لوازم آرايشي را مصرف مي کنند.
سهم برندهاي معتبر اروپايي و امريکايي که داراي کيفيت و ترکيبات قابل اعتمادتري هستند، به دليل قيمت‌هاي بالايي که در ايران دارند، کمتر از يک درصد بازار تخمين زده مي‌شود. متاسفانه سهم توليدکننده‌هاي ايراني از اين بازار بزرگ ورو به گسترش بسيار ناچيز است.
لوازم آرايشي تقلبي در تهران بيشتر از مرزهاي کردستان وارد بازارها مي‌شوند و به جرات مي‌توان گفت که از تمام مارک‌هاي مرغوب، تقلبي آن هم وارد شده اما با قيمت‌هاي بسيار ارزانتر. براي نمونه مارک «کلينيک»که جزو لوازم آرايشي قديمي و معروف است و انواع محصولات آن از قيمتي تا بيست هزار تومان برخوردار است اما نمونه‌هاي تقلبي آن با قيمت دو هزار تومان به فروش مي‌رسد. جالب اينجاست که فروشندگان ادعا مي‌کنند که عرضهکنندگان لوازم آرايشي گواهينامه توليد آنها را کسب کرده‌اند. گاهي نيز اتفاقات جالبي رخ مي دهد مثلا شرکت ياردلي به باند استريت تغيير نام داده اما هنوز محصولات آن با نام ياردلي در بازارهاي کشور به چشم مي‌خورد که در پاکستان و افغانستان پر شده‌اند. معمولا عرضهکنندگان لوازم آرايشي اين اجناس را درجه دو مي‌نامند.
فقط ميزان مصرف و کيفيت مواد آرايشي در ايران نيست که با متوسط جهاني فاصله دارد. سن مصرف لوازم آرايشي در ايران نيز چالش‌برانگيز است. برخلاف عرف کشورهاي توسعه‌يافته که مصرف لوازم آرايشي در آنها محدود به سنين بعد از جواني و يا ميانسالي مي‌شود، در ايران سن استفاده از اين لوازم از نوجواني آغاز مي‌شود. به همين دليل عوارض پوستي استفاده از لوازم آرايشي از يک سو و استفاده از نوع نامرغوب و غيربهداشتي آن از سوي ديگر در وضعيت هشدار قرار دارد. بويژه که به گفته برخي مسوولان امنيتي، 85 درصد لوازم آرايشي و بهداشتي موجود در بازار قاچاق است.
گستردگي قاچاق
تاکنون وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکي که متولي اصلي حفظ و تامين سلامت مردم است يا نهادهايي مانند وزارت بازرگاني و گمرک که مسووليت کنترل بازار و صادرات و واردات را برعهده دارند به طور رسمي درباره ميزان دقيق قاچاق گسترده لوازم آرايشي به کشور سخني نگفته‌اند، اما رشد فزاينده اخبار دستگيري قاچاقچيان که عمدتا از سوي پليس يا مسوولان منطقه اي اعلام مي شود، به وضوح حکايت از آن دارد که وضعيت قاچاق مواد آرايشي به ويژه از نوع غيراستاندارد و تقلبي آن، در ماه هاي اخير در کشور شدت گرفته است.
نمونه هاي زيادي وجود دارد؛ لوازم آرايشي تقلبي که پس از توليد در يکي از کشورهاي حاشيه خليج‌فارس با برچسب‌هاي فرانسوي در جزيره کيش به مسافران عرضه مي‌شد؛ همچنين آن دسته که داراي مارک‌هاي معروف اروپايي يا امريکايي هستند ولي تقريبا همه قلابي بوده و به طرز ماهرانه‌اي در چين، تايلند و ترکيه جعل شده و روانه بازار ايران مي‌شوند.
رونق بازار لوازم آرايشي و بهداشتي به حدي زياد است که با وجود تلاش‌هاي انجام شده، بسياري از افراد به دنبال قاچاق آن هستند. اين لوازم آرايشي که به صورت قاچاق وارد مي‌شوند، سودي حدود 200 تا 300 درصد دارند و اغلب داراي مواد سرطان‌زا هستند.
افراد سودجو پس از تهيه لوازم بهداشتي و آرايشي حتي با تبليغات گسترده از طريق ماهواره، اين اقلام فاسد را به فروش مي‌‌رسانند و سودجويي‌هاي کلاني مي‌کنند.
مسوولان نيروي انتظامي به بهانه اين که نمايندگان لوازم آرايشي قاچاقي، از تلفن همراه تاليا و ايرانسل استفاده مي کنند و هر ماه، خط تلفن خود را عوض مي کنند، از اجراي وظيفه خود در شناسايي عوامل اين قاچاق گسترده سر باز مي زنند.
آمار متفاوتي از فروش مواد آرايشي در کشور ما ارايه مي شود. اما براساس آماري که حدود يک سال پيش از سوي ايسنا اعلام شده، در ايران سالانه حدود يک ميليارد دلار لوازم آرايشي و بهداشتي مصرف مي‌شود. اين آمار به شکل ديگر از سوي نايب رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس تاييد مي‌شود.حسينعلي شهرياري، منبع آمار خود را معاونت غذا و داروي وزارت بهداشت اعلام مي‌کند و مي‌گويد: ايران بعد از عربستان، بيشترين ميزان مصرف لوازم آرايشي را در منطقه مديترانه شرقي دارد و 29 درصد مواد آرايشي مصرفي در اين منطقه در ايران مصرف مي‌شود.
در عين حال يک مقام آگاه در ستاد مبارزه با مواد مخدر، در گفت و گو با خبرآنلاين، واردات مواد آرايشي را يک و نيم ميليارد دلار در سال مي داند.
بساط لوازم آرايشي در خيابان‌ها
يکي از مسائلي که در زمينه موارد آرايشي مطرح است مساله قيمت آن است اما به طور طبيعي لوازم تقلبي ارزانتر از محصولات اصلي در بازار عرضه مي شود. ماجرا اين است که قيمت لوازم آرايشي استاندارد خيلي بالاتر از لوازم آرايشي غيراستاندارد و تقلبي است. تفاوت قيمت يک رژ غيرتقلبي با تقلبي‌اش دست‌کم حدود 6 هزار تومان است، اما بايد عوارض استفاده از نوع تقلبيش را در نظر گرفت.
يکي ديگر از معضلات بازار لوازم آرايشي، نبود نمايندگان مارک‌هاي معتبر اين مواد است. مشکل اصلي از آنجاست که سعي مي‌شود در زمينه مشکلات بازار لوازم آرايشي، صورت مساله پاک شود. از سويي نمي‌خواهيم تجارتي با نام لوازم آرايشي در ايران داشته باشيم و از سوي ديگر بر نحوه ورود و مصرف اين مواد نظارت سيستماتيک نمي‌شود. در نتيجه نمي‌توانيم عوارض پيش آمده در مصرف‌کنندگان مواد آرايشي نامرغوب را بررسي کنيم.
حاشيه خيابان‌هاي شهرهاي مختلف کشور اين روزها پر از فروشندگان انواع محصولات آرايشي است. حتي گاهي اوقات، دستفروشان دوره گرد، لوازم آرايشي را در فرقون(چرخ دستي) به فروش مي رسانند.
شهرياري، نايب رئيس کميسيون بهداشت مجلس راه بهبود چنين وضعيتي را تشکيل سازمان غذا و دارو مي داند و مي گويد: تشکيل چنين سازماني البته نيازمند کارشناسي دقيق است و تا مطمئن نشويم که چنين تصميمي به بهبود کيفي و کمي خدمات در اين عرصه و افزايش بهره‌وري منجر مي‌شود، تصميمي در اين زمينه نمي‌گيريم؛ زيرا بعد از تصويب مجلس و تشکيل سازمان غذا و دارو ديگر براحتي نمي‌توان قانون را عوض کرد.
مطرح کردن تاسيس سازماني با نام غذا و دارو که بر توليد و ورود مواد آرايشي و بهداشتي نيز نظارت خواهد داشت؛ در حالي مطرح مي‌شود که وزارت بهداشت يا در آينده همين سازمان، تنها قسمتي از ماجرا هستند.
وزارت بهداشت قدرت قهري ندارد، استفاده از قدرت قهري براي جلوگيري از ورود يا قاچاق لوازم آرايشي غيربهداشتي به وزارت بازرگاني، نيروي انتظامي، کنترل مرزها، گمرک و ساير نهادها نيز مربوط مي‌شود اما به نظر مي‌رسد هماهنگي لازم ميان اين نهادها وجود ندارد.
از سوي ديگر حضور تجارت هرمي در اين حوزه، بازار سودآور مخفي و بزرگي را به وجود آورده و فروش لوازم آرايشي که بهداشتي بودن آن مورد تاييد يا تکذيب نيست، خانه به خانه توزيع مي‌شود. در همين راستا، يکي از مارک هاي سوئدي لوازم آرايشي، محصولات خود را داراي منشاء گياهي دانسته و با ادعاي غير مضر بودن آن، از طريق شبکه هرمي به فروش محصولات خود مي پردازد. حال آن که اين محصولات نيز مشکلاتي بهداشتي براي برخي مصرف کنندگان خود به دنبال داشته اند. آن ها دست به ابتکار عمل جالبي هم زده اند؛ آن هابرخي رانندگان تاکسي به عنوان بازارياب اين محصولات فعاليت دارند.
مشکل از قانون نيست
بر اساس بخشنامه‌هاي وزارت بهداشت، توليدکنندگان لوازم آرايشي و بهداشتي ايراني بايد استانداردهايي را دراين زمينه رعايت کنند. حتي در مورد لوازم آرايشي خارجي هم شرکت‌هاي واردکننده، به شرطي مي‌توانند جنس‌هايشان را وارد کنند که مجوزهاي لازم را داشته باشند و براي کسب مجوزهاي لازم اين شرکت‌ها بايد دقيقا جزئيات اقلام وارد شده را از شرکت سازنده براي وزارت بهداشت بگيرند و يا در آزمايشگاه‌هاي وزارت بهداشت تجزيه و آناليز شوند و در صورتي که مواد مضر نداشته باشند توزيع شوند. اما به رغم اينکه بعضي از شرکت‌ها مجوزهاي لازم را کسب مي‌کنند بسياري از مواد آرايشي به‌صورت قاچاق و خارج از نظارت وزارت بهداشت وارد مي‌شود. قانون روي کاغذ نوشته مي شود و نويسندگانش بي آن که اثربخشي مصوبه هاب خود را بررسي کنند، به بهبود اوضاع دل خوش مي کنند؛ ولي مواد آرايشي تقلبي همچنان وارد جامعه مي شود و سلامت زنان اين سرزمين را تهديد مي کند. هر کسي مشغول بازي خودش هست.
دریافت صفحه با کد QR